رشد شاخص درگرو رفع ابهام‌های بازار

 رضا اخلاق پور / کارشناس بازارسرمایه

هر چند شاخص کل بورس از ابتدای سال جاری روندصعودی در پیش گرفته است، اما در شرایط فعلی بازار سرمایه با ابهام‌های مختلفی هم از منظر اقتصادی وهم سیاسی مواجه است. انتظارات تورمی به دلیل حذف ارز ترجیحی، نوسانات نرخ ارز، عدم ثبات در سیاست‌های اقتصادی دولت وهمچنین نامشخص بودن نتیجه مذاکرات هسته‌ای وادامه تنش‌های روسیه و اوکراین از جمله این ابهام‌ها است. ابهام‌هایی که بر تصمیم بازیگران بورس، سایه انداخته است و موجب گردیده تا یک روز شاخص بورس، سبزپوش و روز دیگر قرمز پوش شود.

• نوسان‌های نرخ ارز، بورس را هیجانی کرده است

بالا و پایین رفتن قیمت دلار به‌شدت بر بازارسرمایه اثرگذاشته است. بنابراین به نظر می‌رسد یکی از دلایل افت بازار در روزهای گذشته، نوسانات مکرر نرخ ارز بوده است. البته با توجه به سیاستی که دولت در پیش گرفته است و اعلام کرده که دلارهای نفتی را به بازارعرضه نخواهد کرد؛ به نظر می‌رسدحتی اگر برجام نیزاحیا شود، قیمت دلار ریزش چندانی نخواهد کرد. ضمن اینکه با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی و تورم داخلی به دلیل حذف ارز ترجیحی و ادامه تنش‌ها میان روسیه و اوکراین، حتی اگر نرخ ارزاندکی کاهش یابد، اثرافزایش نرخ تورم برسوددهی شرکت‌ها بیش از اثر کاهش اندک نرخ ارز است و به این ترتیب، کاهش اندک نرخ ارز نمی‌تواند باعث کاهش سوددهی شرکت‌های بازار شود.

• صدور بخشنامه‌های خلق ساعه مانع رونق اقتصادی است

در حالــی کــه گمــان می‌رفت، بــا افزایــش چشــمگیر درآمدهــای نفتــی، کسری بودجه دولت تا حدود زیادی جبران شود و دولــت سیاستگذاری کمتــری از طریــق صدور بخشنامه‌های خلق ساعه، بــه بخش‌های مختلف اقتصادی و بــازار ســرمایه تحمیــل کند، امــا درهمیــن ابتــدا، با وضع تعرفه‌های صادراتی و سیاستگذاری‌های مختلف اقتصادی نشــان داد کـه تغییـرات سـاختاری مقررات گذاری و صدور بخشنامه‌های خلق ساعه در ایـران راهی پر پیچ و خم اســت. دولت‌ها باید به جای مقررات‌گذاری از طریق صدور بخشنامه‌های مختلف و خلق ساعه که زمینه ساز بی اعتمادی است، از طریق برنامه‌ریزی بلندمدت و واقع بینانه و تعیین سیاست‌های اقتصادی مشخص، فضای کسب و کارها را به صورت شفاف ترسیم نمایند وبرنحوه اجرای صحیح سیاست‌های تعیین شده، نظارت کنند؛ تا زمینه هرچه بییشتررونق اقتصادی درکشور فراهم گردد.

• اثر وضعیت کامودیتی‌ها بر آینده بورس

بررسی وضعیت کامودیتی ها نشان می دهدکه این صنعت در وضعیت خوبی قرار دارد. زیرا از یک سو، احتمال رفع محدودیت‌های مربوط به قرنطینه درچین وجود دارد و ازسوی دیگر، ادامه تنش‌های میان روسیه واوکراین برمیزان عرضه وقیمت جهانی کامودیتی‌ها اثرگذاشته است. ضمن اینکه به خاطر شرایط تورمی، بانک مرکزی آمریکا نیز نرخ بهره را افزایش داده که این موضوع نیز برقیمت کامودیتی‌ها اثرگذار است. بنابراین دروضعیت فعلی، نمی‌توان برای قیمت‌های جهانی کامودیتی ها روند نزولی متصورشد، اما در بازار داخل، به دلیل وجود برخی ابهام‌ها درخصوص احتمال قطعی برق صنایع درفصل تابستان و تغییرعوارض صادراتی ونرخ خوراک، نمی‌توان چشم انداز واضحی از صنایع کامودیتی‌ها داشت. در مجموع به نظر می‌رسد اگرقطعی احتمالی برق و گاز صنایع به حداقل برسد، صنایع کامودیتی محورازجمله صنایع گروه فلزات اساسی و پتروپالایشی‌ها، پتانسیل خوبی برای رشد دارند وچون اکثر شرکت‌های بورسی؛ کامودیتی محورند، این موضوع می‌تواند سال خوبی را برای بازارسرمایه رقم بزند.

