آب آشامیدنی اصفهان تشنه برنامه ریزی

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اصفهان: چاره‌ای جز راه اندازی سامانه دوم نیست

آب آشامیدنی کلانشهر اصفهان عاری از هرگونه آلودگی میکروبی است با این وجود مسوولان امر باید برای تأمین آب پایدار و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی این بخش در این کلانشهر برنامه ریزی اصولی کنند. اکنون تعداد مشترکان فعال آب در اصفهان، یک میلیون و ۱۲۵ هزار و ۸۹۹ مشترک و تعداد انشعاب خانگی استان یک میلیون و ۱۴ هزار و ۸۱۱ عدد است که به گفته کارشناسان سرانه مصرف آب آشامیدنی در این استان ۱۵۴ لیتر بر ثانیه است که این رقم با توجه به ادامه مشکلات کم آبی باید به عدد ۱۱۰ کاهش یابد.

با بررسی وضعیت در منطقه مرکزی ایران مشاهده می‌کنیم که کاهش شدید منابع آبی از یک سو و گره خوردن سرنوشت تأمین آب آشامیدنی نزدیک ۴.۲ میلیون نفر مردم استان اصفهان به تنها یک سامانه آبرسانی (تصفیه خانه بابا شیخعلی) از سوی دیگر، تسریع در اجرا و تکمیل عملیات و راه اندازی سامانه دوم آبرسانی این خطه را بیش از گذشته حیاتی می‌کند.

سامانه اول این تصفیه‌خانه (بابا شیخعلی) آب ۵۶ شهر و ۳۰۰ روستا و جمعیتی افزون بر ۴.۲ میلیون نفر را در استان اصفهان تأمین می‌کند، اما رشد جمعیت و افزایش استفاده شهروندان، احتمال نقص در این تصفیه‌خانه و وقوع هرگونه اتفاق ناگوار و توقف فعالیت آن، سبب خواهد شد که تأمین آب آشامیدنی مردم این خطه با مشکل و حتی بحران رو به رو شود.

تصفیه‌خانه بابا شیخعلی یکی از بزرگترین تصفیه خانه‌های آب ایران به شمار می‌رود که در کیلومتر ۴۵ جاده اصفهان- شهرکرد و در جوار شهر زاینده‌رود واقع شده است، آب این تصفیه خانه در ابتدایی‌ترین نقطه، از سد زاینده‌رود و پس از آن از سد چم آسمان در فاصله هشت کیلومتر بالاتر از این مجموعه بوسیله کانال سرپوشیده تأمین می‌شود.

آشغال‌گیری، تقسیم کننده مواد شیمیایی نظیر اُزُن و کُلر و پُلی آلومنیوم کلراید، زلال سازی، سالن فیلتراسیون و کُلرزنی نهایی از قسمت‌های اصلی این تصفیه خانه به شمار می‌رود، در قسمت زلال سازها آب حدود سه ساعت باقی می‌ماند و سپس در سالن فیلتراسیون مشتمل بر ۴۸ قسمت فیلترینگ از سه لایه مختلف عبور می‌کند و پس از در واحد کلرزنی وارد شده، سپس بوسیله تونل به ۱۷ کیلومتر انتقال داده می‌شود و در مرحله نهایی در شبکه توزیع به غیر از صنایع در اختیار مردم ۵۶ شهر و ۳۰۰ روستای استان اصفهان با جمعیتی بالغ بر ۴.۲ میلیون نفر قرار می‌گیرد.

نگاهی به حوادث پیش آمده درسال‌های گذشته که شبکه آبرسانی اصفهان را با اختلال و مشکل مواجه کرد، ضرورت احداث و بهره برداری از سامانه دوم آبرسانی این خطه را دو چندان می‌کند، پیش از این، حوادث مربوط به نشت مواد نفتی به زاینده رود باعث بروز مشکل در تأمین آب آشامیدنی مردم و قطعی آب آشامیدنی ساکنان این منطقه شد. مرداد سال ۹۳ ورود مواد سوختی در منطقه بالادست به زاینده‌رود در محدوده باغبهادران از توابع شهرستان لنجان واقع در غرب منطقه سبب قطع شبکه آب آشامیدنی اصفهان و شهرستان‌های مجاور را رقم زد و نشت گازوئیل به آب رودخانه زاینده رود باعث از کار افتادگی عملیات تصفیه و پمپاژ آب در محل تصفیه خانه بابا شیخعلی شد. سال ۸۷ نیز در رویدادی مشابه نشت مواد نفتی به این رودخانه باعث قطعی آب آشامیدنی اصفهان شده بود. بسیاری از کارشناسان حوزه آب و مسئولان اجرایی اصفهان، اجرای طرح سامانه دوم آبرسانی این شهرستان را برای جلوگیری از بروز مشکلات مشابه ضروری می‌دانند و به این نکته تاکید می‌کنند که عمر مفید سامانه اول به پایان رسیده و وابستگی صرف و محض به آن عقلانی نیست.

