هیولایی که قدم به قدم اصفهان را می‌بلعد!

امروز فرونشست در انتهای هشت بهشت غربی رخ داد . به نقل از حاضران سرعت این اتفاق زیاد بود، آنچنان که تیر چراغ برق در نزدیکی محل فرونشست چند چند دقیقه محو شد. طبق اظهارات یکی از آتش‌نشان ها دلیل اصلی حفاری‌های خط ۲ مترو بوده است ( این اظهار نظر شفاهی در توضیح به یکی از شهروندان ارائه شد).

منطقه هشت بهشت یکی از نقاط بحرانی فرونشست در اصفهان

به گزارش وب سایت خبری اخبار اصفهان هشت بهشت، منطقه‌ای تاریخی در شمال اصفهان و نزدیک به بافت تاریخی شهر است که به واسطه آثار ارزشمند معماری و تاریخی‌اش، اهمیت زیادی دارد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که نرخ فرونشست در این منطقه بسیار بالاست و ترک‌های مویی و شکاف‌های عمیق در بناهای قدیمی و جدید مشاهده می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیر به سازه‌های تاریخی و حتی مسکونی شود و دوام و پایداری این بناها را به شدت به خطر بیندازد.

فرونشست چیست و چطور در اصفهان رخ داده؟

فرونشست زمین به نشست و فروریزش تدریجی سطح زمین گفته می‌شود که اغلب ناشی از کاهش سطح آب‌های زیرزمینی است. در اصفهان، برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی و خشک شدن رودخانه زاینده‌رود باعث شده است خاک‌های آبرفتی زیر شهر فشرده و نشست کنند. این فرایند بیش از دو دهه است که به صورت روزافزون در شهر رخ می‌دهد و سرعت آن گاهی تا ۱۵ سانتی‌متر در سال هم گزارش شده است. این میزان فرونشست تقریباً ۴۰ برابر میانگین جهانی است که به شدت شهر و به ویژه محله‌های تاریخی را تحت فشار قرار داده است.

پیامدهای انسانی و زیست‌محیطی فرونشست

فرونشست تنها به تخریب ساختمان‌ها محدود نمی‌شود بلکه باعث ایجاد خطرات ایمنی و اقتصادی بسیاری برای ساکنان می‌گردد. تاکنون صدها مدرسه، هزاران واحد مسکونی و مراکز مهم شهری مجبور به تخلیه شده‌اند و کارشناسان هشدار می‌دهند که وقوع زمین‌لرزه در مناطق فرونشست، می‌تواند فاجعه‌ای عظیم به بار آورد. افزون بر این، افزایش کانون‌های ریزگرد نمکی، منجر به آلودگی هوا و مشکلات تنفسی برای ساکنان شده است و سلامت عمومی را تهدید می‌کند.

کارشناسان درباره فرونشست چه می‌گویند؟

علی بیت‌اللهی، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، می‌گوید: «تمام بافت فرسوده، ۳۸۵ مسجد، ۳۲۰ مدرسه و سازه‌های مسکونی و آثار تاریخی شهر اصفهان تحت تاثیر فرونشست قرار دارند و این پدیده به‌تدریج شدت می‌گیرد و اثرات آن نمایان‌تر می‌شود.» وی ادامه می‌دهد که کاهش سطح آبخوان اصفهان تا یک متر در سال، شرایط بسیار بحرانی ایجاد کرده است که به هیچ وجه نباید آن را نادیده گرفت.

از سوی دیگر، محمدرضا رضایی، زمین‌شناس و متخصص هیدروژئولوژی، تاکید دارد که افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش رطوبت خاک باعث کاهش پایداری مصالح سنتی بناها شده و ترک‌های مویی در دیوارها می‌تواند نشانه‌ای از فروپاشی‌های بزرگ‌تر باشد. وی تصریح می‌کند که بدون کاهش برداشت‌ها و احیای منابع آبی، هیچ راهکاری به تنهایی کافی نخواهد بود.

تاثیرات مخرب بر میراث تاریخی و فرهنگی

هشت بهشت و دیگر بخش‌های بافت تاریخی اصفهان که شامل بناهای ارزشمند چون مسجد امام، میدان نقش جهان، پل خواجو و بسیاری از خانه‌های تاریخی است، در معرض خطر فرونشست قرار دارند. کارشناسان مرمت آثار تاریخی معتقدند که نشست‌های نامتقارن زمین می‌تواند به زودی باعث خسارات جبران‌ناپذیری در این آثار شود و ترک‌های موجود خطرناک و پیش‌نشانه فروپاشی باشد. حفظ این میراث، نیازمند اقدامات فوری علمی و نظارت مستمر است.

آینده اصفهان در سایه فرونشست

بحران فرونشست زمین، چالشی فراتر از یک فاجعه زیست‌محیطی است و ممکن است باعث مهاجرت‌های گسترده، تغییر بافت اقتصادی و اجتماعی و دست دادن شهری که تاریخش جهانی است، شود. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که اگر شرایط فعلی ادامه یابد، شهر اصفهان به طور اساسی تغییر خواهد کرد و تبعات گسترده آن در زندگی مردم، اقتصاد و گردشگری نمایان خواهد شد.

هیولای فرونشست در هشت بهشت اصفهان

هیولای فرونشست در هشت بهشت اصفهان ، نه تنها شهر و مردم آن بلکه میراث فرهنگی و تاریخی ایران را تهدید می‌کند. بدون اقدامات عاجل، سازمان یافته و علمی، خطرات جبران‌ناپذیری بر جای خواهد گذاشت. این بحران نیازمند اجماع ملی، همکاری بین‌بخشی و استفاده از فناوری‌های پیشرفته است تا آینده اصفهان، شهر زیبایی‌ها و تاریخ پرشکوه، حفظ شود و به نسل‌های آینده منتقل گردد.