لحظه‌ای درنگ، توجه مسوولان، ادامه یک زندگی!

نگین حیدری: زندگی زیبا ووصف ناپذیراست، حتی اگرعلیرغم توانمندی و شایستگی و تلاش بسیار، به دلیل معلولیتی که داری نتوانی شغلی مناسب و درخوربیابی یا در زندگی فردی و اجتماعی با موانع متعدد روبرو شوی. این عبارات در ذهنم با اندوهی تلخ تداعی شد، زمانی که در اتوبوس نشسته بودم و از محل کار به خانه بر می‌گشتم و از یکی ازدوستان، خبردرگذشت نا بهنگام (جواد ایزدی) را شنیدم. چند روز قبل، درمورد یک مشکل رایانه‌ای، از او راهنمایی خواسته بودم و او با حوصله خاص و منحصر به فردش مشکل را حل نموده بود، از شنیدن آن خبر، مات و مبهوت، بی هیچ کلامی تماس تلفنی را قطع کردم. ماجرای حادثه از این قرار بود که «جواد ایزدی» در صبح چهار شنبه ۱۳ شهریور ماه ۱۳۹۸ هنگامی که از گارماسه به محل کارش واقع در خانه ریاضیات می‌آمد، در ایستگاه اتوبوس BRT فرایبورگ، هنگام توقف اتوبوس به دلیل فاصله اتوبوس از سکو و تعجیل راننده دچار سانحه شد، علیرغم انتقال به بیمارستان شریعتی و تلاش پزشکان، به علت شدت جراحات وارده ناشی از برخورد با اتوبوس و کشیده شدن بر روی زمین درگذشت. پس ازاین حادثه دلخراش، که با وضعیت موجود، مبلمان شهری و وسایل و متصدیان حمل و نقل عمومی، برای معلولین مسلماً نه اولین حادثه بوده و نه آخرین خواهد بود! باری دیگر و بیش از پیش، نگاه پرسش گرجامعه افراد دارای آسیب بینایی را به سمت سه گانه شهرداری شرکت اتوبوس رانی و اداره کل بهزیستی اصفهان معطوف نمود. اگرچه در قانون جامع حمایت از معلولان سال ۱۳۸۳، کنوانسیون حمایت از افراد دارای معلولیت سال ۲۰۰۶ و همچنین قانون حمایت از معلولان سال ۱۳۹۸ بر تکلیف دولت‌ها به مناسب سازی فضای شهری و وسایل حمل و نقل عمومی و همچنین آموزش رانندگان این وسایل در برخورد با افراد دارای معلولیت و ارائه خدمات به آنها تاکید گردیده است، ولی قضاوت تحقق این تکالیف ازسوی مسوولان سه گانه دستگاه مذکور را به وضعیت مبلمان شهری و وسایل و متصدیان حمل و نقل عمومی و میزان دسترس پذیری آنها برای معلولین و سالمندان وا می‌نهیم. آیا اگر ایستگاه اتوبوس BRT فرایبورگ به لحاظ امکان توقف اتوبوس در کنار سکو فاقد اشکال زیربنایی بود و راننده نیز هنگام توقف در ایستگاه مورد نظر چند ثانیه درنگ بیشتری می‌نمود، شاید معلول یا سالمندی درحال پیاده شدن از اتوبوس باشد و در آینه کنار خود نگاه می‌کرد وپس ازمطمئن شدن از اینکه مسافرین شهری از کنار اتوبوس که سازه بزرگ و خطرناکی است، دور شده‌اند، حرکت می‌نمود، حادثه درگذشت دلخراش «جواد ایزدی» رخ می‌داد؟ مسلماً احتمال آن بسیار کمتر بود. با نهایت تعجب و شگفتی علیرغم اینکه آثار دلخراش حادثه تا روز بعد نیزدراطراف ایستگاه BRT و روی نرده‌ها مشهود بود، نگارنده که دو روز بعد با روابط عمومی سیمای اصفهان تماس گرفتم وازعدم انعکاس این حادثه گلایه کردم اما اظهار بی اطلاعی کردند. ما جامعه معلولین بینایی مدتهاست که چشمها را بارها و بارها شسته و کوشیده‌ایم جور دیگر ببینیم! ولی اینها همه حکایت از واقعیتی تلخ، عدم توجه شایسته مسوولین در سطوح مختلف به وضعیت مخاطره آمیز فضای شهری برای تردد معلولین دارد. به هیچوجه منکر اقدامات انجام شده نیستیم، ولی مناسب سازی مبلمان شهری، فقط و فقط به نصب سنگ فرشهای زرد رنگ در وسط پیاده روها نیست. اگرهرازچندی، با چشمان بسته و به مدد یک عصای سپید، بخواهید در فضای شهری و با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی تردد کنید، به عمق مشکلات معلولین بینایی تا حدی پی خواهید برد. اکنون که این یاد داشت را می‌نویسم دو سال از درگذشت (جواد ایزدی) هم نوع مهربان، توانمند، مطلع و ارزشمند ما می‌گذرد. در طول این مدت اگرچه مسوولان سازمان بهزیستی کشور و اداره کل بهزیستی استان اصفهان اقداماتی برای دلجویی از خانواده آن مرحوم انجام دادند، ولی چه اقدامات اساسی و بنیادی از سوی سه گانه دستگاه فوق الذکرانجام شد تا معلولین بینایی، مسوولین را درمسیر دسترس پذیری فضای شهری و برابری فرصتها با خود هم دل بیابند و بدانند آن حادثه دلخراش و بسیاری حوادث ازین دست در ذهن و ضمیر مسوولان متولی کشورهمچون زنگ هشداری باقی مانده و ما امروز در کجای ای مسیر هستیم و فاصله‌مان تا محیطی نسبتاً امن و کم آسیب برای حرکت و تردد درون شهری چگونه است؟ اگرزمانی برای تردد بین شهری ازاتوبوس BRT استفاده کنم، آیا مطمئن خواهم بود که حادثه‌ای ازین دست در کمین من نخواهد بود؟

وکیل دادگستری، فعال در حوزه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت.