بحران گرد و غبار جدی است

یلدا توکلی : تغییرات اقلیمی با همه ابعاد و پیامدهایی که دارد، حیات در کره خاکی را با چالش جدی مواجه کرده است. یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی که بر شدت و تکرار آن افزوده شده، پدیده گرد و غبار است که خسارت‌های شدیدی را بر منابع زیستی و اقتصادی جهان وارد می‌کند.

گرد و غبار و اثرات منفی گسترده‌
گرد و غبار مشکلی جدی در بسیاری از نقاط جهان است که اثرات منفی گسترده‌ای خواهد داشت،اعم از ؛ آلودگی هوا: ذرات گرد و غبار باعث آلودگی هوا می‌شوند و ممکن است مواد شیمیایی و میکروب‌ها را در هوا منتقل کنند که بر سلامتی انسان‌ها آسیب می‌زند.تنفس در هوای حاوی گرد و غبار می‌تواند به مشکلات تنفسی مانند آسم، برونشیت و سایر بیماری‌های ریه منجر شود.همچنین گرد و غبار می‌تواند دید را محدود کند و در برخی موارد، ایجاد مشکلاتی برای رانندگی و حمل‌ونقل ایجاد کند.البته ذرات گرد و غبار می‌توانند به خاک و آب رودخانه‌ها آسیب بزنند و بر برخی از گیاهان و جانوران تأثیر منفی بگذارند.البته گرد و غبار می تواند به کشاورزی، بخصوص کشاورزی و دامداری، آسیب بزند و سبب افت در تولید محصولات کشاورزی شود.در مجموع دغدغه بی پایان همه ما موضوع گرد و غبار است که در همه فصول درگیر آن هستیم.به خصوص که در فصول سرما با طوفان و بادهای گردشی رو به رو می شویم.

به دنبال حل مشکلات گرد و غبار در سراسر کشور
علی سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور است ، وی اظهار داشت: تغییرات اقلیمی با همه ابعاد و پیامدهایی که دارد، حیات در کره خاکی را با چالش جدی مواجه کرده است که یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی که بر شدت و تکرار آن افزوده شده، پدیده گرد و غبار است که خسارت‌های شدیدی را بر منابع زیستی و اقتصادی جهان وارد می‌کند. وی افزود : به دنبال این هستیم که مشکلات گرد و غبار در سراسر کشور هرچه سریع‌تر حل شود. امیدواریم وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذی ربط در مورد گرد و غبار خوب عمل کنند. وی ادامه داد: بر اساس بررسی‌ها، ۱۵۰ کشور تحت تاثیر توفان‌های گرد و غبار قرار دارند که بیشتر این کشورها در قاره‌های آفریقا و آسیا واقع شده اند و از هفت منشا اصلی تولید گرد و غبار در جهان، ۲ منبع آن پس از صحرای بزرگ آفریقا که مهم‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود در قاره آسیا قرار دارد.رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: بررسی‌های انجام شده در قالب نقشه منشایابی کانون‌های گرد و غباری توسط جمهوری اسلامی ایران نشان‌ می‌دهد که مساحت مناطق غبارخیز در غرب آسیا و آسیای میانه بیش از ۳.۳ میلیون کیلومتر مربع بوده که به ویژه در دهه گذشته بر تکرار و شدت توفان‌های گرد و غبار افزوده شده است.

لزوم اتخاذ راهکارهای بین‌المللی
وی متذکر شد: با توجه به آثار و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و محیط زیستی این پدیده لزوم اتخاذ راهکارهای بین‌المللی، منطقه‌ای و زیر منطقه‌ای با مشارکت همه کشورهای موثرو متاثر از این پدیده امری ضروری و اجتناب ناپذیر است بنابراین لازم است با تقویت و هم‌افزایی همکاری‌ها و مشارکت کشورهای منطقه و جهان و با بهره‌گیری از حمایت سازمان‌های بین‌المللی در جهت کنترل و سازگاری با این چالش گام‌های جدی‌تر و متعهدانه‌تری برداشته شود.سلاجقه همچنین گفت: یکی از سیاست‌های اصلی دولت مردمی و انقلابی، توسعه دیپلماسی محیط زیستی با همه کشورهای جهان برای به اشتراک گذاشتن دانش و تجربیات برای حل همه مسائل محیط زیستی به‌ویژه گرد و غبار است. به همین مناسبت جمهوری اسلامی ایران در ۲ سال گذشته ضمن سفر به کشورهای منطقه در ۱۲ جولای ۲۰۲۲ نسبت به برگزاری اجلاس منطقه‌ای تهران با عنوان محیط زیست برای آینده‌ای بهتر با رویکرد اصلی حل معضل گرد و غبار در منطقه غرب آسیا و آسیای میانه اقدام کرده است.

