هر واحد بوم گردی، یک بنگاه اقتصادی و فرهنگی

تکرار بی امان روزهای شلوغ لبریز از دود و دم، آن هنگام که تخیل آدمی را به تمنای گوشه ای دنج و خلوت به پرواز در می آورد، نمود روشنی از نیاز انسان ها به اقامت موقت در خانه های بومی است تا گذران چند روز خاطره انگیز در آن زداینده خستگی و خمودگی از شانه شهرنشینان کلافه باشد.

اقامتگاه بومی و محلی به خانه های قدیمی بازسازی شده اطلاق می شود که در آن سعی بر این است تا مهمانان با شیوه سنتی زندگی در آن محل خاص آشنا شوند و در محیطی طبیعی سفر خود را به انجام برسانند. اقامتگاه بوم‌ گردی به معنای محل اقامت مسافر منطبق بر فرهنگ و جغرافیای آن منطقه است و ساخت آنها به دلیل اینکه قاعده خاصی ندارد حتی اگر در یک منطقه جغرافیایی باشند باز هم تشابه کمی با همدیگر دارند و بومیان هر منطقه جغرافیایی بر اساس شرایط ساخت و ساز و مهم تر از آن فرهنگ منطقه خود دست به ساخت اقامتگاه های بوم گردی می زنند.

بوم‌گردی همچنین به ‌معنای حفظ و نشر اصالت و فرهنگ هر منطقه است ؛ خدمات قابل ارائه در این واحدها رنگ و بوی سنتی و نوستالوژیک دارد، صندوقچه های قدیمی به جای قفسه های کتاب و لباس، جاجیم و گلیم به جای فرش و موکت، غذاهای محلی ، شب نشینی دور آتش به جای تماشای تلویزیون، دوشیدن شیر گاو، پختن نان و غیره از جاذبه های این محل هاست در بوم گردها خبری از بشقاب های رنگین، انواع کباب ها و غذاهای بین المللی نیست و غذاهای سنتی و قدیمی از طرف چند تن از بومیان که بیشتر از بانوان آن منطقه هستند برای مسافرها سرو می‌ شود.

مهمترین تمایز مراکز اقامتی بوم گردی داشتن سبک سنتی است که گردشگران زیادی را به سمت خود جذب و مالکان این مراکز اصرار به داشتن این سبک زندگی دارند.

اقامتگاه های بوم گردی به دلیل اینکه براساس معماری سنتی منطقه ساخته می شوند کمترین تاثیر مخرب زیست محیطی را دارند و به نوعی بخشی از بافت طبیعی منطقه به حساب می‌آیند.

در بوم گردی گردشگران خواستار نزدیک شدن به شرایط زیست طبیعی و بومی، استفاده ازغذاهای سنتی و تجربه زندگی به سبک قدیم هستند. اقامتگاه های بوم گردی مهمترین و بهترین ظرفیت برای توسعه اقتصادی و پیشرفت محسوب می شوند.

ایران از نظر داشته های طبیعی و فرهنگی جزو ۱۰ کشور برتر جهان است و وجود یک میلیون سایت تاریخی، ۳۴ هزار اثر تاریخی با ثبت ملی و ۲۳ اثر با ثبت جهانی به یکی از کانون های اصلی گردشگری تبدیل شده است، در زمان حاضر به گفته مسوولان هزار و ۴۶۷ اقامتگاه بوم‌گردی در کشور پروانه فعالیت دارند که بر اساس هدف‌گذاری‌های انجام گرفته قرار است تا آخر دوره فعالیت دولت دوازدهم، این تعداد به ۲ هزار اقامتگاه افزایش یابد.

تعداد گردشگران ورودی به ایران درسال ۹۶ در مجموع نزدیک به ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تن بود که به گفته مسئولان این رقم تا آذرماه امسال به بیش از ۶ میلیون تن افزایش یافته است، از این رو بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که به دلیل اقبال ملی و جهانی به تفریح و گردش، به ازای هر ۵۰۰ میلیون ریال امکان ایجاد یک شغل در بخش گردشگری وجود دارد که شتاب ایجاد اشتغال در این زمینه، گردشگری را به عنوان یکی از محورهای مهم توسعه در کشور تبدیل کرده است.

در زمان حاضر از هر ۱۱ شغل، یک شغل مربوط به بخش گردشگری است. این مهم تا حدی در اقتصاد اثرگذار شده که از آن بعد از صنایع نفت و خودروسازی به عنوان اقتصاد سوم جهان یاد می شود.

