آب پشت سد کمتر از ۱۰ درصد

در روزهایی که بحران آب به یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی ایران تبدیل شده، سد زاینده‌رود به‌عنوان یکی از حیاتی‌ترین منابع آبی کشور، در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.

به گزارش اخبار اصفهان طبق گزارش‌های رسمی، حجم ذخیره آب پشت سد زاینده‌رود در آبان‌ماه ۱۴۰۴ به حدود ۱۳۷ میلیون مترمکعبرسیده که کمتر از ۱۰ درصد ظرفیت کل سد است. این رقم در مقایسه با سال گذشته که بیش از ۲۷۰ میلیون مترمکعب بود، کاهش نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد.

کاهش بی‌سابقه ذخیره آب سد زاینده‌رود

سد زاینده‌رود با ظرفیت اسمی ۱.۴۵ میلیارد مترمکعب، اکنون تنها حدود ۱۳۷ میلیون مترمکعب آب در مخزن خود دارد. این میزان، یکی از پایین‌ترین سطوح ذخیره در ۵۵ سال گذشته محسوب می‌شود. به گفته احمدرضا صادقی، سرپرست مدیریت بهره‌برداری از سد، تنها ۴۰ متر از ارتفاع ۸۸ متری مخزن دارای آب است و به دلیل ساختار مخروطی سد، حجم مفید ذخیره در این شرایط بسیار محدود است.

خشکسالی و کاهش بارش‌ها در زاگرس مرکزی

یکی از دلایل اصلی کاهش ذخیره آب، تداوم خشکسالی و کاهش بارش‌ها در سال‌های اخیر است. به‌ویژه در ارتفاعات زاگرس مرکزی که سرشاخه‌های زاینده‌رود از آن تغذیه می‌شوند، بارش مؤثری در پاییز امسال رخ نداده است. پیش‌بینی‌ها نیز نشان می‌دهد که تا پایان آذرماه، بارندگی قابل توجهی در منطقه نخواهد بود.

کاهش ورودی آب به سد؛ تنها ۶.۵ مترمکعب بر ثانیه

ورودی فعلی آب به سد زاینده‌رود تنها ۶.۵ مترمکعب بر ثانیه اعلام شده است. این میزان نه‌تنها برای تأمین آب شرب کافی نیست، بلکه حتی برای حفظ پایداری سازه سد نیز نگرانی‌هایی ایجاد کرده است. کارشناسان هشدار داده‌اند که سطح پایین آب ممکن است بر پایداری سازه بتنی قوسی سد تأثیر بگذارد، هرچند هنوز مطالعات رسمی در این زمینه آغاز نشده است.

تهدیدی برای تأمین آب شرب میلیون‌ها نفر

سد زاینده‌رود تأمین‌کننده اصلی آب شرب برای استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد است. کاهش شدید ذخیره آب می‌تواند تأمین آب شرب میلیون‌ها نفر را با چالش جدی مواجه کند. مسئولان از مردم خواسته‌اند تا با صرفه‌جویی عمومی در مصرف آب، به حفظ ذخایر موجود کمک کنند.

 تأثیرات گسترده بر کشاورزی و صنعت

علاوه بر آب شرب، سد زاینده‌رود نقش مهمی در تأمین آب کشاورزی و صنعتی در فلات مرکزی ایران دارد. کاهش ذخیره آب می‌تواند به افت تولیدات کشاورزی، بیکاری فصلی و اختلال در فعالیت‌های صنعتی منجر شود. این موضوع به‌ویژه برای استان‌هایی که اقتصادشان وابسته به کشاورزی است، بسیار نگران‌کننده است.

ضرورت مدیریت هوشمند منابع آب

در شرایط فعلی، تنها اتکا به بارش‌های فصلی کافی نیست. کارشناسان تأکید دارند که باید سیاست‌های بلندمدت و هوشمندانه در مدیریت منابع آب تدوین شود. این سیاست‌ها می‌تواند شامل تغییر الگوی کشت، بازچرخانی آب، کاهش تلفات شبکه‌های انتقال و ارتقای بهره‌وری مصرف باشد. همچنین، دیپلماسی آبی برای مدیریت منابع مشترک نیز باید تقویت شود.

زاینده‌رود، نماد بحران آبی ایران

وضعیت بحرانی سد زاینده‌رود را می‌توان نمادی از چالش‌های گسترده منابع آب در ایران دانست. اگرچه امید به بارش‌های آینده وجود دارد، اما بدون برنامه‌ریزی دقیق، مشارکت مردمی و اصلاح ساختارهای مصرف، عبور از این بحران ممکن نخواهد بود. زاینده‌رود، که زمانی نماد زندگی و رونق در مرکز ایران بود، امروز به آینه‌ای از بحران‌های زیست‌محیطی و مدیریتی کشور تبدیل شده است.