اصفهان از ابتدای پاییز تاکنون چند روز هوای پاک نفس کشیده است؟!

از آغاز مهر ۱۴۰۴ تاکنون، شهر اصفهان تقریباً یک روز پاک را تجربه نکرده است. در یکی از روزهای مهر، شاخص کیفیت هوا در اصفهان به عدد ۱۲۲ رسید و وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» ثبت شد. گزارش‌ها حاکی از این است که که در منطقه کردآباد شاخص هوا به ۱۵۲ رسید و وضعیت «قرمز» اعلام شد.

همچنین در نقاطی مانند خیابان ۲۵ آبان و فرشادی، شاخص‌ها عددهای ۱۳۵ تا ۱۴۰ را نشان داده‌اند. به گزارش اخبار اصفهان گفته می‌شود در یکی از روزها شاخص لحظه‌ای به ۱۹۳ رسید و وضعیت «قرمز – ناسالم برای عموم» بیان شده بود. همچنین ایرنا گزارش داد که میانگین شاخص هوا در روز شنبه ۱۹ مهر ماه ۱۲۲ بوده و وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» اعلام شده است.

مقایسه با سال ۱۴۰۳

برای آگاهی از شرایط این روزهای هوای اصفهان نگاهی کرده ایم به آمار سال گذشته. آن طور که خبرگزاری مهر اعلام کردند در سال ۱۴۰۳، اصفهان ۱۴۲ روز هوای آلوده داشته است که از این تعداد، ۱۲۰ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲۲ روز ناسالم برای عموم بوده است.

آن طور که مشخص است، اگر چه امسال تا امروز حتی یک روز پاک هم نداشته‌ایم، مقایسه این ارقام با وضعیت سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که روند آلودگی تشدید یافته و به نقطه‌ای رسیده است که به گفته یک کارشناس هوا شناسی، می‌توان آن را صرفاً یک پدیده فصلی تلقی کرد.

زاینده‌رود خشک، آبخوان خالی، زمین فرونشسته

مهران عباسی در پاسخ به اینکه چرا امسال وضعیت تا این حد وخیم شده است گفت: باید پاسخ را در ترکیب عوامل محیطی و انسانی جست وی به خشکی بستر زاینده‌رود اشاره کرد و افزود: هنگامی که رودخانه خشک می‌شود، بستر رسوبی خشک آن، شامل ذرات ریز خاک و رس، به منبع تولید گرد و غبار تبدیل می‌گردد.

رسوبات خشک‌شده در بستر، با شدت وزش باد به هوا وارد می‌شوند و کیفیت هوا را تشدید می‌کنند. رسوبات بستر زاینده‌رود به‌عنوان یکی از منابع ذرات معلق وجود دارند.  این پژوهش گر همچنین از کاهش سفره‌های زیرزمینی، افت آبخوان‌ها، برداشت بی‌رویه از چاه‌ها و کاهش تغذیه طبیعی سفره‌ها گفت که  باعث افت سطح آب های زیرزمینی شده است. به گفته عباسی خاکی که رطوبت کمتری دارد، توان نگه‌داشت ذرات را ندارد و ذرات به‌راحتی از سطح جدا و معلق می‌گردند.

وی می گوید: خالی شدن سفره‌های زیرزمینی با فرونشست هم  همراه است.  نشست زمین، ساختار خاک را شکننده‌تر می‌کند و ذرات ریزتر را تولید می‌کند که مستعد معلق شدن در هوا هستند.

فرونشست در استان اصفهان در برخی نقاط به حدود ۱۵ سانتی‌متر در سال

مقدار فرونشست در استان اصفهان در برخی نقاط به حدود ۱۵ سانتی‌متر در سال رسیده است. به گفته کارشناسان این سه  عامل، یعنی زاینده‌رود خشک، آبخوان خالی، زمین فرونشسته در هم‌نشینی با عوامل شهری مانند ترافیک خودروها، سوخت‌های نامناسب، سکون هوا باعث شده‌اند که ذرات معلق (به‌ویژه PM2.5) به سطح هشدارآمیز برسد. البته ناگفته نماند بنا به اعلام خبرگزاری ایرنا منابع متحرک (وسایط نقلیه و فعالیت صنعتی) عامل اصلی آلودگی هوای اصفهان هستند و این شهر رتبه نخست آلودگی را در کشور دارد.