فرهنگ عمومی برای رعایت بهداشت وجود ندارد؟

فرزانه مستاجران

 امروز روز فرهنگ عمومی است. سوالی این روزها ذهن بسیاری از مردم کشورمان را به خود جلب کرده   که ” آیا مردم ایران از یک بی فرهنگی عمومی رنج می برند و به همین دلیل توان مقابله با بیماری کرونا را ندارند؟ تحقیقات دانشمندان نشان داده است که جوامعی که برخی از اصول بهداشتی را به صورت دسته جمعی رعایت میکنند کمتر به کرونا دچار می شوند . این اصول شامل ماسک زدن ، رعایت بهداشت فردی و فاصله گذاری اجتماعی است و نشات گرفته از فرهنگ عمومی جامعه می باشد. زیرا کشورهایی که از فرهنگ پایین تری برخوردار هستند به بهداشت نیز کمتر  توجه می کنند. اما ایا واقعا ایرانی ها به دلیل بی فرهنگی بهداشت را رعایت نمی کنند واینکه  این چنین این روزها درگیر بیماری کرونا شده ایم از بی فرهنگی مردم جامعه وام می گیرد یا زیر ساخت های لازم برای رعایت برخی اط اصول بهداشتی در شرایط کرونایی محیا نیست؟!

فرهنگ عمومی به معنای فرهنگ غالب و گسترده‌ای است که در میان عموم جامعه رواج و رسوخ دارد و حوزه‌ای از عقاید،‌ ارزشها، جلوه‌های احساسی و هنجارهاست که اجبار اجتماعی غیر رسمی از آن حمایت می‌کند و فراتر از گروهها و اقشار خاص در کلیت جامعه مورد قبول است. شورای فرهنگ عمومی ۱۴ آبان‌ماه را در تقویم سال ۱۳۸۷ به نام “روز فرهنگ عمومی” نامگذاری کرد. فرهنگ تعیین کننده چگونگی تفکر و احساس اعضای جامعه است. فرهنگ راهنمای اعمال انسانها و معرف جهان بینی‌های آنها در زندگی است.

هر چند فرهنگ عمومی حوزه‌‌‌‏ای از نظام فرهنگی جامعه است که پشتوانه آن اجبار قانونی و رسمی نیست، بلکه تداوم آن در گرو اجبار اجتماعی اعمال شده از سوی آحاد جامعه و تشکلها و سازمانهای غیردولتی (غیررسمی) است.  برخلاف حوزه فرهنگ رسمی که در نهایت، اجبار فیزیکی از آن حمایت می‌‌‌‏کند، حوزه فرهنگ عمومی عمدتاً بر پذیرش و اقناع استوار است و عدم پایبندی به آن مجازات، به معنای حقوقی کلمه، را در پی ندارد. به عبارت دیگر مفهوم فرهنگ عمومی در تقابل مردم ـ دولت مفهوم پیدا می‌‌‌‏کند اما همه فرهنگ ها در ابتدا برای پذیرفته شدن از سوی جامعه نیازمند یک سری الزامات و زیر ساخت ها است که اتفاقا دولت باید این الزامات و زیرساخت ها را فراهم کند. همانطور که بستن کمربند ایمنی در بسیاری از جوامع پیشرفته به یک فرهنگ عمومی تبدیل شده است اما در بقیه کشور ها الزامی است تا به فرهنگ مردم تبدیل شود. ماسک زدن و رعایت موازین بهداشتی در شرایط کرونایی باید در ابتدا یک الزام باشد تا رفته رفته به یک فرهنگ تبدیل شود و نمیتوان از تمام اقشار جامعه با سطح فرهنگ و تحصیلات متفاوت خواست یک شبه به صورت خودجوش فرهنگی مانند ماسک زدن را که تا کنون وجود نداشته عملی کنند! البته نمیتوان از حق گذشت که ایرانی ها تاریخچه فرهنگی غنی دارند و عقلانیت در جامعه حرف اول را می زند اما در علم اقتصاد یک اصطلاح وجود دارد که ” پول بد ، پول خوب را از چرخه خارج میکن!” و اینجا نیز افراد با فرهنگ عمومی پایین باعث شده اند تلاش های بقیه افراد جامعه نیز زیر سوال رفته است و هر روز آمار کرونایی ها بیشتر می شود.

اما نبود زیر ساخت های لازم برای رعایت بهداشت در کشور مان رانیز نباید از قلم انداخت. شرایط اقتصادی این روزها باعث شده اقشار ضعیف و کم  درآمد به کرونا فکر نکنند و تنها دغدغه شان امرار معاش روزانه باشد . این در حالی است که کشورهای کنترل کننده کرونا به این افراد توجه ویژه کرده تا مردم دغده ای جز رعایت بهداشت و دوری از کرونا را نداشته باشند