تاریخچه صنعت گردشگری در ایران بسیار جوان است .براساس آمار، کشور ایران با داشتن بیش از ۳۳ هزار اثر ثبت شده ملی و ۲۲ اثر ثبت جهانی و یک میلیون سایت تاریخی، تمدنی، گردشگری و اکوتوریسمی جزو ۱۵ کشور برتر دنیا از لحاظ جاذبه ‌های فرهنگی، طبیعی، مذهبی و زیارتی است، اما در رتبه‌ بندی ‌های جهانی در میان ۱۳۹ کشور رتبه ۱۱۴ را به خود اختصاص داد و به لحاظ درآمد گردشگری در رتبه ۷۰ جهان قرار دارد که نشان‌دهنده سهم ناچیز کشور در این صنعت جهانی است.

آمارها حاکی از آن است درآمد سال گذشته کشور از بخش گردشگری ۷.۵ میلیون دلار بوده است. همین مساله موجب شده است بسیاری از کارشناسان مقوله گردشگری را « محرک اقتصاد» توصیف کنند که در شرایط سخت چاره ای آسان برای درآمد زایی و اشتغال در دوران تحریم است.

بنا به اظهار کارشناسان ، صنعت گردشگری به عنوان یکی از پردرآمد ترین صنایع جهان به دلیل گردش مالی چشمگیر درآن توجه بسیاری از سرمایه گذاران کلان و خرد را به ویژه در دهه اخیر به سوی خود جذب کرده است، در این میان بازگشت به فرهنگها، آداب و سنتهای قدیمی و بازدید از نقاط محلی و بومی به عنوان جاذبه ای قوی مورد استقبال و مطالبه گردشگران قرار گرفته است.

بوم گردی به عنوان شاخه ای از گردشگری به عقیده متخصصان این بخش، حتی در دورترین روستاهای کشور موجب تحول شده به گونه ای که برخی روستاها با تکیه بر این ظرفیت توانسته اند بیکاری را ریشه کن کنند و به دهکده ای فراتر از مرزهای کشور تبدیل شوند.

اصفهان این کهن دیار لبریز از فرهنگ و تمدن به اذعان کارشناسان از ظرفیت بالقوه ای در این بخش برخوردار است. وجود طیف متنوع و منحصر به فرد از روستاها با تنوع قومی، فرهنگی، اقلیمی و آیینی افق وسیعی را در بخش بوم گردی این استان پدیدار کرده است. استان اصفهان دارای ۱۰۷ شهر و یکهزار و ۹۳۴ روستاست ؛ که با بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی که یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام های میدان نقش جهان، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است، کانون توجه گردشگران داخلی و خارجی است.

استان اصفهان با برخورداری از جاذبه های طبیعی و گردشگری بویژه در مناطق شرق و غرب از جمله استان های پیشرو در رویکرد به بومگردی محسوب می شود بگونه ای که تعداد اقامتگاه های بومگری این استان از سال ۹۲ از۵۰ باب به ۲۶۳ اقامتگاه در سال ۹۷ رسیده است.

علاوه بر گردشگران داخلی، گردشگران خارجی بویژه اروپایی ها علاقه زیادی به دیدن مناطق کویری شرق اصفهان دارند. از سوی دیگر اقبال گسترده ای بین مردم استان برای سفر به شهرها و روستاهای درون استانی وجود دارد.

بوم گردی، آغازی برای مهاجرت معکوس

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور به تازگی در نشست خبری در این خصوص اظهارداشت: ۱۰ درصد از اعتباراتی که از صندوق توسعه ملی برای اشتغال روستاییان و عشایر در نظر گرفته شده مربوط به کارهای بوم گردی و اقامتگاه های روستایی است.

به گفته وی بخشی از اعتباراتی که از صندوق توسعه ملی ویژه این کار دیده شده است ظرفیت خیلی خوبی را برای توسعه بوم گردی ایجاد می کند همچنین ورود پررنگ بخش خصوصی، اتحادیه و انجمن بوم گردی کشور را به دنبال خواهد داشت.

معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور افزود: با پرداخت تسهیلات این بخش می توان انتظار داشت که روند مهاجرت از روستا به شهر متوقف شود که این پدیده را به طور یقین در آمارهای سرشماری های آتی خواهیم داشت گرچه ادعای سنگینی است اما با آمارهایی که بدست ما رسیده و با بازدید از روستاها و کارهایی که دولت برای روستاها انجام می دهد این اتفاق خواهد افتاد.

به گفته وی نقش اقامتگاه‌های بوم گردی تکمیل کننده توسعه روستایی است.

