جمعه حراجی که در ایران به شکل دیگر درآمده است!

فرزانه مستاجران

هرچند نام جمعه سیاه در ایران به تاریخی خاص برمیگردد اما در جهان این نام به جمعه ای اطلاق می شود که سراسر فروشگاه های بزرگ تخفیف های زیادی را بر محصولات خود اعمال میکنند تا با این کار هم رفاه حال مشریان را بالا ببرند و هم فروش خود را افزایش دهند. گفته شده در این روز برخی از برند های خاص میلیاردها دلار فروش دارند. اما دلیل اصلی این روز چیست و در ایران به چه گونه برگزار می شود؟

Black Friday یا حراج جمعه در آمریکا روز بعد از روز شکرگزاری است که عملاً آخرین جمعهٔ ماه نوامبر به‌شمار رفته و آغاز آیین خرید برای کریسمس حساب می‌شود. یعنی همان خرید عید برای ما ایرانی ها. هر چند آمریکای شمالی محل اصلی رخداد این سنت است، اما همچون بسیاری از سنت‌های دیگر این منطقه، این سنت نیز به کشورهای دیگر سرایت کرده‌است. این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاه‌ها پیش از ساعت ۴ صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم می‌آورند و باید تا پیش از آغاز شب خرید کرده باشند.

اما تاریخ جمعه سیاه به بازار طلا بر میگردد. در روز ۲۴ سپتامبر سال ۱۸۶۹ پس از پایان جنگ داخلی آمریکا، بین ایالات متحده آمریکا و ایالات مؤتلفه آمریکا، نوبت به دوران دوازده ساله بازسازی آمریکا رسید. بدین ترتیب، ایالت‌های شکست خورده جنوبی، مورد بازسازی ایالت‌های شمالی پیروز قرار گرفتند. دو تن از زمین خواران آن دوره به واسطه خریدهای عمده در مدتی کوتاه، انحصار موقت طلا را به دست گرفتند. آن‌ها از این طریق سود کلانی به دست آوردند. دولت وقت که به‌موقع متوجه این سوءاستفاده نشد، حجم طلای بالایی را روانه بازار کرد تا قیمت از دست رفته ثابت شود. اما در نهایت، زندگی بسیاری ویران شد، و از آن روز به نام جمعه سیاه یا بلک فرایدی یاد می‌شود.

از آن دوران به بعد این روز را جمعه سیاه نامیدند و این روز تغییر کاربری به نفع مردم داد و به سرعت از آمریکا در سراسر جهان انتشار یافت  . در طول چند سال در تمام جهان به شهرت رسید و البته به کشور ما نیز وارد شد .به گونه‌ای که در نظرسنجی که توسط تیم تحلیلگران Black-Friday Global انجام شد در ایران ۴۴ درصد پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که با بلک فرایدی آشنا هستند.

اما طبق معمول همه مراسم ها با ورود به ایران شکل اصلی خود را از دست می دهند. بلک فرایدی در فروشگاه‌های ایران از سال ۲۰۱۶ با نام حراجمعه ظهور کرد و در طول چند سال به حراجی جذاب در ایران تبدیل شد. در نظرسنجی که انجام شده، ۳۲ درصد ایرانیان در فروش بلک فرایدی شرکت می‌کنند که این میزان هر ساله ۱۳ درصد رشد داشته است و از این میان ۱۹ درصد خریداران، برای بلک فرایدی به مراکز خرید سنتی مراجعه می‌کنند و جالب این است که مطابق آمار ۴۵ درصد از خریداران در جستجوی پیشنهادهای سودآور در اینترنت هستند. البته بسیاری از فروشگاه ها تخفیف واقعی اعمال میکنند اما هستند فروشگاه ها و برند هایی که از این فرصت استفاده کرده برای فروش اجناس به درد نخور و بی کیفیت و حتی گاهی خراب ! زیرا این فرصت بسیار کم است و پیشنهاد ها وسوسه کننده ، به همین دلیل خریداران با دقت لازم انتخاب های خود را انجام نمی دهند و فروشگاه ها نیز از این زمان سو استفاده کرده اند.

 هر چند در کشور ما این روز شکل جهانی خود را ندارد و به دلیل تحریم ها نیز ایرانیان نمیتوانند از فروشگاه های بزرگ جهانی خرید کنند اما بد نیست چنین جمعه ای در روزهای آخر اسفند که ما ایرانیان آماده عید نوروز می شویم برگزار شود تا شاید ما هم مانند مردم سراسر دنیا با دغدغه ی کمتری سال جدید خود را آغاز کنیم.