روان شدن بیماری روانی درهوای جامعه

یلدا توکلی: متاسفانه موضوعی که درنهان جامعه ما درحال گسترش است و آن را می‌توان درانواع و اقسام قتل‌ها، خودکشی‌ها، جنایات و… دید و بدبختانه همچنان اقدام جدی برای مقابله با آن صورت نگرفته، اختلالات روانی است. مبحثی که پس ازبیماری‌های قلبی وعروقی بیشترین حجم ازبیماری‌ها را درکشور به خود اختصاص داد واین خود زنگ هشداری برای سلامت روانی جامعه است.

• عادتی وحشتناک و خطرناک

طی سال‌های اخیرانتشاراتفاقات وحوادث ناگواردر جامعه شدت گرفته و وحشتناک‌ترین‌ها را رقم زده است مثل قتل فرزندان به دست پدر یا ماجرای مردی که همه اعضای خانواده‌اش را به قتل رساند و یا مردیکه زن خود را دراهوازو درملاء عام سر برید، قتل رومینای ۱۳ ساله با داس به دست پدرش و خودکشی عجیب و غریب و پُرابهام افرادمعروف و یا قتل فجیع کارگردان نگون بخت به دست پدر و مادر، همه و همه ریشه در مسائل و مشکلات روانی دارد و بدترازاینکه شنیدن آن برای ما کم کم دارد تبدیل به یک عادت وحشتناک و خطرناک می‌شود. متاسفانه هنوزکه هنوزاست مردم ما وقتی متوجه بیماری روانی خود می‌شوند، رفتن نزد روانشناس و روانپزشک را قبول ندارند و همچنان گمان می‌کنند اَنگ اجتماعی است و بدتر ازآن افرادی هستند که گمان می‌کنند بیماری‌شان خود به خود درمان می‌شود. در واقع این روزها که حالِ روح و روان مردم ایران به دلیل مشکلات اقتصادی و پیامدهای کرونا، اصلاً مناسب نیست و شاهد انواع و اقسام اختلالات روانی، خشونت، پرخاشگری و… درمردم هستیم، لزوم ارائه خدمات روانشناسی وروانپزشکی بیش ازهمیشه احساس می‌شود. بنابراین ضروری‌ست که تمهیداتی از سوی وزارت بهداشت و درمان، سازمان بهزیستی ومجلس شورای اسلامی با همکاری روانشناسان و روانپزشکان اندیشیده شود تا حال مردم و روح و روان آنها بهتروازفجایعی که ممکن است درآینده ناشی از مشکلات واختلالات روانی برای فرزندانمان به وجود بیاید، جلوگیری شود البته که نباید ازموضوع ارتقای سطح سلامت روان درمیان مردم غافل شد؛ چرا که براساس آمار ۶۰ درصد مردم از بیماری‌ها واختلالات روانی خود بی خبرهستند بنابراین آموزش سواد سلامت روان باید دراولویت صدا و سیما، رسانه‌ها و مدارس قرار گیرد.

• گل گاوزبان خوردن به جای درمان

علی اسدی، آسیب شناس مسائل اجتماعی است. وی در این باره گفت: در گروه سنی ۱۴ تا ۶۵ سال یعنی میان ۵۰ میلیون نفر ازجمعیت کشور، حدود ۲۳ تا ۲۵ درصد آنها دارای یک اختلال روانپزشکی هستند یا یک اختلال روانی را تجربه کردند درواقع تعداد این افراد بالغ بر ۱۲ تا ۱۵ میلیون نفراست. اسدی گفت: حدود ۶۰ درصد مردم دارای افسردگی، اضطراب، وسواس و یکی ازاختلالات روانی هستند که اطلاعی ندارند و نمی‌دانند که بیماری دارند و باید خود را درمان کنند از طرفی حدود ۴۰ درصد مردم می‌دانند به یکی از اختلالات روانی مبتلا هستند اما فکرمی‌کنند خودش خود به خود خوب می‌شود به همین دلیل به روانشناس، مشاورو روانپزشک مراجعه نمی‌کنند وتصوردارند با استراحت کردن، گل گاوزبان خوردن و… می‌توانند خودشان را درمان کنند درصورتی که افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلالات خلقی و… جزء بیماری‌های روانپزشکی است که فرد در صورت ابتلا باید از طریق مراجعه به پزشک، مداخلات دارویی و غیردارویی خود را درمان کند.

• ۲۴ درصد از افراد ۱۵ تا ۶۴ ساله، دچار یک یا چند اختلال روان‌پزشکی

غلامرضا ترابی، عضو هیات مدیره انجمن علمی روان درمانی ایران است وی نیزبا اشاره به تعداد افرادی که درکشوردرگیر بیماری روانی هستند، گفت: براساس آخرین پیمایش رسمی سلامت روان که درطی سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۰ برگزارشده است می‌توان گفت که حدود ۲۴ درصد از افراد ۱۵ تا ۶۴ سالهٔ ساکن کشور، دچاریک یا چند اختلال روان‌پزشکی در طی ۱۲ ماه قبل از بررسی بوده‌اند لذا می‌توان گفت از هر ۴ نفر یک نفر ممکن است در طی یک سال به حداقل یکی از اختلالات روان‌پزشکی مبتلا شود. وی افزود: زنان، ساکنین مناطق شهری، افراد بیکار، افراد با تحصیلات کمتر، افراد دارای وضعیت اجتماعی و اقتصادی پایین، بیشتر درمعرض خطرهستند. ترابی درباره اینکه چقدرازبیماران دارای اختلال روانی درکشور از بیماری خود ناآگاه هستند و هیچگونه مراجعه‌ای به روانشناسان وروانپزشکان نداشتند تصریح کرد: متأسفانه فقط حدود یک ششم گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ در طی یک سال از خدمات سلامت روان استفاده کرده‌اند.

• آمار بروزاختلالات روانپزشکی درایران بالاترازآمار جهانی نیست

دکترعلیرضا زالی رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم دراین میان اظهارکرد: همگی ما در طول زندگی روزمره ممکن است درجاتی از اضطراب‌های گذرا، افسردگی‌های کوتاه مدت و مواردی از این قبیل را تجربه کنیم که این‌ها مطلقاً به عنوان اختلال روانی کلاسیک طبقه‌بندی نمی‌شوند. دکترزالی افزود: همچنین می‌توان با خودمراقبتی برای تقلیل برخی اضطراب‌های گذرا، شهروندان را توانمند ساخت. وی با بیان اینکه تجربه علائم روانپزشکی ضرورتاً به معنای اختلال عمده روانپزشکی نیست، تاکید کرد: براساس آنچه که از آمار تطبیقی ما با آمار جهانی مستفاد می‌شود مطلقاً آماربروزاختلالات روانپزشکی در جامعه ایرانی بیش از آمار جهانی نیست. دکتر زالی با اشاره به نتایج مطالعات تأیید شده درحوزه میزان خودکشی، تصریح کرد: خودکشی درایران ازسرانه عمومی جهانی به مراتب نازل‌تر و پایین‌تراست. وی یادآورشد: طبیعتاً دربرخی ازگروه‌های شغلی واجتماعی ممکن است میزان تغییرات اضطرابی، افسردگی و مواردی ازاین قبیل نسبت به نرم جهانی متفاوت باشد و این آمار را نباید به عموم جامعه تسری داد.