قانون تعهد ارزی عامل کاهش صادرات فرش دستباف

رییس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف اصفهان گفت: دریافت تعهد ارزی سبب کاهش شدید صادرات فرش دستباف ایران شده و لازم است هرچه زودتر این مُصوبه قانونی، حذف یا اصلاح شود.

دریافت تعهد ارزی برای صادرات به معنی تعهد صادرکننده به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات است.

ساعد عصاچی افزود: دریافت تعهد ارزی برای صادرات فرش دستباف، مشکلات زیادی برای صادرکنندگان این محصول در سال‌های اخیر ایجاد کرده است به همین دلیل برخی از صادرکنندگان رغبتی به صادرات این کالا ندارند.

وی گفت: با توجه به قانون تعهد ارزی موجود، صادرکنندگان باید ارز خود را در مدت یک سال به بانک برگشت دهند، در حالی که فرش محصولی است که سریع در بازار هدف به فروش نمی‌رسد و ممکن است فروش آن ماه‌ها طول بکشد بنابراین بازگشت ارز حاصل از آن در طول یک سال، کار دشواری است.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از صادرکنندگان ترجیح می‌دهند کالاهای دیگری که سریعتر به فروش می‌رسد را صادر کنند، اضافه کرد: این موضوع در کنار مسائل دیگر مانند تحریم‌های ظالمانه سبب شده است که صادرات فرش دستباف دچار مشکل و بحران شود.

به گفته وی، میزان صادرات فرش دستباف ایران در گذشته بیش از ۲ میلیارد دلار در سال بود اما در یکی دو سال اخیر این رقم به حدود ۵۰ میلیون دلار رسیده که نشان دهنده کاهش شدید صادرات این محصول راهبردی (استراتژیک) است.

رییس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف اصفهان خاطرنشان کرد: بدلیل کاهش صادرات، جایگاه فرش دستباف ایران در بسیاری از بازارهای هدف خارجی تنزل پیدا کرده و محصولات کشورهایی مانند ترکیه، هند، پاکستان و افغانستان، جای آن را گرفته است.

وی با اشاره به اینکه رفع تعهد ارزی برای حل مشکل صادرات فرش دستباف، ضروریست، تصریح کرد: اگر این مساله حل شود بدنبال آن می‌توانیم اقدامات بهتری برای صادرات انجام دهیم، بازار هدف را مشخص، سلیقه‌سازی و سلیقه‌یابی کنیم، به روز شویم و طراحان و تولیدکنندگان فرش را آموزش دهیم تا بر اساس سلیقه روز دنیا طراحی کنند.

وی با تاکید براینکه فرش دستباف ایران می‌تواند با رفع این مشکلات و حمایت دولت به جایگاه اصلی خود در دنیا بازگردد، افزود: حدود ۸۰ درصد از تولیدات فرش دستباف ایران، صادراتی و ۲۰ درصد برای مصرف داخلی است به همین دلیل باید مشکلات صادراتی برای حفظ جایگاه این هنر صنعت، برطرف شود.

عصاچی ادامه داد: فرش دستباف ایران با وجود مشکلات مُبتلابه هنوز هم مشتریان و علاقه‌مندان خود را در دنیا دارد زیرا در بسیاری از کشورهایی که فناوری روز تولید فرش ماشینی را به ما دادند، کماکان از فرش دستباف استفاده می‌شود و آن را به فرش ماشینی ترجیح می‌دهند.

وی با تاکید براینکه همه حلقه‌های زنجیره صنعت فرش دستباف بر روی یکدیگر تاثیرگذار هستند، تصریح کرد: اگر یکی از این حلقه‌ها مانند صادرات دچار مشکل شود سایر بخش‌ها نیز با بحران مواجه می‌شود.

وی به مشکل ثبت سفارش برای مواد اولیه فرش دستباف نیز اشاره و اضافه کرد: این مواد با ارز آزاد تهیه می‌شود بنابراین افزایش قیمت ارز بر روی این بخش تأثیر زیادی دارد و هزینه تولید را بالا می‌برد.

به گفته وی، افزایش هزینه تولید باعث می‌شود که تولیدکننده یا میزان تولید خود را کاهش و قیمت آن را افزایش دهد که این کار بطورمستقیم روی مصرف‌کننده تأثیر دارد یا اینکه کیفیت کارش را پایین بیاورد تا محصولش مقرون به صرفه شود.

رییس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف اصفهان با تاکید بر اینکه کاهش کیفیت فرش به هیچ عنوان مطلوب نیست و در درازمدت اثر خود را نشان می‌دهد، ادامه داد: این موضوع توسط این اتحادیه و کمیسیون‌های تخصصی آن پیگیری می‌شود و تا جای ممکن با بازرسی‌ها، اجازه نمی‌دهیم که این موضوع اتفاق بیفتد.

وی با اشاره به اینکه حدود هشت و نیم میلیون نفر در کشور بطورمستقیم و غیرمستقیم در هنر صنعت فرش فعالیت می‌کنند، خاطرنشان کرد: فرش دستباف اشتغالزایی و ارزآوری بالایی دارد و از طرفی فرهنگ و تمدن ما را هم به دنیا معرفی می‌کند.

عصاچی با بیان اینکه حدود ۲۷۰ هزار نفر فعال در صنعت فرش دستباف در استان اصفهان شناسایی شده‌اند، افزود: در اوائل دهه ۹۰ سهمیه حدود ۶۰ هزار نفری برای بیمه کردن این افراد به اصفهان تخصیص یافت اما بدلیل مشکلات موجود، این تعهد بطور کامل عملیاتی نشد و تنها حدود ۱۶ هزار نفر بیمه شدند.

• صدور شناسنامه برای فرش دستباف

همچنین رییس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف اصفهان گفت: با پیگیری انجام شده توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت، مرکز ملی فرش و «ایران کُد» بزودی برای فرش دستباف ایران شناسنامه صادر می‌شود.

عصاچی افزود: صدور شناسنامه درواقع به محصول تولید شده هویت می‌بخشد و از طرفی به جمع‌آوری آمار دقیق از تولید و صادرات آن کمک می‌کند.

وی درباره اینکه در زمان حاضر چه فرش‌های دستبافی بیشتر فروش دارد، توضیح داد: در بخش صادراتی هر کشوری سلیقه خود را دارد و در زمان حاضر برخی از طرح‌ها به سبک مدرن و به روز شده رفته است هرچند هنوز هم بازارهای جهانی از فرش‌های با طرح‌های سنتی و قدیمی استقبال می‌کنند.

وی با بیان اینکه فرش‌های با کیفیت و دارای برند در کشورهای حاشیه خلیج فارس و روسیه مشتریان خود را دارد، افزود: در داخل کشور نیز در زمان حاضر فرش‌های نایینی، کاشانی، اردکانی و اصفهان با قیمت‌های پایین‌تر، بیشتر متقاضی دارد.

به گزارش ایرنا، اصفهان یکی از قطب‌های تولید فرش دستباف ایران است. تولید فرش دستباف ایران در سال ۱۴۰۱ حدود چهار میلیون مترمربع بوده است. بیستم خرداد (۱۰ ژوئن) «روز جهانی صنایع‌دستی» نامگذاری شده است و این روز در ایران، «روز ملی فرش» هم نامیده می‌شود.