باز و بسته کردن زاینده‌رود به معنی نادیده گرفتن حق حیات

فعال محیط زیست و پژوهشگر حوزه آب و زاینده‌رود گفت: باز و بسته شدن مکرر و مقطعی زاینده‌رود به معنی نادیده گرفتن حق حیات این رودخانه است درحالیکه باید جریان آب در آن حتی با مقدار کم، پایدار و دائمی باشد.

حشمت‌الله انتخابی با تاکید بر اینکه زاینده رود، رگ حیات اصفهان و فلات مرکزی کشور بوده و تمدن بزرگی در کنار آن از سال‌های دور شکل گرفته است، افزود: این رودخانه، حق حیات دارد و این حق باید رعایت شود.

وی اظهار داشت: این مایه تعجب است که چرا عده‌ای برای این رودخانه هیچ حقی قائل نیستند، البته منظور از این حق، حقابه محیط زیستی یا کشاورزی نیست بلکه حق حیات خود رودخانه است.

عضو جمعیت دوستداران محیط زیست اصفهان (طبیعت یاران) با اشاره به باز و بسته شدن چند باره رودخانه زاینده رود در ۲ ماه گذشته، اضافه کرد: از اواخر فروردین امسال خروجی سد زاینده رود برای کشت کشاورزان شرق اصفهان بطور مجدد افزایش یافت اما قبل از آن رودخانه به مدت چند روز خشک شده بود.

وی با تاکید بر اینکه حیات میلیاردها زیست‌مند از کف رودخانه گرفته تا آبزیان، پرندگان، گیاهان و انسان‌ها به جاری بودن آب در زاینده رود وابسته است، تاکید کرد: جریان مقطعی آب در بستر این رودخانه نشان می‌دهد که هیچ حقی برای آن قائل نیستند.

انتخابی ادامه داد: مردم انتظار دارند اکنون که جریان آب در زاینده رود برقرار است، با توجه به ذخیره آبی پشت سد و بارش‌های مطلوب اخیر، این جریان آب قطع نشود و با حداقل میزان مانند پنج متر مکعب بر ثانیه در بستر رودخانه و حداقل تا ماه خرداد جریان داشته باشد.

به گفته وی، در سال ۹۸ که بارش‌های بسیار خوبی داشتیم و ترسالی بود، با وجود اینکه در چهار مرحله حدود یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون متر مکعب آب برای کشاورزی اصفهان در زاینده رود رهاسازی شد اما باز هم شاهد بودیم که در فواصل زمانی بین این چهار مرحله رودخانه خشک شد که این موضوع به دلیل سوء مدیریت و قائل نشدن حقی برای حیات رودخانه اتفاق افتاد.

این پژوهشگر حوزه آب و زاینده رود، تصریح کرد: نمی‌توان این موضوع را درک کرد که چگونه این حجم قابل توجه آب در سال ۹۸ در زاینده رود رهاسازی شد اما بینابین این مراحل بستر رودخانه خشک بود درحالیکه با ۵۰ میلیون متر مکعب هم امکان جریان حداقلی آب در رودخانه وجود داشت.

انتخابی با تاکید بر اینکه لازم است وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای اصفهان حق حیات رودخانه زاینده رود را رعایت کنند، خاطرنشان کرد: بر اساس مُر قانون، پس از آب آشامیدنی، اولویت دوم با حقابه محیط زیستی رودخانه‌ها و تالاب‌هاست که باید رعایت شود.

وی با بیان اینکه مصوبه دولتی درباره حقابه محیط زیستی تالاب‌ها وجود دارد، افزود: با وجود اینکه ما قوانین لازم را در این زمینه داریم اما جای تعجب دارد که چرا این حقابه ها رعایت نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه حقابه محیط زیستی تالاب گاوخونی ۱۷۶ میلیون متر مکعب در سال است، اظهار داشت: اگر این حقابه حتی به مقدار کم تأمین شود و به تالاب برسد، این عرصه محیط زیستی حیات پیدا می‌کند.

این فعال محیط زیست با بیان اینکه رعایت حق حیات رودخانه زاینده رود باید به مطالبه عمومی تبدیل شود، اضافه کرد: مردم باید این حق قانونی را برای رودخانه بخواهند تا مسوولان آن را بطور کامل رعایت کنند.

وی ادامه داد: تشکل‌های مردم نهاد نیز با آگاه سازی و اطلاع رسانی می‌توانند مطالبه گری و مشارکت مردمی در زمینه‌های محیط زیستی را ایجاد کنند.

به گزارش ایرنا، خروجی سد زاینده رود به منظور تخصیص آب برای آبیاری مرحله سوم کشت کشاورزان در مزارع شرق اصفهان و جاری سازی آب در رودخانه در محدوده شهر و شرق این خطه از ۲۸ فروردین امسال به صورت پلکانی افزایش یافت.

درحالیکه مسوولان آب منطقه‌ای اصفهان مدت زمان افزایش خروجی از سد زاینده رود در مرحله سوم را ۱۲ روز اعلام کردند کشاورزان اصفهانی تاکید دارند که بازگشایی رودخانه به‌صورت مقطعی و آبیاری مزارع به‌صورت غیر پیوسته (وَنِشی) نابودی محصولات کشت شده را در پی دارد و درخواست آنها از مسوولان این است که آب تا اواخر خرداد بطور دائم و پیوسته جریان داشته باشد و در محل سد آبشار به کشاورزان تحویل داده شود.

رودخانه زاینده‌رود به طول بیش از ۴۰۰ کیلومتر در دهه‌های اخیر به‌دلیل برداشت‌های غیرقانونی در بالادست، انتقال آب به حوضه دیگر، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگی‌ها، به یک رودخانه با جریان دوره‌ای، تبدیل و در پایین دست در برخی از ماه‌های سال با خشکی مواجه شده است.