رودی که بوی لجن میدهد!

فرزانه مستاجران

۱۸ مهرماه روز ملی نکوداشت رودی است که این روزها وقتی از کنارش رد می شویم بوی لجن و ماندگی آبش مجبورمان میکند تا نفس هایمان را حبس کنیم و سرعتمان را زیاد تا هرچه زودتر از زاینده رود دور شویم.

 روز گار زیادی از وجود زاینده رود در شهر اصفهان می گذرد و نیاکان ما از ابتدایی ترین روزهای تاریخ با این رود زندگی کرده اند، در کنار آن کشاوری و امرار معاش کرده اند ، شادی های خود را در کنار این رود گذرانده اند و غمهایشان را به این رود سپرده اند اما حالا که مردم اصفهان از همیشه بیشتر به زاینده رود احتیاج دارند تا جوانانشان را از بیکاری نجات دهد ، سنگ صبوری باشد برای غم ها وغصه هایی که دامن گیر همه شهر شده و نوید بخش شادی برایشان باشد از این نعمت الهی محروم هستند و با شنیدن اسم زاینده رود و یا دیدن جای خشک آن در وسط شهر تنها غمی بر دیگر آلامشان افزوده می شود . خشک شدن زاینده رود موضوعی است که ناشی از کم کاری بسیاری از دستگاه های دولتی و غیردولتی و دستگاه های متولی است و تأثیر این مسئله تنها بر صنعت، کشاورزی و یا دغدغه تأمین آب شرب، نیست بلکه بر زندگی و روحیه اصفهانی ها نیز تأثیر فزاینده داشته است. خشک شدن زاینده رود یکی از آسیب های وارده به پیکره جامعه اصفهان محسوب می شود چرا که این رودخانه از دیرباز در حفظ روحیه مردم و سرزندگی آنها بسیار تأثیرگذار بوده اما خشکی زاینده رود این روحیه را تغییر داده است.

سالهاست  زاینده رود تبدیل به بازیچه‌ای دست‌خورده و ژنده شده است که این مدیر و آن مدیر، این مسئول و آن مقام با آن یا به تخریب دیگری و گذشتگان می‌پردازند یا ژست روشن‌فکری و دلسوزی می‌گیرند. گاه‌گاه و سر به‌زنگاه هم می‌شود وسیله‌ای برای کسب رای و برانگیختن هیجانات عمومی  که اتفاقا در همین انتخابات اخیر مجلس احیای زاینده رود جز شعارهای تک تک کاندیداهای اصفهانی بود و شاید اکنون موقع این سوال باشد که بپرسیم آقایان و خانم منتخب مردم شریف اصفهان چه خبر از احیای زاینده رود؟

حرف از زاینده‌رود بسیار است. توافق‌نامه، تفاهم‌نامه، مصوبه، کومیسیون، کارگروه، تصمیم و هر آنچه فکرش را بکنید اما عمل و ماحصل، یک رودخانه خشک است ، کشاورزانی که کشت انجام داده اند و نمیدانند چه کنند و مردمی که بوی لجن رودخانه باعث می شود سرگذشت این رود را در یک لحظه مرور کنند!

فارغ از ابعاد کشاورزی، محیط زیستی و صنعتی، این رودخانه زندگی‌بخش به‌عنوان نماد هویتی و فرهنگی شناخته می‌شود. با همین نگاه بود که زاینده‌رود به‌عنوان ۱۱۸ اُمین اثر طبیعی، توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. وقتی تشکل‌های محیط زیستی روز ۱۸ مهرماه در سال ۱۳۸۲ را به‌عنوان «روز نکوداشت زاینده‌رود» نام‌گذاری کردند، کمتر کسی فکر می‌کرد که این موضوع به یک روز تاریخی تبدیل شود. در تجمعی که ۱۷ سال پیش صورت گرفت. مهم‌ترین شعار این بود: “زاینده‌رود را زنده، کامل و همیشه می‌خواهیم”

اما پس از گذشت سالها ، این روزها نفس های زاینده رود دوباره به شمارش افتاده و مردم اصفهان باردیگر با شاهرگ حیاتی شهر خود وداع کردند. نمایندگان  اصفهان درمجلس دهم اقدام به استعفای دسته جمعی کردند تا مشکل زاینده رود حل شود اما پس از یک هفته و بدون ذکر هیچ دلیل موجهی از استعفای خود منصرف شدند شاید ترسیدند با استعفای آنها موافقت شود! حالا مردم اصفهان منتظرند  تا نمایندگانشان در مجلس یازدهم به قولهای خود در اینباره عمل کنند.