تغییرات اقلیمی و پیامدهای آن

دگرگونی اقلیم می‌تواند شامل تغییرات غیرعادی بلند مدت و غیرقابل بازگشت در اقلیم درون جو زمین و پیامدهای ناشی از آن در قسمت‌های مختلف کره زمین باشد.

مدت این تغییرات از ده سال تا چند میلیون سال
بازخوردهای ناشی از دگرگونی اقلیم متغیر می‌باشد و ممکن است سبب افزایش یا کاهش عوامل درونی شوند. بسیاری از تغییرات درونی در سیستم‌های اقلیمی با تأخیر رخ می‌دهند؛ زیرا سیستم اقلیمی کره زمین بسیار بزرگ است و به کندی حرکت می‌کند و به ورودی‌ها با تأخیر پاسخ می‌دهد. برای مثال یک سال خشکسالی تنها سبب کاهش آرام سطح دریاچه‌ها یا خشک شدن حاشیه زمین‌های هموار می‌گردد. در سال‌های بعدی این شرایط ممکن است سبب کاهش بارش شود که احتمالاً به یک سال خشک‌تر دیگر منجر می‌گردد. برای مثال در یخ‌های قطبی، مدت این تغییرات از ده سال تا چند میلیون سال تغییر می‌کند. به‌خصوص در مقوله سیاست زیست‌محیطی، اصطلاح «دگرگونی اقلیم» اغلب به تغییراتی که در اقلیم کنونی رخ می‌دهد گفته می‌شود. در برخی موارد، این عبارت با فرض رابطه علت و معلولی بشری نیز بکار می‌رود، همچنان که در کنوانسیون چارچوب دگرگونی اقلیمی سازمان ملل مورد استفاده قرار گرفت.
دگرگونی اقلیم پدیده‌ای است که در نتیجه فاکتورهایی همچون فرایندهای دینامیکی زمین یا عوامل بیرونی همچون تغییرات در شدت تابش آفتاب رخ می‌دهد. عوامل خارجی اثرگذار بر اقلیم را اغلب نیروهای اقلیمی می‌نامند و شامل فرایندهایی همچون نوسانات در شدت نور خورشید، انحراف در مسیر حرکت زمین و افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای می‌شود.

مساله خشکسالی یک پدیده خزنده است
سحر تاجبخش رییس سازمان هواشناسی است وی تاکید کرد: مساله خشکسالی یک پدیده خزنده است که حداقل ۳.۵ تا ۴ سال است که کشور ما را تحت تاثیر قرار داده پس از سال ۹۸ که بارش‌های خوبی در کشور داشتیم، تجربه‌ای از میزان بارش قابل توجه در کشور نداشتیم. تقریبا طی سال‌های اخیر، هرسال با کاهش بارش مواجه بودایم. امسال بارش‌های کشور نزدیک به ۵۰ درصد زیر حد نرمال است بنابراین ضرورت مدیریت منابع آبی کشور از بدیهی‌ترین مسایلی است که به‌ویژه در تامین آب شرب و آب کشاورزی نقش تاثیرگذاری دارد.

آمار دقیقی از میزان بارش برف نداریم
وی با اشاره به میزان بارش برف در زمستان سال جاری گفت: برف قابل ملاحظه‌ای در دی‌ماه نبارید البته در بهمن ماه یکی دو بارش خوب داشته‌ایم. با توجه به اینکه ایستگاه‌های ما در مناطق بالادست نیستند، آمار دقیقی از میزان بارش برف نداریم ولی با بررسی اطلاعات دریافت شده از ماهواره‌ها، به میزان پوشش برف و آبی که می‌توانند تولید کنند، دسترسی داریم. اساسا آب تابستان از ذخیره برف تامین می‌شود. هر چه قدر در زمستان برف بیشتری ذخیره شود، خیالمان بابت تامین منابع آبی در تابستان راحت‌تر خواهد شد.
رییس سازمان هواشناسی درباره اقدامات بخش‌های کشاورزی و صنایع برای مدیریت مصرف آب اظهارکرد: با توجه به موقعیت جغرافیایی کشورایران و قرارگیری در بخش‌های خشک و نیمه‌خشک کره زمین به‌طور میانگین بارش کشور ما از میانگین نرمال بارش در جهان کمتر است. ما باید همین منابع محدود را مشابه سایر کشورهایی که در این کمربند جغرافیایی قرار دارند، به بهترین شکل مدیریت کنیم بنابراین مشخصا در حوزه کشاورزی تعیین الگوی سطح زیر کشت، در حوزه صنایع جابجایی صنایع آب‌بر از فلات ایران به مناطقی که امکان دسترسی به آب بیشتر است، شاید راهکارهای خوبی باشد.

پیامدهای تغییرات اقلیمی
وی با بیان اینکه پیامدهای تغییرات اقلیمی باعث کاهش پیش‌بینی‌پذیری مخاطرات جوی شده است، اظهارکرد: مخاطرات حدی را در دنیا از ماه‌ها و فصل‌های جلوتر نمی‌توان پیش‌بینی کرد بنابراین چگونگی رویارویی با این مخاطرات، یکی از مهم‌ترین چالش‌هاست.
وی با اشاره به پیش‌بینی‌های بلندمدت هواشناسی و نحوه سیاستگذاری بر اساس آن‌ها گفت: پیش‌بینی‌های انجام شده به عنوان ابزاری است که در اختیار تصمیم‌گیران باید قرار بگیرد و خیلی نمی‌توان تمام تصمیم‌های کلان کشور را به یک کاغذ پیش‌بینی وصل کنیم چون آن‌ها حل معادلات دیفرانسیل جو هستند و ذاتا خطا دارند بنابراین با احتمال باید به پیش‌بینی‌ها برخورد کرد. حوزه‌های تصمیم‌گیر در این بخش مثل حوزه‌های کشاورزی و آب باید سناریوهای مختلفی برای مواجهه با شرایط مختلف جوی داشته باشند.

کاهش پیش‌بینی‌پذیری
تاجبخش با بیان اینکه پیامدهای تغییرات اقلیمی باعث کاهش پیش‌بینی‌پذیری مخاطرات جوی شده است، اظهارکرد: مخاطرات حدی را در دنیا از ماه‌ها و فصل‌های جلوتر نمی‌توان پیش‌بینی کرد بنابراین رویارویی با این مخاطرات یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که با برنامه‌ریزی در حوزه‌های مرتبط مثل بهداشت، صنعت، آب و کشاورزی باید با آن برخورد شود.