پیشرفت  علم  آسایش را ربوده است!؟

فرزانه مستاجران

امروز روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه است . سالهای گذشته برای چرایی نامگذاری چنین روزی میگفتیم، روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه فرصتی در اختیار جهانیان می‌گذارد تا بار دیگر علوم مختلف را برای ساختن جهانی بهتر بررسی کنند. از مهمترین اهداف یونسکو از نام گذاری روز علم، بهره مندی آحاد جامعه از ثمرات علم، فن‌آوری و نوآوری، ایجاد بستر و فضای مناسب گفتمان پیرامون تاثیر علم، فن‌آوری و نوآوری بر زندگی روزمره مردم، صلح و توسعه و معرفی برخی موقعیت‌های جدید بود که موجب ارتقا کیفیت عمومی زندگی می‌شود.  اما آیا امسال نیز جامعه بشریت میتواند ادعا کند در حال تولید علمی است که بشریت در آسایش بیشتر باشند؟ وقتی یکسال از شیوع ویروس منحوس کرونا می گذرد و هنوز مشخص نیست این ویروس ساخته دست انسان هاست یا خیر، چگونه میتوان گفت پیشرفت علم در دوره حاضر به آسایش عموم مردم منجر خواهد شد؟! این روزها هم که با پایان یافت انتخابات آمریکا و همزمانی آن با رونمایی از واکسن کرونای چینی شایعات مختلفی وجود دارد که این واکسن ساخته دست چینی هاست برای نابودی ترامپ که البته شرایط کنونی چین نیز اندکی بر این شایعه صحه میگذارد .بازگشت زندگی به روال نسبتا عادی در چین و اجتماعات اخیر در این کشور این سوال را برای کارشناسان و افکار عمومی دنیا مطرح ساخته که آیا چینی ها به واکسن کرونا دست یافته اند و یا از ابتدا داشته اند؟

مسئله ای که توجه کارشناسان را به تلاش دولت چین برای دستیابی به واکسن کرونا را به خود جلب کرده غلبه این کشور به شیوع ویروس کرونا زودتر از کشورهای دیگر و بازگشت زندگی به روال عادی در شهرهای مختلف این کشور پهناور در مدت زمان به مراتب زودتر از کشورهای دیگر بود. انتشار تصاویری از جشنواره موسیقی از ووهان، شهری که زمانی به واسطه شناخته شدن به عنوان منشاء ویروس کرونا در جهان خالی از هرگونه رفت و آمد بود، اما در این مراسم مردم بدون ماسک مشغول شادی بودند، مسلما تا حدی عجیب بود. پس از لغو قرنطینه در این شهر در ۴ ماه پیش هیچ مورد ابتلا به ویروس در ۳ ماه گذشته گزارش نشد و پس از ازمایش نزدیک به ۱۰ میلیون نفر به نظر زندگی به حالت عادی بازگشته و هیچ تجمعی ممنوع نیست. در برخی از کشورهای دیگر نیز با وجود آمار بالای کرونا ، ماه هاست تعداد فوتی ها به صفر رسیده است و همه این موارد نشان میدهد در حال حاضر اگر علمی هم برای مقابله با کرونا وجود داشته باشد در دست عده ای خاص است.

بر اساس علت نامگذاری این روز، صلح جهانی مورد نظر یونسکو، صلحی‌ است که در اذهان بشر ساخته می‌شود چرا که جنگ پیش از آنکه اتفاق بیفتد، در ذهن مردم شکل می‌گیرد. در حوزه علم نیز تحقق صلح به دانشمندانی نیاز دارد که خود به صلح می‌اندیشند و به اعتقاد دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو این امکان‌پذیر نیست مگر آنکه دانشمندان، اخلاق و خرد را همراه دانش خود کنند. در سال جاری بشر دریافت که با همه تلاش‌هایی که برای یافتن حقایق زندگی داشته، در برابر ویروس کوچک ناتوان مانده است. این ویروس یاغی قربانی‌های خود را انتخاب می‌کند، در حالی که جهانیان به دنبال دارو و واکسنی هستند که بتوانند آن را مهار کنند. از این رو روز جهانی “علم در خدمت توسعه و صلح” امسال رنگ دیگری یافته است و بر این اساس شعار “علم برای جامعه و با جامعه” برای این روز جهانی انتخاب شد تا شاید زمینه‌ای برای تعامل بیشتر بشریت برای رسیدن به رفاه و زندگی بهتر با بهره گیری از فناوری و توسعه علم باشد. اما  مادامی که انسانها فقط به فکر منفعت طلبی و سود جویی باشند این شعار محقق نخواهد شد.