• قیمت سهام بلوکی، بیش ازقیمت تابلو است

معمولآ قیمت سهام بلوکی بیش از قیمت تابلواست، چرا که اگر قرار باشد مثلآ ۲۰ درصدسهام یک شرکت بزرگ مانند ایران خودرو توسط یک شخص یا اشخاصی به صورت غیر بلوکی و در روند عادی بازار خریداری شود، به محض انتشار این خبرتقاضا برای خرید آن سهم زیاد می‌شود وباعث افزایش هیجانی قیمت آن سهم خواهدشد. لذا در چنین شرایطی فروشنده عمده بر سر قیمت سهام با خریدار یا خریداران توافق می‌کند تا از نوسان‌های شدید و هیجانی قیمت سهم جلوگیری کند.

در معاملات بلوک و عمده، حجم بیشتر و قابل توجهی از سهام شرکت، معامله می‌شود. قیمت سهام این نوع معاملات معمولاً از معاملات خرد بالاتر است. زیرا با توجه به نقد شوندگی سهام، به محض انتشار خبر خرید حجو زیادی از سهام یک شرکت توسط یک یا چند خریدار عمده، تقاضا و قیمت آن سهم به صورت هیجانی رشد می‌کند. حتی وقتی روی یک نماد، معامله بلوکی انجام می‌شود، سهامداران انتظار رشد قیمتی را خواهند داشت. دلیل آن این است که در بیشتر موارد، قیمت بلوک معامله شده بالاتر از قیمت خود سهم روی تابلو است. همین موضوع می‌تواند بر تقاضای سهم تاثیربگذارد و باعث رشد قیمتی آن شود. به همین دلیل برای جلوگیری ازاین تاثیرات شدید، خریدارو فروشنده درخارج از سیستم معاملاتی روی قیمت معامله، توافق می‌کنند. درخصوص عرضه سهام شرکت‌های خودرویی‌ها نیز به نظر می‌رسد عرضه به روش بلوکی خواهد بود. در همین رابطه، رییس کل سازمان خصوصی‌سازی عقیده دارد که در عرضه بلوکی سهام ایران خودرو و سایپا، «ارزندگی سهم» و «برخورداری از قابلیت مزایده» دو مؤلفه مهم است. بدین ترتیب، مبنای ارزش‌گذاری سهام این دو شرکت، برابر با قیمت تابلو به همراه اضافه ارزش بلوکی است که با توجه با نقدشوندگی این سهم‌ها، حتماً قیمت نهایی بسیار بیشتر از قیمت روی تابلو خواهد بود.

• رفع ابهام در بازار سرمایه، عامل رشد شاخص کل

با توجه به روند افزایشی شاخص‌کل بورس از ابتدای سال جاری و برخوردسطوح قیمتی با مقاومت‌های تکنیکی، به‌نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت برخی از نمادهای بازار با نوسان و اصلاح قیمت مواجه شوند. این چنین اتفاقی کاملاً طبیعی است و نمی‌توان از آن به‌عنوان روند نزولی بازارتعبیر کرد. البته با توجه به ابهام‌های موجود در بازار سرمایه از جمله نامشخص بودن نتیجه مذاکرات هسته‌ای وعدم ثبات در سیاست‌های اقتصادی دولت و تنش‌های سیاسی در سطح بین الملل ازجمله ادامه جنگ روسیه و اوکراین، به نظر می‌رسد تا زمانی که ابهام‌های بازار سرمایه رفع و یا به حداقل نرسد، اقبال به سمت سهام شرکت‌های بزرگ کمرنگ خواهدبود.