اکنون حداکثر ظرفیت آب انتقالی از طریق سامانه کنونی آبرسانی اصفهان (بابا شیخعلی) حدود ۱۰.۵ متر مکعب بر ثانیه است که البته به علت کاهش منابع آبی این میزان سال قبل تا هفت مترمکعب بر ثانیه هم کاهش یافته بود، اما در صورت تکمیل و بهره برداری از پروژه تصفیه خانه سامانه دوم یا همان ‘ گلاب ۲ ‘، زمینه انتقال ۱۶ مترمکعب بر ثانیه آب آشامیدنیبرای شهرها و روستاهای اصفهان فراهم خواهد شد.

• ۳ مرکز مستقل کیفیت و سلامت آب آشامیدنی اصفهان را می‌سنجند

درباره چگونگی سنجش میزان سلامت آب آشامیدنی و چگونگی رصد آن سرپرست امور کنترل کیفی شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان اظهارداشت: آب آشامدینی اصفهان به طور روزانه در ۵۰ نقطه مختلف شهر در شاخص‌های متعدد نظیر میکروبی، شیمیایی، باکتری، ویروس، کلر و کدورت نمونه برداری و آزمایش می‌شود. محمود نجفی اضافه کرد: تمامی شاخص‌ها و فاکتورهای ممور سنجش به ۵۰ مورد می‌رسد و این پایش و اندازه گیری به طور تقریبی در تمام محدوده شهر چه به صورت سایر و چه در محل آزمایشگاه مرکزی شرکت انجام می‌گیرد. وی با بیان اینکه مرکز آزمایشگاه تصفیه خانه آب اصفهان (باباشیخعلی) واقع در غرب اصفهان و شبکه بهداشت زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی متولی امر سلامت مردم نیز به طور مجزا بررسی شاخص‌های های کیفی را بر عهده دارند، افزود: بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که آزمایش‌های اندازه گیری سلامت آب در سه مجموعه مستقل انجام می‌شود و بی شک سلامتی و کیفیت آب در حد بالایی است.

• تمام شاخص‌های کیفیت و سلامت آب اصفهان بالاتر از استاندارد است

وی درباره شاخص کل مواد جامد محلول یا همان Total dissolved solids که به اختصار (TDS) گفته می‌شود و باید در آب آشامیدنی مورد سنجش قرار بگیرد، گفت: چنانچه مقوله یاد شده ۵۰۰ میلی گرم بر لیتر باشد مطلوب و تا ۱۵۰۰ مجاز است و این میزان در آب شرب اصفهان معمولاً بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ و در بیشترین حالت ممکن که در ایام گرم تابستان است به ۶۰۰ تا ۷۰۰ می‌رسد که باز هم تا حد مجاز فاصله مجاز و قابل اطمینانی دارد.

به گفته این مقام مسوول این روزها حداکثر از ۴۲ چاه در مناطق گوناگون شهر مانند قائمیه، درچه، آتشگاه، وحید، نظر غربی و توحید به صورت دوره‌ای و بر حسب نیاز استفاده و حدود ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ لیتر بر ثانیه وارد شبکه آب آشامیدنی می‌شود.

• تغییر رنگ آب مضر نیست

وی تغییر رنگ در برخی روزها و در بخشی از شهر را به دلیل مخلوط شدن هوا با آب دانست و گفت: این امر به دلیل شکستگی لوله و تعمیرات ممکن است رخ دهد و هیچ مشکل برای مردم به وجود نمی‌آورد.

