سپه از هیاهو خالی، اما دلار هنوز ناآرام

آتشی که زیر خاکستر است؛
سپه از هیاهو خالی، اما دلار هنوز ناآرام

چند هفته پیش با عبور از خیابان سپه، یک مکان خاص توجه همه را به خود جلب می کرد و آن جایی نبود جز ابتدای چهارراه منتهی به میدان نقش جهان که تراکم جمعیت آن موجب شده بود حتی کسانی که علاقه ای به مسائل اقتصادی ندارند، کمی تامل کنند و از احوال بازار ارز، خبردار شوند. این روزها اما با خلوت شدن بازارهای ارزی، تنها خریداران ارز در خیابان سپه، گردشگران خارجی هستند که به اصفهان سفر کرده‌اند و قصد دارند تا با فروش یک واحد از پول کشور خود، چند ده واحد از پول ملی کشور ما را دریافت کنند. دلالان دلار هنوز هم بیکار ننشسته‌اند، در یک صف کنار یکدیگر ایستاده و هر یک مشغول کاری هستند؛ یک جوان تازه کار، سعی می کند با اعلام لحظه ای قیمت ارز و دلار، یکه تاز بازار باشد تمام حواسش را مشغول صفحه تلفن همراهش کرده است تا تغییرات قیمت ها را لحظه به لحظه اعلام کند.
هر کسی که برای صحبت کردن سراغ این جوان می رود، فارغ از اینکه فرد چه سوالی دارد، فقط به او نگاه می کند و می گوید: «پونزده و دویست»
یک فروشنده دیگر می گوید: در واقع قیمت دلار این روزها نوسانات پشت سر هم و زیادی را تجربه می کند، اما بر خلاف هفته‌های اخیر، دیگر کسی پیگیر دلیل آن و یا استفاده از آن نیست، سرمایه‌دارانی هم که سرمایه های خود را وارد بازار ارز کرده بودند، متوجه نامناسب بودن جو این بازار شده و سرمایه ها را از این بازار خارج کرده‌اند، می توان گفت:«دلار، این روزها آتش زیر خاکستر است.»
مرد دلار فروشِ کیف دیپلمات به دست، آماده پاسخگویی به سوالات افراد در مورد این بازار بود و در مورد احتمال افزایش یا کاهش قیمت دلار و ارزهای جهانی پس از تحریم های ۱۳ آبان ایالات متحده علیه ایران، صحبت می کند«تجربه های اخیر من در بازار ارز و دلار مبین این است که تغییرات قیمت ارز در ایران، بیش از آنکه سیاسی باشد، روانی است؛ تاثیر فضای مجازی در نوسانات اقتصادی اخیر غیر قابل انکار و قابل ملاحظه بود.»
رفتار یکی از فروشندگان مغازه‌های آن اطراف توجه زیادی را به خود جلب می کرد، او با گذاشتن چهارپایه چوبی جلوی مغازه اش مدام افراد را برانداز می کرد و گاهی هم افرادی می آمدند و با گذاشتن دست راستشان روی شانه چپ فرد، اعلام می کردند که به دلار نیاز دارند و فروشنده هم با نگاهی به اطراف، جعبه سفیدی را از زیر چهارپایه بیرون می آورد و تعدادی اسکناس صد دلاری به درخواست کنندگان می داد، دلارهایی که قیمت آن فقط برای افراد آشنا مشخص بود و از دیگران دریغ می شد.
«کسب و کار ما نیز پس از رونقی کوتاه مدت، کساد شده، زیرا جمعیتی که در این مدت برای معامله ارز به این خیابان سرازیر شده بود، به کسب وکار دیگر فروشندگان نیز رونق داده بود.» این را فروشنده میان سالی می‌گوید و ادامه می‌دهد«بسیاری از مشتری هایم تا چند هفته پیش مردمی بودند که با فروش دلارهای خود سود هنگفتی نصیب شان شده بود و هر یک سعی داشتند تا با دعوت خود به یک بستنی، شادی خود را نشان دهند و برای من از اینکه دلار را چقدر خریده‌اند و الان با چه قیمتی به فروش رسانده اند، صحبت می‌کردند.»
