سایه نوعی سودجویی در بازار توزیع روغن

 یلدا توکلی: شنیده‌ها حاکی از آن است که روغنهای به نرخ دولتی کمیاب شده درحالی‌که مشکلی برای تهیه روغن به نرخ آزاد در بازار نیست. هرچند در فروشگاه‌های زنجیره‌ای روغن تنظیم بازار به صورت مشروط فروخته می‌شود اما در مغازه‌های دیگر یا وجود ندارد و یا کمتر دیده می‌شود.

• روغن و ماجراهای آن

بنابر آمار سالیانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن تا ۲ میلیون تن روغن در کشور تولید می‌شود که یک میلیون و ۳۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن آن از طریق واردات تأمین می‌شود. قبل از تخصیص ارز ترجیحی به واردات روغن، سالیانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن روغن در داخل مصرف و ۱۰۰ هزار تن به بازارهای هدف صادر می‌شد که از سال ۹۷ با تخصیص ارز ترجیحی، مصرف به ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید. افزایش سرانه مصرف روغن از سال ۹۷ بدان معناست که بخشی از روغن از کشور قاچاق و بخشی دیگر توسط صنایع کنسرو، شیرینی و شکلات و … که روغن مورد نیازشان است، صادر می‌شود. سال گذشته هم، شاهد کمبود در بازار بودیم که علت اصلی این موضوع به جو روانی بازار باز می‌گردد. ماجرای کمبود روغن در مغازه و فروشگاه‌ها به تقریباً دو سال پیش برمی‌گردد که با خالی شدن یک‌باره قفسه‌ها، در شرایط کرونا مردم ساعت‌ها منتظر در صف دریافت خرید بودند که این موضوع ماه‌ها ادامه داشت. علی رغم تلاش مسئولان تنظیم بازار و کارخانجات روغن نباتی، اما مشکلات سیستم توزیع منجر به ایجاد بازار سیاه روغن و عرضه چند برابر نرخ درج شده بر روی کالا شد اما در اواسط سال گذشته بازار به آرامش رسید.

• روغن با قیمت آزاد هرچقدر بخواهید هست

قاسمعلی حسنی دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی است وی با تاکید بر اینکه برخلاف روغن دولتی، روغن با قیمت آزاد به صورت فراوان در بازار هست، گفت: روغن با قیمت آزاد و غیرمصوب هرچقدر بخواهید هست. البته قیمت روغن آزاد با روغن دولتی اختلاف زیادی دارد. حسنی ادامه داد: فروش اجباری کالاهایی نظیر رب‌گوجه، کیک، تن ماهی و… باعث شده بنکداران و مغازه‌داران انگیزه‌ای برای خرید روغن با قیمت مصوب نداشته باشند، زیرا روغن تنظیم بازار را یک ساعته خواهند فروخت، ولی بقیه محصولات ماه‌ها روی دستشان خواهد ماند، چون از شرکت‌های دیگری، همان محصولات را البته به صورت ارزان‌تر می‌توانند خریداری کنند. وی با بیان اینکه نوعی سودجویی در توزیع روغن در بازار هست، گفت: اگر روغن نیست، چرا با قیمت آزاد هست؟ اگر روغن آزاد چند صد تریلی هم بخواهید، هست، چرا زمانی که بنکداران روغن را با قیمت مصوب می‌خواهند تهیه کنند، باید همراه با محصولات دیگر خریداری کنند؟ نوعی سودجویی بسیار مضاعف در توزیع روغن هست. با بیان اینکه کمبود روغن در بازار محسوس نیست، وی گفت: روغن با قیمت مصوب در فروشگاه‌های زنجیره‌ای موجود است و مردم می‌توانند روغن مورد نیاز خود را از این فروشگاه‌ها خریداری کنند. دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی گفت: عرضه روغن خوراکی در بازار را باید در دو بخش در نظر گرفت. وی ادامه داد: اگر بنکداران بخواهند روغن با قیمت مصوب از کارخانجات بخرند، همراه با خرید ۱۰۰ کارتن روغن مجبورند ۲۰ تا ۵۰ کارتن محصولاتی نیز رب گوجه، تن ماهی، کیک، باطری قلمی و سایر کالاها را خریداری کنند؛ بنابراین فروش اجباری سایر کالاها همراه با روغن خوراکی، انگیزه‌ای برای خرید روغن ازسوی بنکداران باقی نمی‌گذارد که به همراه ۱۰۰ کارتن روغنی که باید بخرند و به قیمت مصوب بفروشند ۵۰ کارتن کالای تحمیلی بخرند.

• ما پول و ارز دولتی نمی‌خواهیم

دبیر اتحادیه بنکداران موادغذایی گفت: از دولت می‌خواهیم که به بنکداران اجازه واردات روغن با ارز آزاد را بدهند تا کسانی که نیاز به روغن دولتی ندارند، بتوانند از روغن‌های وارداتی با ارز آزاد استفاده کنند. حسنی ادامه داد: در حال حاضر واردات روغن بسته‌بندی ممنوع است و تنها روغن خام وارد و در داخل تصفیه می‌شود. از دولت می‌خواهیم اجازه بدهند بنکداران با ارز آزاد، روغن در وزن‌های مختلف با بسته بندی خارجی وارد و بفروشند، زیرا بنکداران به‌عنوان بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین اتحادیه و صنف به خاطر سیاست‌های ارزی دولت، اختیار ندارد کالایی که می‌تواند بفروشد را وارد کند. ما پول و ارز دولتی نمی‌خواهیم و تنها می‌خواهیم اجازه واردات به ما بدهند تا به راحتی بتوانیم بازار کشور را از هر نوع کالایی اشباع کنیم.