مصائب «مینا»

شهرت صنایع دستی اصفهان مدتهاست که از مرزهای ایران خارج شده و با جهانیان ارتباط برقرار کرده است. «مینا نگاری» یکی از هنرهای پر طرفدار در صنایع دستی است که از مشکلات این حوزه در امان نمانده است.

«مینا» در لغت به معنای آسمان آبی است و هنر برآمده از این نام قدمتی پنج هزارساله دارد. کارشناسان با تطبیق دادن میناکاری‌های بیزانس و ایران به این نتیجه رسیده‌اند که این هنر ابتدا در کشور ما شکل گرفته است.
اصفهان پیش از آغاز نخستین نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی، میزبان دومین نمایشگاه «گردش مینا» شده است. معصومه صابری، مؤسس انجمن مینا نگاران نقش جهان در این باره می‌گوید: یکی از اهداف انجمن ما این است که نمایشگاه‌هایی برای معرفی این هنر برگزار کنیم. نمایشگاه «گردش مینا» دومین نمایشگاهی است که در راستای این هدف برگزار می‌شود که دو موضوع دارد؛ موضوع اول شاهنامه و دومین موضوع خلاقیت در فرم ظروف میناکاری است.
وی افزود: در موضوع خلاقیت در فرم کارها و ایده‌های بسیار زیبا و نابی برای نمایشگاه آماده شده که بسیار قابل تحسین است در واقع با این موضوع سعی می‌کنیم مینا کاری به سمتی برود که جایگاه خود را در خانه‌ها باز کند از حالت نمایشی در بیاید و کاربردی شود. موضوع شاهنامه نیز نوعی کار فرهنگی است که به مناسبت زادروز فردوسی انجام شده بود اما به دلیل تأخیری که به وجود آمد، به این زمان موکول شد. نمایشگاه ۵۰ شرکت کننده دارد و تقریباً ۷۰ اثر در آن وجود دارد. این هنرمند درباره ارتباط این نمایشگاه به «جشنواره بین‌المللی صنایع دستی» تصریح می‌کند: طبق تفاهم نامه‌ای که امضا شد و به دلیل اینکه کارهای این نمایشگاه از سطح بالایی برخوردار است، آثار این نمایشگاه به جشنواره نیز راه پیدا می‌کند.
صابری اضافه می‌کند: انجمن میناکاری تقریباً شش سال است که فعالیت می‌کند. ارتقای کیفیت میناکاری و رفع نیازهای این حوزه از جمله اهدافی است که در انجمن مد نظر قرار داده‌ایم همچنین در آن بازاریابی و مخاطب شناسی کرده و کارگاه‌هایی را برای رفع نیازهای میناکاران برگزار می‌کنیم. برگزاری نمایشگاه نیز در همین راستا است، امیدواریم بتوانیم سطح آثار مینا را به سمت کارهای فاخر و نفیس سوق دهیم تا در زمینه صادرات این هنر دستی نیز پیشرفت کنیم.
وی خاطر نشان می‌کند: درست است که انجمن مینا نگاران نقش جهان از سوی میراث فرهنگی تأیید شده است، اما مجوز انجمن از استانداری اصفهان است و زیر نظر استانداری فعالیت می‌کنیم البته به دلیل ماهیت انجمن که صنایع دستی است با سایر ارگان‌ها از جمله میراث فرهنگی و اتحادیه صنایع دستی در ارتباط هستیم. این هنرمند درباره شرکت کنندگان در این نمایشگاه اظهار می‌کند: کسانی که در این نمایشگاه شرکت کرده‌اند از شهرهای مختلف ایران هستند. به همین دلیل آثاری از مشهد، اراک، شیراز و تبریز نیز در این نمایشگاه وجود دارد. سعی کردیم با تعیین موضوعات مشخص شرکت کنندگان را هدایت کنیم که کارهایی بین مدرن و سنتی ارائه کنند تا جایگاه صنایع دستی در همه جا حتی ادارات و خانه‌ها باز شود. زمانی که درخواست زیاد شود کسب و کار هنرمندان نیز رونق می‌گیرد و این امر به صادرات نیز کمک می‌کند چرا که گردشگران اغلب به دنبال کارهای کوچک و نمادین می‌گردند.
صابری درباره خلاقیت در آثار هنری می‌گوید: اگر نیاز بازار، یک کار تلفیقی است باید سعی کنیم صنایع دستی را با خلاقیت تلفیق کنیم تا به این نیاز پاسخ دهیم و این منافاتی با ارزش سنتی صنایع دستی ندارد. مشکلی که وجود دارد این است که مواد اولیه این صنایع گران است. همین امر منجر به افزایش قیمت محصولات و کاهش خرید می‌شود. باید از فعالان صنایع دستی حمایت شود تا بتوانند کار خود را به مرحله تولید برسانند.
وی ادامه می‌دهد: یکی از کارهایی که در این زمینه می‌توان انجام داد معرفی بیشتر صنایع دستی است. سفال و سرامیک را همه می‌شناسند و خریداری می‌کنند اما ارزش و قابلیت‌های مینا کمتر دیده و شناخته می‌شود. زمانی که محصولات صنایع دستی به خوبی معرفی شود تقاضا برای بازارش بیشتر می‌شود و قطعاً هنرمندان نیز روز به روز فعال‌تر می‌شوند.