فاصله گمرک با استاندارد جهانی

روز ۲۶ ژانویه به عنوان روز جهانی گمرک در تقویم جهان به ثبت رسیده است که در ایران امسال مصادف است با شنبه ۶ بهمن ماه. به دلیل اهمیت موسسات گمرک در سطح جهان و تاثیر این موسسات بر امنیت اقتصادی ملل مختلف این روز به نام روز گمرک ثبت شده است تا در این روز توجه بیشتری به چالش های موجود در این بخش و راه های بر طرف کردن این چالش ها در سطح جهان شود
سازمان جهانی گمرک ( (wcoهر ساله به مناسبت این روز برنامه هایی دارد که به تمام کشور های عضو این سازمان نیز ابلاغ می شود. دهها کنوانسیون و معاهده بین المللی بمنظور ایجاد و یکسان سازی تسهیلات و هماهنگ سازی رویه های گمرکی سازمان جهانی گمرک wco تدوین و به مرحله اجرا درآمده است. ایران جزء اولین کشورهایی بود که به شورای همکاریهای گمرکی پیوست و مقررات اینکوترمز(رویه واردات EXW ، FOB ، CFR ، CIF ، و …) و تعاریف و اصطلاحات شورای همکاری را پذیرفت. گمرک پل ارتباطی میان سیاست‌های مالی و بازرگانی و مهمترین سازمان اثرگذار در روند تجارت بین المللی از اهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردار است.لذا اجرای این سیاست‌ها مستلزم گمرکی کارآمد و مؤثر است. اما متاسفانه گمرک ایران مانند کشورهای دیگر دچار مشکلاتی است با این تفاوت که سالهاست نه تنها از این مشکلات کاسته نشده بلکه افزایش نیز یافته است. تشریفات بیش از حد گمرک،قوانین و مقررات نا به جا و دست و پا گیر و همچنین تغییر روزانه این قوانین،عدم وجود زیر ساخت های مناسب برای گمرک و عدم نظارت دقیق بر سازمان گمرک جزیی ازمشکلات گمرک ایران است . که البته به تازگی یک مورد به موارد گمرک اضافه شده و یا حادتر از قبل شده است آن هم دپوی محموله‌ها در گمرکات و خواب سرمایه و افزایش هزینه‌های گمرکی به واسطه عدم‌قبول گواهی مبدا و گواهی‌های اخذ شده از طرف واردکننده وهمچنین افزایش هزینه ارائه خدمات گمرکی و در نتیجه افزایش قیمت‌تمام‌شده برای مصرف‌کننده است از مهم ترین دلایل این معضل تفاوت قیمت دلار در بازار آزاد و سامانه نیما است که وارد کنندگان را وادار کرده محصولاتشان را به کشور وارد نکنند و منتظر تغییر و تحولات آتی باشند. وجود ضعف اجرایی درخصوص نحوه تعیین ارزش کالاهای وارداتی و استفاده از روش‌های نامناسب برای تعیین ارزش در گمرک نیز از دیگر دلایل این مشکل است

به نظر میرسد وجود قوانین و مقررات ثابت بتواند وضعیت موجود را سامان دهد . یک ضرب المثل است که میگوید اجرای یک قانون بد بهتر از اجرا نکردن چندین قانون خوب است. اگر قوانین موجود در گمرک روزانه تغییر نکند وارد کنندگان نیز شرایط موجود را با اوضاع اقتصادی تطبیق میدهند و مبادرت به واردات کالاهایی میکنند که بر طبق قوانین توان خروجشان از گمرک را داشته باشند . تغییرات متعدد در اقتصاد ایران و تحریم ها و تغییر هر روزقیمت دلار و یورو سردرگمی زیادی را برای تجار ایرانی ایجاد کرده است البته این تجار نیستند که ضرر میکنند و همیشه بار ضرر بر دوش مصرف کننده بیچاره خواهد بود. به نظر برخی از کارشناسان در بحث آمایش سرزمین، باید به این اصل توجه کرد که اگر سازمانی بعد از گذشت زمانی استاندارد نتواند فعالیت‌های خود را ساماندهی کند انحلال آن ضروری است و این امر مشمول گمرکات دارای حجم کم فعالیت در برخی از نقاط کشور نیز می‌شود.البته به نظر میرسد اگر قرار باشد طبق این نظریه رفتار کنیم باید تمامی سازمان های موجود را منحل نماییم . بهتر است برای تغییر وضعیت موجود به وضعیت کلیه گمرکات رسیدگی شود تا با استانداردهای جهانی تطابق یابد منحل کردن چند گمرک کوچک به جز قطع کردن نان تعداد معدودی کارگر و کارمند نتیجه دیگری نخواهد داشت.

فرزانه مستاجران