وی می افزاید: در واقع دلار فروش‌هایی نیز که توانسته بودند دلار را با قیمت کمتری بخرند، خوشحال بودند و من هم با مشاهده وضعیت مالی خوب آنها، قصد داشتم تا دلار فروشی را به شغلم اضافه کنم و زمان‌هایی نیز که مشتری ندارم برای خرید و فروش ارز جلو مغازه بایستم، اما وجدانم راضی نشد که در افزایش فشار اقتصادی بر مردم نقش داشته باشم.
وارد صرافی ها که می شوی عده زیادی به تلویزیون بزرگ صرافی که قیمت ارزها را نشان می دهد، چشم دوخته اند، واکنش متصدیان صرافی هم بسیار جالب است، وقتی در مورد بازار و وضعیت دلار از آنها سوال می شود، فقط جواب می دهند: «دلار داری، ۹۵۰۰».
یکی دیگر از ارز فروشان سپه که از لحاظ ظاهری اصلا شباهتی به سایرین نداشت در مورد وضعیت این روزهای بازار ارز و نوسانات احتمالی آینده آن توضیح می دهد: «در واقع همه مردم سرمایه های خود را از بازار دلار و ارز خارج کرده اند و به سراغ سرمایه گذاری در بانک های پر سود رفته‌اند تا هر روز نگران افزایش یا کاهش قیمت دلار نباشند، اما عده‌ای از سرمایه‌داران نیز هستند که هم اکنون و در آستانه تحریم‌های آبان ماه آمریکا شروع به خرید دلار و نگهداری آن کرده‌اند و امید دارند که در آینده نه چندان دور، قیمت این ارز خارجی افزایش یابد و آن‌ها را میلیونر کند.»
وی می افزاید: البته نمی‌توان کسی را تشویق به خرید یا فروش دلار در این برهه زمانی کرد.
البته وجود نرخ های متفاوت به کوی وبرزن خیابان سپه و خیابان‌هایی از این دست منتهی نمی‌شود زیرا علاوه بر اعلام نرخ ثابت ۴۲۰۰ تومان برای هر دلار آمریکا توسط دولت، در آخرین آمار اعلام شده توسط منابع خبری قیمت خرید هر دلار آمریکا توسط بانک‌ها ۱۰ هزار و ۴۵۰ تومان و هر یورو ۱۲ هزار و ۶۰ تومان بوده است.
بانک مرکزی از روز دهم مهرماه امسال همزمان با سقوط نرخ دلار و سایر ارزهای خارجی در بازار، به بانک‌های مجاز به عملیات ارزی، مجوز داد تا نسبت به خرید ارز از مردم اقدام کنند.
این بانک با اشاره به تمایل مردم به فروش ارزهای خود و نیز امتناع دلالان ارز و برخی صرافی‌ها از خرید ارز، از مردم خواست با مراجعه به شعب ارزی
بانک های دارای مجوز عملیات ارزی، نسبت به فروش ارزهای خود به قیمت اعلامی اقدام کنند.
هرچند در روز نخست اجرای این طرح، بانک‌ها هر دلار آمریکا را تا ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان خریداری می‌کردند اما قیمت خرید هر دلار در برخی روزها تا ۹ هزار و ۹۵۰ تومان نیز اُفت کرد.
البته ناگفته نماند که نرخ ارز در بازار ثانویه (سامانه نیما) نیز دارای قیمتی منحصر به خود است.
باید گفت که این قیمت چند نرخی دلار و ارز در بازار کشور نه تنها تاثیر عمیقی بر سایر بخش های اقتصادی گذاشته و نابسامانی در این بخش ها را به دنبال دارد بلکه زمینه را برای سوءاستفاده دلالان زیادی فراهم کرده که تا می توانند از آب گِل آلود ماهی بگیرند.
در این بین دانشجویان و افرادی نیز هستند که اهل سفته‌بازی و کسب درآمد از بازار نابه‌سامان ارز نیستند و فقط تبعات و صدمات ناشی از این چندنرخی بودن را متحمل می شوند.