سند صیانت از کودکان دردنیای مجازی!

فرزانه مستاجران در این روزهایی که کرونا همه را خانه نشین کرده است یکی از بزرگترین معضلات خانواده ها پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان در تابستان است . اوقات فراغتی که قبل از کرونا نیز برنامه مشخصی برایش وجود نداشت اما با تغییر شرایط بدتر هم شد و حالا خانواده ها نمی توانند حتی فرزندانشان […]

فرزانه مستاجران

در این روزهایی که کرونا همه را خانه نشین کرده است یکی از بزرگترین معضلات خانواده ها پر کردن اوقات فراغت فرزندانشان در تابستان است . اوقات فراغتی که قبل از کرونا نیز برنامه مشخصی برایش وجود نداشت اما با تغییر شرایط بدتر هم شد و حالا خانواده ها نمی توانند حتی فرزندانشان را به پارک ببرند تا ساعتی انرژی خود را تخلیه کنند و از فضای آپارتمان نشینی به دور باشند. تنها راه چاره ای که برای کودکان و نوجوانا ن در کشور ما اندیشیده شده است ، دادن گوشی همراه به این رنج سنی است که تا قبل از آن محدودیتهایی برایش قائل بودیم. اما محتوای موجود در گوشی های همراه که به واسطه حضور در فضای مجازی به فرزندانمان منتقل می شود از چه فیلترهایی عبور می کند و تا چه میزان می تواند اثرات مخربی داشته باشد؟

زورگویی سایبری یا اینترنتی (که در بعضی موارد حاد حتی منجر به خودکشی شده است)، رواج پورنوگرافی، دوری از اجتماع و میل به گوشه‌گیری و کم‌تحرکی یا بی‌تحرکی (نشستن بیش از حد و فعالیت‌نداشتن)، همگی از زیان‌هایی‌اند که این رشد چشمگیر به‌ویژه برای کودکان در پی داشته است. کودکانی که زمان زیادی را در فضای مجازی سپری می‌کنند ممکن است گرفتار احساس انزوا و افسردگی شوند. هرچه کودک بیشتر در فضای مجازی وقت بگذراند، از آن‌سو برای تعامل رودررو با اعضای خانواده و دوستان زمان کمتری خواهد داشت.به‌علاوه، برانگیختگی و تحریکی که از استفاده از اینترنت ناشی می‌شود ماهیتی مصنوعی و غیرطبیعی دارد و به همین خاطر، ممکن است کودکی که زیاد در این فضا وقت می‌گذراند، در مواجه با کار‌ها و فعالیت‌های معمول و بعضا کسل‌کننده روزمره، احساس بی‌حوصلگی کند و زود از انجامشان خسته شود. کودکانی که دسترسی به اینترنت برایشان آسان و بی‌دردسر است و زمان زیادی را در آن سپری می‌کنند به‌مرور زمان توانایی تمایز قائل‌شدن میان خیال و واقعیت را از دست می‌دهند. در فضای مجازی هرکس هرچه بخواهد منتشر می‌کند و این مطالب ممکن است بدون محدودیت در دیدرس کودک قرار بگیرد. این است که مرز بین خیال و واقعیت کمرنگ و کمرنگ‌تر می‌شود.

 اما حالا که به واسطه شرایط موجود کودکان مجبور هستند از این فضا استفاده بیشتری کنند چه تمهیداتی برای جلوگیری از زیان های ناشی از آن برای جامعه اندیشیده شده است؟ اگر در دنیای واقعیت ها بخواهیم نظر دهیم باید بگوییم هیچ فعالیتی برای دسترسی مناسب افراد با سنین پایین در کشور انجام نشده و حتی آموزش های لازم برای فرزندان و خانوده هایشان در این باب وجود ندارد.اما چند روز پیش طی قانونی تصویب شد تا این فضا برای کودکان و نوجوانان کنترل بیشتری شود.

حاصل جلسه شورای‌عالی فضای مجازی در این هفته «سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» و همچنین سند چشم‌انداز فضای مجازی در افق ۱۴۱۰ بود. براساس سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، مقرر شد کلیه سکوها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی در مدت یکسال، نسبت به صیانت از داده‌ها، رده‌بندی و تفکیک محتوا و خدمات ویژه هر رده سنی از خدمات عمومی اقدام کنند. به موجب این مصوبه، وزارتخانه‌ها مکلف شدند به شکل غیرانحصاری در رابطه با سکوها و خدمات صیانت شده برای خردسالان اطلاع‌رسانی کنند.هم چنین بر مبنای سند چشم‌اندازفضای مجازی، جمهوری اسلامی ایران تا سال ۱۴۱۰ به جایگاه قدرت برتر سایبری در تراز جهانی و مقام اول ارائه خدمات فضای مجازی در منطقه غرب و جنوب غرب آسیا خواهد رسید و همچنین تلاش خواهد کرد سلطه بیگانگان بر فضای مجازی کشور را نفی و حکمرانی کشورهای سلطه‌گر بر شبکه جهانی را رفع کند.

باید دید این حجم از افسار گسیختگی طی یکسال می تواند التیام یابد و زیر ساخت های ناقص کشور در  حوزه فضای مجازی پاسخگوی برنامه های مذکور طی ده سال خواهد بود یا خبر؟