لزوم آموزش سواد مالی به نسل جدید

فرزانه مستاجران

شاید برای مردم کشوری که هزینه پول رستوران رفتنشان امسال با سال آینده تفاوت چندانی ندارد لازم نیست که زیاد سواد مالی داشته باشند و دو دو تا چهارتا کنند اما در کشوری هم چون ایران که یک عدد نان امروز با فردا تفاوت بیش از۵۰ درصدی میتواند داشته باشد مردم حتما باید سواد مالی داشته باشند تا با کم ارزش شدن پول ملیشان هر روز اوضاع بدتری را تجربه نکنند. البته در برخی مواقع مشاهده شده بزرگ ترین اقتصاد دانان کشور نیز در تحلیل مسائل مانده اند و خودشان در دام اقتصاد بی ثبات ایران مقدار زیادی از داراییهایشان را از دست داده اند!

سواد مالی را میتوان توانایی یک فرد در استفاده از دانش و مهارتش برای مدیریت اثربخش منابع مالی خود به منظور امنیت مالی در طول عمر تعریف کرد .یکی از وظایف نهادهای ناظر و اجرایی بازار سرمایه در دنیا، حمایت از سرمایه گذاران و به طور کلی، طرفین هر معامله است. این حمایت به معنی انتظار سوددهی و افزایش بازدهی نیست بلکه به این مفهوم است که در یک فضایی عادلانه، طرفین معامله به حقوق خود آشنا باشند و این حقوق رعایت شود. البته این موضوع محقق نمی شود مگر با توسعه و ارتقای سطح سواد مالی.

اما به راستی کدام یک از این بسترها در کشور ما وجود دارد و چرا مردم ما از این آموزش ها محروم مانده اند؟سواد مالی مقوله ای ضروری برای مردم همه کشورهاست اما جوامع مختلف، رویکرد متفاوتی به آن دارند و مردم در مسیر کسب آگاهی های مالی با موانعی دست به گریبانند. افزایش سطح سواد مالی افراد جامعه، به دلایل مختلفی دارای اهمیت است. وقتی آنها دانش مالی داشته باشند و باسواد مالی باشند، امکان انتخاب های بهتری هم خواهند داشت. برعکس، اگر با فرآیند بودجه بندی آشنا نباشند یا توانایی برنامه ریزی برای آینده را برای خود یا فرزندان شان نداشته باشند، انتخاب های شان محدود می شود. بنابراین، وقتی از سواد مالی و آگاهی مالی صحبت می کنیم، منظورمان آزادی انتخاب است. با آگاهی، بودجه بندی و پس انداز، به خود و فرزندان مان گزینه های بیشتری در زندگی می دهیم. به همین دلیل، سواد مالی برای نسل آینده بسیار مهم است. اگر آنها مدت زمان طولانی تری تحصیل کنند، گزینه های بیشتری برای انتخاب شغل داشته باشند و بدانند چطور طرح اولیه کسب وکار را طراحی کرده و آن را با دریافت وام اجرا کنند، تغییرات مثبت بسیاری در زندگی شان به وجود می آید و فرصت های بیشتری در اختیار خواهند داشت.

تعاریف بسیاری در خصوص سواد مالی ارائه شده است که تماما بر توانایی درک و استفاده موثر از مهارت‌های مختلف مالی از جمله مدیریت مالی شخصی، بودجه‌بندی و سرمایه گذاری تأکید دارند. به زبان ساده تر سواد مالی پایه و اساس رابطه ما با پول است. اقشار مختلف جامعه ما به سواد مالی نیاز دارند تا امور مالی خود را بهتر مدیریت کنند. در ایران، کودکان و نوجوانان استقلال مالی کمتری دارند و مدیریت اقتصاد خانواده بیشتر به عهده پدر یا نهایتا مادر است. اما افزایش آگاهی های مالی برای قشرهای مختلف از جمله کودکان و نوجوانان هم اهمیت بسیاری دارد. آنها باید با مفاهیمی مانند درآمد، پس انداز، وام و بودجه آشنا شوند تا بتوانند در آینده به استقلال مالی برسند و امور مالی خود را به درستی مدیریت کنند. بدون تردید، مسائل اقتصادی بعد مهمی از زندگی انسان هاست و افزایش آگاهی و سواد مالی جامعه، بر رشد و توسعه اقتصادی آن کشور تاثیرگذار است.

 طبیعی است توسعه اقتصادی در کشور، فقط وظیفه حکومت یا بخش بخصوصی از جامعه نیست، بلکه تمام مردم باید در رشد و توسعه اقتصادی نقش داشته باشند. اما مهم است بستر های لازم برای این آموزش ها توسط دولتها فراهم شود.