آینده روشن صنعت گردشگری

معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری بهمن امسال در حاشیه مراسم آغاز عملیات اجرایی طرح نمونه گردشگری مهستان نقش جهان اصفهان گفت: بدون شک با حمایت از صنعت گردشگری ضمن اشتغالزایی در شهرها و بویژه روستاها، درآمد زیادی برای کشور بدست خواهد آمد.

به گفته او تا پایان آذرماه سال جاری بیش از ۶ میلیون نفر گردشگر خارجی به ایران آمدند و با افزایش این میزان تا پایان سال رکورد جدیدی در کشور ثبت خواهد شد و از آنجایی که کشور ما به مباحث اقتصادی جدید همچون گردشگری نیاز دارد مسوولان ملی و محلی عزم خود را برای توسعه گردشگری جزم کرده اند.

وی ادامه داد: بر همین مبنا و با توجه به شور و نشاطی که در حوزه گردشگری کشور رخ داده است تا پایان امسال رکورد جدیدی از نظر ورود گردشگر خارجی ثبت خواهد شد.

رییس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری با اشاره به افزایش سرمایه گذاری ها در حوزه گردشگری تصریح کرد: ۱۲۰ هزار میلیارد تومان حجم سرمایه گذاری گردشگری نشان می دهد که آینده روشنی برای این صنعت وجود خواهد داشت.

وی با بیان اینکه افزایش کمی و کیفی در زیرساخت های گردشگری تراز آن را در سالهای آینده بیشتر می کند، افزود: طی یکسال و نیم گذشته ایران در حوزه طبیعت گردی به رشد قابل ملاحظه ای دست پیدا کرد.

باروری اقتصاد اصفهان با توسعه گردشگری

معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به تازگی در حاشیه دیدار با استاندار اصفهان گفت: توسعه گردشگری روستایی با هدف اشتغالزایی از اولویت های این نهاد است و به متقاضیان ایجاد واحدهای بوم گردی در این مناطق تسهیلات لازم پرداخت می شود.

محمدرضا شاملو افزود : بنیاد مسکن برای مشارکت در جهت اجرای طرح های مشارکتی آمادگی کامل دارد.

وی با بیان اینکه از اواخر دولت هشتم، ۴۵۰ روستا به عنوان هدف گردشگری در کشور مد نظر قرار گرفتند، اظهار کرد: تعدادی از آنها مانند ابیانه دارای بافت ارزشمند و تاریخی هستند که در مرحله نخست برای آنها ردیف بودجه تخصیص یافت و این کار به خوبی در حال پیشرفت است. شاملو اصفهان را یکی از قطب های گردشگری کشور اعلام و اضافه کرد : با توجه به خشکسالی های اخیر، توسعه گردشگری روستایی کمک بسیاری به اقتصاد استان می کند.

وی با بیان اینکه ۱۸ روستا در استان در مرحله نخست برای هدف گردشگری تعیین شدند، خاطرنشان کرد: آنها باید در کارگروه ملی مطرح شوند تا بودجه ای برایشان تخصیص یابد.

توسعه متوازن گردشگری نیازمند سرمایه گذاری

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان اظهار کرد: توسعه متوازن گردشگری در این استان نیازمند سرمایه گذاری است که تحقق این مهم از جمله اهداف اساسی این نهاد است.

به گفته وی اکنون ۳۵۰ طرح گردشگری به ارزش۱۰ هزار میلیارد ریال از سوی بخش خصوصی در همه نقاط این استان در حال انجام است.

فریدون الهیاری افزود: برای تحقق این راهبرد ظرفیت اقامت بخش گردشگری استان از ۲۰ هزار تخت در سال ۱۳۹۶ اکنون به حدود ۲۸ هزار تخت افزایش یافته است. وی گردشگری را یکی از مهمترین شاخصه‌ های توسعه استان برشمرد و بیان داشت: توسعه گردشگری در این استان که به عنوان قطب مهم گردشگری کشور مطرح است ، بیش از پیش دارای اهمیت و اولویت است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان یادآور شد: در همین راستا ۱۱۲ طرح گردشگری تا پایان سال جاری در این استان به بهره برداری می رسد. بهره برداری از  اقامتگاه های سنتی، اقامتگاه های بوم گردی و مجتمع های گردشگری در شهرستان های اصفهان، کاشان، سمیرم، شهرضا، فریدونشهر، نجف آباد، نائین و شاهین شهر از جمله این طرح ها بوده است.

الهیاری مقدار اعتبار سرمایه گذاری شده برای اجرای این تعداد طرح ها را بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال اعلام کرد و گفت : با بهره برداری از طرح ها ۷۷۸ تخت به ظرفیت اقامتگاه های گردشگری استان اضافه و برای ۲۴۶ نفر اشتغالزایی شده است.