وظیفه دولت جدید در مقابل گرانی و گرانفروشی

فرزانه مستاجران

در شرایطی که تورم و برخی بی تدبیری ها باعث افزایش قیمتها در اغلام ضروری شده است ، در بعضی فروشگاه ها نیز گران فروشی مشاهده می شود و مردم نمیدانند این گرانی ها حاصل از فروشگاه است یا تورم . به همین دلیل مشکلات عدیده ای برای معترضان گرانی به وجود می آید. خریداران نمیدانند فروشگاه را مقصر بدانند یا مسئولان را!

افزایش قیمت‌های کالا در بازار غالباً متأثر از موج گرانی شامل تورم سالیانه، افزایش حقوق‌ها، افزیش نرخ دستمزد کارگران و دیگر موارد از جمله هزینه‌های حمل و اجاره بها است که در سطح کشور وجود دارد و در حال حاضر در بازار گرانی‌ بیشتر از گرانفروشی است اما گرانفروشی نیز خود معضلی شده و بر مشکلات جامعه افزوده است . شاید نتوان با گرانی مقابله کرد اما با گرانفروشی میتوان . متاسفانه به دلیل کمبود نظارت ها گرانفروشان نیز از آب گل آلود در حال گرفتن ماهی هستند.

وقتی قیمت یک کالا به طور رسمی افزایش می‌یابد، دغدغه این موضوع وجود دارد  که واحدهای صنفی، کالاهای قیمت قدیم را به قیمت جدید بفروش برسانند. این امر به وفور در فروشگاه ها وجود دارد و شاهد دپو اجناس به امید گرانتر شدن توسط فروشگاه های بزرگ هستیم.

البته   بسیاری از افزایش قیمت‌ها در بازار علت اقتصادی ندارد، بلکه عامل اصلی این گرانی‌ها ناشی از تبلیغات روانی و شایعات است؛ و نمیتوان گفت که گران فروشی مختص فروشگاه هاست بلکه وارد کنندگان و تولید کنندگان نیز دست به گران فروشی زده اند و بی جهت قیمتها را افزایش می دهند.

در تعریف کلی گرانی یعنی عوامل مؤثر بر قیمت تمام‌شده، افزایش یابد و کالا گران شود. به‌عنوان‌مثال، وقتی‌که امسال نسبت به سال گذشته یک‌مرتبه ۱۲ درصد نرخ ارز و ۱۸ درصد مزد کارگر بالا رفته و قیمت حامل‌های انرژی افزایش می‌یابد، طبیعی است که قیمت تمام‌شده کالا نیز به‌واسطه این عوامل، بالا می‌رود و این می‌شود گرانی. همانطور که گفتیم  با گرانی نمی‌توان برخورد کرد مگر این‌که عوامل مؤثر بر آن را کاهش داد. اما گران‌فروشی این است که من کالایی از خارج خریدم با دلار دولتی و امروز همان کالا را با دلار بازار آزاد  قیمت‌گذاری کنم. یعنی تقریبا ۶ برابر قیمت واقعی اش! این گران‌فروشی است. عمده مشکلات اقتصادی کشور اخیر مربوط به عملکردها است. شدت وخامت اوضاع معیشت مردم به حدی رسیده است که رهبر انقلاب اسلامی در سخنان خود با اشاره به مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور و گرانی‌های فراوان اخیر که به بخش‌هایی از مردم به‌شدت فشار وارد کرده است، بارها گفته اند که : اکثر کارشناسان اقتصادی و بسیاری از مسئولان متفق هستند که عامل همه این مشکلات تحریم‌ها نیست بلکه ناشی از مسائل درونی و نحوه مدیریت و سیاست‌گذاری اجرایی است.

 گرانفروشی ها توسط برخی اصناف در حالی رخ می دهد که سودها در نظام صنفی کاملاً مشخص‌شده است به‌طور مثال فروشنده پوشاک تا سقف ۲۳ درصد می‌تواند از مشتری سود بگیرد در مباحث دیگر سازمان حمایت، نقش قیمت‌گذاری دارد و آن را به واحدهای صنفی ابلاغ می‌کند در این میان واحد صنفی نه می‌تواند ارزان‌تر بفروشد و نه گران‌تر از آن چیزی که مصوب شده است. اما نظارتی بر این بازار افسار گسیخته وجود ندارد.

اتفاقی که اکنون افتاده و کاملا محسوس است آنکه گرانی و گران‌فروشی دو مقوله جدا از هم است که ادغام‌شده‌اند و اگرچه سعی بر مقابله با گران‌فروشی است ولی بازهم مشکل گرانی‌ها و درد مردم سرجای خود باقی است. با این وجود دولت سیزدهم علاوه بر کنترل قیمتها باید با گرانفروشی نیز مقابله کند و هر دو وجه این جریان را در نظر بگیرد .شاید با فعالیت مستمر در مقابله با دو جبهه گرانی و گران فروشی اندکی از مشکلات مردم کاسته شود.