ارز آوری محصولات غیر نفتی

فرزانه مستاجران

تا چند سال پیش تنها تمرکز دولت کشور ما در صادرات بر محصولات وابسته به نفت بود اما به مدد تحریم ها (عدو شود سبب خیر…) اندک اندک تمام ارگان های داخلی از دولتیان تا شرکت ها و موسسات خصوصی و مردم متوجه شدند به غیر از نفت میتوان محصولات بسیاری را صادر کرد که ایران درآنها پتانسیل دارد و بر روی هر کدام تمرکز شود درآمد ارزی آن از نفت بیشتر می شود. محصولاتی هم چون صنایع معدنی، میوه و تره بار ، خشکبار، محصولات پلیمری و بسیاری در تولیدات دیگر که در برخی مواقع فقط مختص ایران است و میتواند بازار های جهانی بسیاری را به خود اختصاص دهد اما متاسفانه در این امر نیز برنامه ریزی  متداول و هدفمند وجود ندارد و هم اکنون محصولات ایرانی با وجود کیفیت متناسب بازار بسیار کوچکی در سطح جهانی به خود اختصاص داده اند.

 با توجه به آمار تازه منتشر شده  ارزیابی ۲۶گروه کالایی نشان از صدرنشینی بخش پتروشیمی و میعانات گازی در صادرات فصل نخست امسال دارد. صنایع معدنی‌فلزی، میوه‌وتره‌بار، خشکبار و محصولات پلیمری نیز در رده دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.

متاسفانه تنوع پایین کالاهای صادراتی در کنار محدودیت بازارهای هدف، چالشی است که با هر اتفاقی در جریان تجارت، به اقتصاد کشور آسیب خواهد زد. در این میان، با توجه به برنامه دولت سیزدهم مبنی بر دو برابر کردن صادرات غیرنفتی تا سال ۱۴۰۴ (افزایش صادرات از حدود ۳۵میلیارد دلار در سال به بیش از ۷۰میلیارد دلار)‌ به نظر می‌رسد بهترین گزینه حمایت از صنایع پایین دستی است تا بتوان با تنوع کالایی بالا و ارزش افزوده بالاتر، سبد صادراتی را متنوع کرد.

ایران در بخش صادرات مواد غذایی در سه ماه نخست امسال صادراتی به ارزش یک میلیارد و ۲۲۴ میلیون دلار داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته یک درصد افت داشته است. همچنین وزن کالاهای این بخش با ۱۷ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۲ میلیون و ۴۰۶ هزار تن رسیده است. در سال های گذشته با توجه به تحریم های قطر توسط عربستان، بحرین و امارات ، فرصتهای خوبی برای تجار و بازرگانان مواد غذایی بویژه صادرات میوه و تره بار بوجود آمد و صادر کنندگان توانستند کمتر از ۴۸ ساعت اولین هواپیما کارگو ۹۰ تنی را به مقصد قطر از فرودگاه شیراز ارسال نمایند. البته باید بپذیریم که تجار ترکیه تاکنون عملکرد بیشتر و بهتری داشته اند. با توجه به باور دولت این کشور به ادامه روابط همکاری با ایران، همچنان فرصت خوبی برای حضور بهتر و بیشتر و پر رنگ تر تجار ایران در قطر می باشد هرچند که بعضی از خلاء های زیر ساختی هنوز وجود دارد بویژه عدم وجود رایزن بازرگانی در این کشور که از الزامات می باشد.

 کشور ما یکی از خوش آب و هواترین کشورهای منطقه می باشد که با داشتن مناطق بسیار سرسبز خود توانسته است با کیفیت ترین و مرغوب ترین میوه ها را کاشت و برداشت کنند. یکی دیگر از موانع پیش رو در فضای کسب و کار در کشور عدم ثبات قوانین و دستورالعمل های موثر و بویژه عدم ثبات نرخ ارز میباشد که باعث گردیده یک شرکت نتواند یک برنامه راهبردی کوتاه مدت برای فعالیت های اقتصادی خود تدوین نماید و یا یک قرارداد کوتاه مدت با طرف خارجی عقد نماید. پیشرفت توسعه و عملیات زیرساختی در هر کشور تورم زا است و باید این حقیقت را پذیرفت و مردم هر کشور باید هزینه آن را بپردازند که متاسفانه مردم ایران این هزینه ها را در سنوات قبل پرداخت نموده اند و عملا هیچ زیرساخت اقتصادی را در کشور شاهد نبوده اند.

اما اگر دولت جدید قصد دو برابر کردن میزان صادرات را دارد باید زیر ساختهای آن را در کمترین زمان ممکن ایجاد کند.