نصب تجهیزات پایش فرونشست در مسجد جامع عباسی اصفهان

مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان گفت: با تأمین اعتبار، دستگاه‌های پایش فرونشست تا دو ماه آینده در پل‌های تاریخی و مسجد جامع عباسی اصفهان نصب می‌شود.

مسجد جامع عباسی یا مسجد جامع امام اصفهان بواسطه تزیینات بسیار شگفت‌انگیز بکار رفته در آن شهرت جهانی دارد، گُنبد این بنا، یکی از شاهکارهای معماری اصفهان است که بصورت دوپوش (دوپوسته) ایجاد شده است. این مسجد بعنوان یکی از آثار میدان نقش جهان در فهرست میراث جهانی قرار دارد.

علیرضا ایزدی، افزود: با همکاری متخصصان حوزه ژئوفیزیک و زمین شناسان مستقر در اصفهان و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، مقرر است دستگاه‌های GPS برای بررسی و پایش فرونشست در پل‌های تاریخی و سازه‌های مسجد امام اصفهان نصب شود و از این طریق، اهل فن داده‌های لازم را به ما ارائه بدهند.

وی با بیان‌اینکه تخصص کارشناسان اداره میراث فرهنگی، مرمت و معماری بناهاست و ملاحظات فنی و علمی پدیده فرونشست را باید به متخصصان زمین شناسی سُپرد، گفت: یک ماه پیش گروهی از متخصصان زمین شناسی با مدیریت دکتر قاسمی از سازمان مدیریت و برنامه ریزی اصفهان از مجموعه میدان نقش جهان و مسجد امام بازدید کردند که نظر آنها این بود در اطراف میدان پدیده فرونشست وجود ندارد.

ایزدی تصریح کرد: با این وجود، این دیدگاه موجب نمی‌شود که ما پایشی در این زمینه نداشته باشیم لذا برای بررسی راهکارها در ابنیه تاریخی اصفهان اعم از پل‌ها و مسجد جامع میدان امام، امیدواریم بتوانیم با همکاری سازمان زمین شناسی برای نصب تجهیزات GPS در این نقاط تأمین اعتبار کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به برگزاری دومین نشست کمیته بررسی وضعیت مسجد جامع عباس اظهار داشت: در نشست این کمیته، انجام اسکن لیزری از گُنبد مسجد جامع عباسی تصویب و مقرر شد بررسی لازم در باره وضعیت سازه و کاشی‌های آن در ۸۰ سال اخیر انجام شود.

وی تاکید کرد: طرح اولیه برای انجام اسکن لیزر با هدایت اعضای کمیته نظارت بر مرمت مسجد جامع عباسی تقدیم معاون میراث فرهنگی وزارتخانه خواهد شد که به نوعی گام (فاز) نخست اجرایی است که باید در حوزه مطالعاتی مبتنی بر تهیه اسکن و نقشه‌های کارتوگرافی انجام شود.

به گفته ایزدی، نتایج بررسی‌های میدانی و کتابخانه‌ای تا دو هفته آینده به علی دارابی معاون میراث فرهنگ وزارتخانه ارائه خواهد شد و یکی از موضوعات هم بررسی و پایش فرونشست در این بنای تاریخی است که نتایج آن نیز اعلام خواهد شد.

به گزارش ایرنا، بعد از طرح انتقادات فراوان به مرمت گُنبد مسجد جامع عباسی اصفهان، قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی، کمیته ویژه‌ای را برای نظارت بر مرمت این گُنبد تشکیل داد. وظیفه اصلی اعضای این کمیته، بررسی وضعیت مرمت گُنبد مسجد جامع عباسی و رسیدگی به قُصور احتمالی در مرمت آن اعلام شده است.

یک کارشناس مرمت بناها و بافت‌های تاریخی در اصفهان هشدار داده است که تَرَک‌ها در گُنبد مسجد جامع عباسی اصفهان فعال بوده و آنچه به شکل اِعوجاج روی آن مشاهده می‌شود ناشی از حرکت گنبد است، به همین دلیل مرمت این بنا باید متوقف شود.

محمدمهدی کلانتری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزوده است: پوسته اصلی گنبد مسجد جامع عباسی دچار شکم دادگی شده و این مشکل به تزئینات آن هم سرایت کرده است.

یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویهٔ آب‌های زیرزمینی و خشکسالی رُخ می‌دهد، پدیده فرونشست است؛ به این ترتیب که در نتیجهٔ برداشت بیش از حد آب، مقدار فشار حفره‌ای در لایه‌های آبدار زمین کاهش یافته و فضاهای خالی در خاک ایجاد می‌شود، سپس به دلیل وزن لایه‌های بالایی، لایهٔ آبدار، فشرده شده و فرونشست اتفاق می‌افتد.

یکم شهریور سال گذشته، حسین حجتی مدیر دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اصفهان در گفت‌وگو با ایرنا اعلام کرد: فرونشست زمین در دشت اصفهان- بُرخوار به سمت مناطق شهری، رودخانه زاینده‌رود، پل‌های تاریخی و میدان نقش‌جهان در حال پیشروی است» و این هشدار موجب شد دوربین دوستداران میراث فرهنگی، به سمت ثبت تصاویری از پل‌ها و بناهای تاریخی برود؛ تصاویری که با توضیح «ایجاد ترک بر روی بناهای تاریخی اصفهان بواسطه فرونشست» در فضای مجازی دست بدست می‌گشت.