هوای پاک، حقی که احقاقش سخت شده است

فرزانه مستاجران

داشتن هوای پاک حق طبیعی همه ی مردم جهان است که نه تنها در این دوره بلکه در تمام طول تاریخ از گذشتگان بسیار دور که آلودگی هوا بیشتر به یک طنز شباهت داشته تا آیندگانی که معلوم نیست هوای پاک را درک کنند، این حق وجود اشته و دارد اما به نظر می رسد احقاق آن در حال حاضر برای ما کمی سخت شده است. کشوری که در سالهای نه چندان دور در بیشتر روزهای پاییز و زمستان و حتی بهاشر بارندگی داشته است حالا به دلیل عدم رسیدگی به جنگلهایش، سد سازی های بیهوده اش ، از بین رفتن رودخانه هایش و …. دیگر باران و برف قابل توجهی ندارد و کارخانه هایش هم به صورت غیر مجاز و شبانه روزی بر آلودگی هوا می افزایند. حالا قوانین چگونه میتواند ، حق طبیعی همه ی ما که داشتن هوای پاک است را محقق کند؟!

قانون هوای پاک برای مقابله و مدیریت معضل آلودگی هوا در سال ۱۳۹۶ به تصویب رسید. طرح اصلاح قانون هوای پاک با هدف تسهیل مجوزهای کسب وکار ارائه شده است. اما در شرایط فعلی بسیاری از صنایع پس از اخذ مجوز زیست محیطی از معیارها و استانداردهای ملاک عمل تخطی نموده و با ایجاد آلودگی مشکلات زیادی برای شهروندان ایجاد می نمایند. لذا از منظر کارشناسی لازم است هرگونه بارگذاری صنعتی، تولیدی و حتی خدماتی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست واقع شود. علاوه بر این با توجه به لزوم شناخت آلاینده های ناشی از فرایند تولید واحدها لازم است جانمایی واحد های مورد تقاضا در شهرک ها و مناطق ویژه از منظر سازمان محیط زیست مورد تأیید واقع شوند و تحدید اختیارات سازمان طبعاً پیامد های جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت. اما از سوی دیگر این قوانین فقط برای عده ای عملی می شود و بسیاری از کارخانه های بزرگ در حال حاضر آلودگی زیادی را به محیط اطراف منتقل می کنند  که به دلایل نا معلوم در گزارشات محیط زیستی این کارخانه ها پاک اعلام می شوند و حتی دوستدار محیط زیست! در حالی که حتی با چشم غیر مصلح نیز میتوان آلودگی این کارخانه ها را دید و زندگی در روستاها و شهرهای اطراف آن به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است . به گونه ای که کشاورزی مختل شده و بیماری های ناشی از آلودگی هوا به شدت افزایش یافته است. آنوقت قوانین فقط مختص عده ای جوان است که سرمایه ی آنچنانی ندارند و میخواهند کسب و کاری راه اندازی کنند. مشاغلی  مانند بسته بندی مواد غذایی یا صنایع دستی که اتفاقا هیچ آلودگی ندارند اما از هزاران فیلتر رد می شوند!

از سوی دیگر مسئله ریزگردهاست که برای بسیاری از شهرها مرزی ما به یک معضل تبدیل شده است .در شرایط کنونی در کل دنیا روند دیپلماسی تغییر کرده است و بیشتر بر سر مسائل و موضوعات اقتصادی بحث و تبادل نظر می‌شود تا هر کشور سهم بیشتری از بازار اقتصادی جهانی را به خود اختصاص دهد که این نشان می‌دهد، بیشتر کشورها غیر از دیپلماسی سیاسی به دنبال ارتباط با سایر کشورها بر سر مسائل اقتصادی و حتی زیست محیطی هستند. اما متاسفانه ما شاهد بی‌تحرکی شدید در حوزه دیپلماسی محیط زیست هستیم. فراموش نکنیم امسال به دلیل کاهش بارندگی و ذخایر آبهای زیر زمینی با هجوم ریزگردها مواجه خواهیم بود که بخشی از این ریزگردها مربوط به موضوعات داخلی است.

مردم کشور ما به صورت مداوم شاهد اخبار مبارزه با مشکلات زیست محیطی از سوی کشورهای همسایه هستند. کشورهایی که زمانی آب برای خوردن نداشتند و حالا در حال تبدیل کردن بیابانهایشان به جنگل هستند. این اخبار و همزمانی آن با بیابان شدن جنگل های کشورمان یک موج نا امیدی در جوانان ایجاد کرده که اگر به سرعت برطرف نشود مشکلات اجتماعی و اقتصادی فراوانی را در ده سال آینده به همراه خواهد داشت.