حمایت از پول کشور

فرزانه مستاجران

ارزهای دیجیتال این روزها به پشتوانه ای تبدیل شده است که بسیاری از کشورها در حال استفاده از آن هستند اما در ایران تولید رمز ارز هنوز در پیچ و خم قانون گذاری مانده است و فعالان این عرصه نمیدانند کار قانونی انجام می دهند یا خیر؟!

با توجه به شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان و کاهش ارزش پول ملی در کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر  ، اقتصاد دانان در پی  روش هایی هستند تا پشتوانه ای برای پول کشورهای مختلف معرفی کنند.  وضعیت ناپایدار بازار ارز از یک سو و هزینه ها و مشکلات ناشی از بیماری کرونا از سوی دیگر باعث شده است  در این کشورها ارزش پول ملی کاهش و بار بدهی خارجی آن ها افزایش یابد.  وضعیت ناپایدار در بازار های مالی، بحران‌های بانکی، مساله بدهی‌های خارجی و افزایش نرخ تورم همگی یک دلیل دارند: نرخ ارز در این کشورها بی‌ثبات است که خود معلول سیاست گذاری‌های غلط ارزی است. یکی از این کشور ها ایران است که علاوه بر مصائب فوق تحریم های روز افزون را نیز در کارنامه خود دارد و شرایط را به گونه ای متفاوت برای ما رقم زده است. البته  ثبات همه چیز نیست اما بدون ثبات نیز هیچ چیز وجود نخواهد داشت. و ما اکنون در شرایط بی ثباتی محض هستیم زیرا تغییر و تحولات اقتصاد کشورمان لحظه ای شده و برای یک دقیقه بعد نمیتوان تصمیم گیری با ثباتی داشت.

یکی از راه های تقویت پشتوانه ارزی در ایران حمایت از تولید رمز ارز ها است  که متاسفانه در کشور ما وضعیت مشخصی ندارد. بیشتر از یک سال قبل بود که هیأت دولت با صدور مصوبه‌ای، به صنعت استخراج رمزارز به نوعی رسمیت بخشید و یک گام رو به جلو برای این صنعت نوپا در کشور برداشت؛ اما همچنان بعد از گذشت یک سال، نکات مجهول، گنگ و گاهاً اشتباه در مسیر سیاستگذاری برای این صنعت به چشم می‌خورد.  از بزرگترین مشکلات رمز ارزها در ایران به رسمیت نشناختن آن توسط نهاد های اجرایی است. رمزارزها برخلاف پول‌های رایج به‌عنوان ابزار مبادله فراگیر تلقی نمی‌شوند؛ زیرا هیچ نهادی مسوولیت ارزش و رسمیت این رمزارزها را در یک محدوده جغرافیایی به عهده نمی‌گیرد. درحالی‌که پول‌های عادی در اصل گواهی تعهد بانک مرکزی هر کشور به تادیه ارزش قانونی معادل آن پول هستند. مثلا ارزش بیت‌کوین در ایران را یک نهاد قانونی تعیین و تضمین نمی‌کند؛ درحالی‌که ارزش معادل یک اسکناس ۱۰۰۰ تومانی توسط بانک مرکزی و به اتکای پشتوانه قانونی پول کشور تعیین شده است. در صورتی که رمز ارزها  می‌ توانند به‌عنوان ابزار مبادله استفاده شوند؛ همین الان هم گاهی برخی افراد از طریق تهاتر با هم معامله می‌کنند. یا در برخی کسب‌وکارهای غیرقانونی از کالاهایی نظیر طلا و دیگر فلزات گرانبها برای معامله استفاده می‌شود. اما قانونی شدن چنین معاملاتی احتیاج به وضع قوانین جدید در این مورد دارد.

  با این حال به نظر می رسد که ارزهای دیجتالی در آینده قابلیت استفاده به عنوان پشتوانه ارزی را دارند به ویژه آن که برخی از آن ها خود توسط ارزهای فیات یا طلا حمایت می شوند. اما اینکه چرا در کشور از این ارزها حمایت نمی شود شاید به دلیل حمایت های متعصابنه از سیستم بانکی کشور است  زیرا گفته شده  با رونق گرفتن ارزهای دیجیتالی، بسیاری از بانک‌های مرکزی این ارزها نظیر لیبرا را یک تهدید می‌دانند. برخی از بانکها در سراسر جهان  ارزهای دیجیتال غیر متمرکز و خصوصی را یک تهدید واقعی قلمداد کرده ،  چرا که به نظر آن ها این ارزها باعث به چالش کشیدن اختیارات نهادهای مالی و اخلال در نظام مالی خواهد شد.