کفشی که دیگر داخلی نیست

فرزانه مستاجران

از صنعت کفش به عنوان چهارمین صنعت مولد موجود در کشور نام می برند اما دلیل گرانی بیش از حد آن در کشور چیست؟ با توجه به پتانسیل های موجود در ایران از کارگر ارزان گرفته تا چرم با کیفیت و دیگر عوامل، صنعت کفش در ایران میتواند به یکی از صنایع مهم و ارز آور تبدیل شود اما در حال حاضر نه تنها چنین شرایطی برای آن به وجود نیامده بلکه به یکی از پر چالش ترین صنایع کشور تبدیل شده است.

بر اساس آمار سالانه بیش از ۲۷۰ میلیون جفت کفش در کشور استفاده می شود که  بازار بسیار بزرگی را شامل می شود ، مواد اولیه مورد نیاز نیز در کشور به وفور موجود است اما متاسفانه نبود مدیریت بر تولید  و نظارت بر بازار سوداگران واسطه باعث شده تولید کنندگان داخلی سهم ناچیزی از بازار کفش داخلی را در دست داشته باشند. از سوی دیگر  بسیاری از برندهای خارجی که در ایران به فروش می رسد، تولید ایران است. یکی از مسائل موجود در بازار کیف و کفش این است که اعتماد مصرف کننده از کالای تولید داخل سلب شده  و این مسئله مشکل ایجاد نموده است. دلیل ارزان نبودن قیمت کفش داخلی  نسبت به کفش چینی این است در این راه واسطه های زیادی وجود دارند که خود باعث افزایش قیمت مصرف کننده می شود. راهکار آن عرضه مستقیم کفش از طریق بسترهای الکترونیک و نظارت بیشتر بر بازار های موجود است.

سال گذشته یکی از تولید کنندگان کفش در حضور رهبری اعلام کرد در صورت حمایت این  صنعت میتواند در خاورمیانه پیشتاز شود. صنعت کفش کشور دارای قطب‌های فعال و مهمّی در استانهای مختلف مانند تهران، تبریز، کرمانشاه، زنجان، قزوین، قم و مشهد و اصفهان است که با ارائه طرحی جامع از طرف متخصصین کشور با داشتن دانش و زیرساخت‌ها مواد اولیه و نیروهای کار متخصص میتوان ایران را به ترمینال کفشی خاورمیانه جهت تولید و صادرات تبدیل نماییم اما متاسفانه قوانین زائد، تصمیمات و بخشنامه‌های غیرکارشناسی، ماشین‌آلات قدیمی، نوسانات نرخ ارز، بازگشت ارز صادرات و کمبود مواد اولیه سد راهی است برای پیشرفت این صنعت درکشور. اگر ماشین‌آلات بروز و به‌موقع در اختیار تولیدکننده قرار گیرد به‌طور حتم تولیدکننده بیکار نخواهد ماند همچنین در پی نوسانات نرخ ارز سرمایه واحدهای تولیدی کاهش یافته  و برخی نمیتوانند تأمین مواد اولیه خود را به‌موقع انجام دهند، به‌نحوی که از چرخه جا مانده مجبور به تعطیلی شده اند.

سالانه حدود ۵/ ۲۲ میلیارد جفت کفش در سراسر دنیا تولید می‌شود. توزیع جغرافیایی تولید کفش دنیا در آسیا متمرکز است که در این بین چین تقریبا دوسوم بازار صادرات کفش را در اختیار دارد. هرچند ایران یکی از مرغوب‌ترین چرم‌های دنیا را تولید می‌کند، اما اکتفا به صادرات پوست و عدم فرآوری آن مانعی برای تسخیر بازارهای محصولات چرمی همچون کفش به‌شمار می‌رود. سهم ایران از صادرات جهانی کفش چرم کمتر از یک درصد است. باتوجه ‌به این موارد فرصت‌های تجاری بسیاری برای صادرات کفش وجود دارد مشروط بر اینکه تاجران و صاحبان صنایع، واقعیت‌های اقتصاد ایران را بپذیرند و دولت نیز موانع موجود از سر راه این صنعت را کاهش دهد. ایران در مسیر صادرات کفش چرم با کشورهای چین، ویتنام، آلمان، بلژیک، ایتالیا و ترکیه به‌عنوان رقبای اصلی روبه‌رو است اما به دلیل کیفیت مناسب چرم در ایران، کشورهای اروپایی، آسیایی و… همواره متقاضی کفش‌های چرم تولید کشورمان خواهند بود؛ به‌ویژه اینکه افزایش نرخ ارز جذابیت مضاعفی برای این بازار ایجاد کرده است.

صنعت کفش نیز مانند دیگر صنایع پر بازده در کشور به دلیل بی ثباتی در شرایط اقتصادی محجور مانده و نیازمند برنامه ریزی در اسرع وقت  برای رفع این موانع است و الا در سالهای آتی دیگر تولیدی به نام کفش ایرانی وجود نخواهد داشت.