دلایل بی نظمی نرخ ارز

با این دو دلیل بلند مدت و کوتاه مدت به این نتیجه خواهیم رسید که افزایش نقدینگی، تورم و قیمت دلار هر سه در یک راستا هستند و افزایش هر کدام بر روند افزایش دیگری تاثیر گذار خواهدبود. در دوره اول ریاست جمهوری روحانی میزان نقدینگی کشور از ۴۹۱ هزار میلیارد تومان به یک هزار و ۳۶۶ میلیارد تومان افزایش یافت. یعنی تقریبا سه برابر شد . البته در دوره اول ریاست جمهوری روحانی، نرخ سود بانکی آنقدر جذاب بود که باعث می شد این میزان نقدینگی در بانک ها محبوس بماند اما متاسفانه در دوره دوم ریاست وی، کاهش سود بانکی دست به دست شایعات داد و برخی موسسات چون ایران خودرو و سایپا نیز به آن دامن زدند و باعث شدند غول نقدینگی به سمت بازار روانه شود و به هر بازاری می رسد ویران کند و برود. فرقی نمی کرد این چه بازاری بود. طلا ،دلار، خودرو و حتی خوراکی. هیچ بازاری از دست این نقدینگی در امان نماند حتی بازار گوسفند!

متاسفانه شرایط اقتصادی در کشور ما به گونه ای است که  هر شوک ارزی که به اقتصاد ما وارد شده بلافاصله آثار تورمی آن دیده شده است. دلیل این موضوع نیز آن بوده که اقتصاد ما به واردات وابسته است. افزایش نقدینگی که افزایش تورم را به همراه داشت باعث شد بازار شاهد افزایش بیش از حد قیمت دلار باشد.

 افزایش نرخ دلار از طریق افزایش قیمت کالاهای وارداتی به خصوص کالاهای وارداتی واسطه ای و کالاهای وارداتی مصرفی می تواند دوباره بر نرخ تورم تاثیرگذار باشد.

این شد که ما شاهد افزایش روز افزون قیمت دلار و تورم همزمان هستیم و هیچ تدبیری برای آن اندیشیده نمی شود.

به هر صورت هم اکنون اقتصاد ما با یک نرخ تورم دو رقمی مواجه است و قیمت دلار نیز وضعیت مشخصی ندارد زیرا یک روز هزار تومان ارزان می شود و فردا دوباره به قیمت قبل و شابد هم بیشتر بر می گردد. به میزانی که رشد نقدینگی در ایران بیشتر از بقیه جهان باشد تورم در ایران بیشتر از بقیه کشور ها خواهد بود و اگر تورم در ایران بیشتر از جهان باشد پول ملی ایران در مقابل پول ملی دیگر کشور ها سقوط می کند.

البته بسیاری از مردم و حتی مسئولین و اقتصاد دانان عامل اصلی این نا به هنجاری ها را تحریم ها می دانند اما باید گفت تحریم ها تنها این روند را تند تر کرد و در تسریع آن کمک کرد. حتی اگر تحریم نبود ما شاهد افزایش نرخ دلار بود اما کمی دیرتر!

با این اوصاف کشور ما برای جلوگیری از رشد بیشتر تورم و قیمت دلار باید رشد نقدینگی را کاهش دهد.

دولتمران  اگر بخواهند ارزش پول ملی را حفظ کنند دو کار باید انجام دهند، اول اینکه سیاست های تشویق برای تولید کالا و خدمات را دنبال کنند و از طرف دیگر رشد انتشار پول یا چاپ پول یا رشد نقدینگی بیش از رشد کالا و خدمات نباشد.

اگر رشد نقدینگی و رشد پول بیش از تولید کالا و خدمات باشد، تورم ۲ یا ۳ درصدی را ایجاد می کند که این می تواند عامل رشد و رونق و تحرک بیشتری باشد .

در نتیجه اینکه تمام مشکلات را از تحریم ها بدانیم ساده انگاری است که باعث خواهد شد مشکلات نه تنها حل نشود بلکه افزایش نیز یابد.

فرزانه مستاجران