وی تاکید کرد: تأمین آب آشامیدنی کنونی در استان اصفهان به دلیل فعال نشدن سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ در حقیقت با سختی و مشکلات فراوانی انجام می‌شود، اما با این حال صد در صد این اطمینان را می‌دهیم که هیچ گونه آلودگی در آب آشامیدنی این خطه وجود ندارد و بیماری‌های ناعلاج و سخت که هیچ، حتی منشأ بیماری‌های گوارشی ساده هم نبوده و نخواهد بود. سرپرست کنترل کیفی آب و فاضلاب اصفهان با بیان اینکه میانگین کیفیت آب آشامیدنی در استان مطلوب است، افزود: تکمیل و راه اندازی سامانه دوم آبرسانی اصفهان بزرگ بسیار حیاتی و ضروری است.

• چاره‌ای جز راه اندازی سامانه دوم نیست

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: دلیل افت فشار آب آشامیدنی در برخی از نقاط این منطقه شرایط خاص سامانه آبرسانی اصفهان و ظرفیت محدود آن است و برای حل آن چاره‌ای جز راه اندازی سامانه دوم نیست. هاشم امینی افزود: سامانه آبرسانی حوزه اصفهان بزرگ یا همان سامانه دوم باید ۱۲ سال قبل تکمیل می‌شد و به اتمام می‌رسید اما این امر تاکنون محقق نشده است. وی خاطرنشان کرد: شرکت آب منطقه‌ای اصفهان مجری طرح، اکنون در حال ساخت تصفیه خانه و سامانه آبرسانی این طرح است و امیدواریم هر چه زودتر به پایان برسد، باید این نکته را تاکید کنیم که نیاز به سامانه یاد شده برای ماه‌های گرم به شدت احساس می‌شود.

مدیرعامل آبفا اصفهان افزود: راه اندازی سامانه دوم راه حلی برای رفع افت فشاری است که در برخی از ساعت شبانه روز در اصفهان و دیگر شهرها و روستاهای استان رخ می‌دهد.

• بهره برداری از سامانه دوم آبرسانی اصفهان حیاتی و مهم است

معاون بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: تأمین جایگزین سامانه آبرسانی فعلی برای تأمین آب آشامیدنی جمعیت چهار میلیون و ۲۰۰ هزار نفری امری ضروری و بی شک اصلی‌ترین اولویت در استان اصفهان همان اجرای سامانه دوم آبرسانی است.

ناصر اکبری با بیان این که این طرح از لحاظ پدافند غیرعامل اهمیت بالایی دارد، تصریح کرد: سامانه دوم آبرسانی اصفهان باید از سال ۸۶ به آب و فاضلاب استان اصفهان تحویل داده می‌شد زیرا پایان عمر خط انتقال آب آشامیدنی به اصفهان همان سال بود اما از آن زمان تاکنون با وجود مشکلات فراوان سامانه دوم وارد چرخه نشده است.

وی افزود: تا دمای ۳۳ درجه حدود ۱۲ متر مکعب بر ثانیه برای آب آشامیدنی در منطقه مصرف می‌شود و هر درجه سانتی گراد که بالاتر می‌رود پنج درصد به نیاز آبی ۵۶ هزار و ۳۰۰ روستایی که از سامانه آب اصفهان استفاده می‌کنند افزوده می‌شود به این معنا که برای ۳۴ درجه سانتیگراد ۱۲.۶ دهم و برای ۳۵ درجه سانتی گراد ۱۳.۲ دهم آب مصرف می‌شود و برای دمای ۴۱ درجه سانتی گراد که این روزها شهرمان تجربه می‌کند ۳.۵ تا چهار متر مکعب آب کمبود داریم بنابراین افت فشار و قطع آب در برخی اوقات رخ می‌دهد.

اکبری با بیان اینکه سال‌ها از عمر تونل انتقال آب از تصفیه خانه اصفهان می‌گذرد، تاکید کرد: حدود ۳۰ سال است که کسی داخل این تونل را ندیده، بنابراین هر زمانی احتمال خرابی در آن و توقف در انتقال آب وجود دارد، بنابراین می‌طلبد سامانه دوم هر چه زودتر راه اندازی شود تا جلوی خطرات احتمالی گرفته و وضعیت انتقال و توزیع آب به صورت عادلانه و با کیفیت بهتری انجام گیرد. در آخر باید به این نکته تاکید کرد که استان اصفهان با قرار گرفتن در منطقه خشک همچون برخی دیگر مناطق کشور با چالش جدی تأمین آب در بخش‌های مختلف مواجه است، اما در کنار دیگر نیازها باید تأمین آب آشامیدنی را مهم‌ترین نیاز این منطقه دانست.