بیشترین خسارات را از توفان‌های گرد و غبارهای برون مرزی متحمل شدیم
وی تصریح کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهایی که بیشترین خسارات را از توفان‌های گرد و غبارهای برون مرزی متحمل شده مصمم است که ضمن مرجعیت خود در منطقه با برگزاری اجلاس بین‌المللی برای مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار با همکاری سازمان ملل متحد ضمن اجرایی کردن بند ۸ قطعنامه مجمع عمومی ضمن مشورت با کشورهای منطقه در راستای دستیابی به راهکارهای مشترک و هم‌افزایی اقدامات مدیریتی و اجرایی کنترل این پدیده اقدام کند.رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: معتقدیم که با انجام همکاری‌های مشترک بین‌المللی، منطقه‌ای و زیرمنطقه‌ای می‌توان نسبت به کاهش اثرات و تخریب‌های این معضل فراگیر اقدام کرد.قطعنامه‌های سالانه سازمان ملل متحد در زمینه مقابله با توفان‌های شن و گرد و غبار که از سال ۲۰۱۵ توسط مجمع عمومی به تصویب رسیده است، فعالیت‌های سازمان ملل متحد در زمینه مقابله با بیابان‌زایی و مبارزه با توفان‌های گرد و غبار را به خوبی نشان‌ می‌دهد.سلاجقه گفت: در سال جاری نیز در راستای اجرایی شدن بند ۱۹ قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۱۲ جولای هر سال را به عنوان روز جهانی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار به سازمان ملل متحد پیشنهاد کرد که با رای قاطع به تصویب مجمع عمومی در «می» سال جاری رسید.وی اظهار داشت: کشور جمهوری اسلامی ایران با تهیه نقشه مناطق غبارخیز غرب آسیا و آسیای میانه و متعاقب آن تهیه برنامه عمل زیرمنطقه‌ای برای دو منطقه غرب و غرب آسیای میانه نشان داد که اراده جدی برای کنترل این پدیده در منطقه داشته است و برای انجام این مهم قطعا به همکاری مشترک همه کشورهای جهان و نهادهای ذیربط در سازمان ملل دارد.

افزایش معضلاتی همچون خشکسالی‌های دو دهه گذشته
محمد طهماسبی بیرگانی دبیر ستاد ملی سیاست‌گذاری گرد و غبار است وی نیز درباره این معضل این گونه بیان کرده است که تعداد زیادی تفاهم‌نامه با کشور‌های همسایه داریم، اما هیچ اقدام عملیاتی صورت نگرفته است.وی گفت:این معضل تنها با جلسات متعدد و امضا کردن تفاهم نامه های متعدد رفع نخواهد شد. معضل گرد و غبار باید با کمک نهاد‌های بین‌المللی حل شود در حالی که جزو اولویت های کشورهای همسایه نیست.در کشور همسایه غربی حدود ۲۴ میلیون هکتار مناطق غبارخیز وجود دارد که که باید به صورت جدی در مورد آن فکر شود. طهماسبی بیان کرد:حتی این روزها با مشکل گرد و غبار در سیستان رو به رو هستیم. بادهای ۱۲۰ روزه سیستان از گذشته‌های دور حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ روز بطول می‌انجامید اما اکنون با بروز معضلاتی همچون خشکسالی‌های دو دهه گذشته بیشتر شده است. این بادها علاوه بر فرسایش خاک در منطقه سیستان، مشکلات و معضلات متعددی را برای مردم هم بوجود آورده است.