سریال درگیری و مرمت بناهای تاریخی؛ این قسمت خانه سوکیاس

خانه تاریخی «سوکیاس» در کوچه سنگ‌تراش‌های اصفهان، نه‌تنها یکی از بناهای ارزشمند با قدمتی چندصدساله است، بلکه به عنوان بخشی از دانشکده مرمت دانشگاه هنر، جایگاهی آموزشی و فرهنگی ویژه دارد. این خانه که دروازه اصلی ورود به دانشکده مرمت را تشکیل می‌دهد، طی ماه‌های اخیر بارها مورد آسیب و تعرض قرار گرفته است. لکه‌های روغن ریخته شده بر سنگ‌ها و گچ‌های پیرنشین این بنای تاریخی، آسیب‌های جدی به اصالت و زیبایی آن وارد کرده است؛ رخدادی که اهمیت حفاظت سریع و اصولی از این میراث فرهنگی را دوچندان کرده است.

افزایش نگرانی‌ها بابت تشدید و تکرار تعرض‌ها

به گزارش وب سایت خبری اخبار اصفهان و به نقل از خبرگزاری ایسنا دبیر انجمن علمی دانشکده مرمت، بهنام فربدفر، با ابراز نگرانی شدید از تکرار این تعرض‌ها، اعلام کرد که فردی ناشناس چندین بار به‌صورت عمدی اقدام به ریختن روغن روی پیرنشین بنا کرده است که باعث آسیب ساختاری و بصری به سنگ و گچ بنا شده است. وی افزود، علیرغم نصب دوربین‌های نظارتی و پیگیری‌های دانشگاه و حراست، تاکنون اقدام مؤثر و محکمی برای جلوگیری از این تخریب‌ها صورت نگرفته است. این امر نشان‌دهنده لزوم ورود جدی نهادهای دولتی و حقوقی مانند سازمان میراث فرهنگی و مدعی‌العموم برای حفظ و مرمت این اثر تاریخی است.

با وجود تمهیدات مشکلات زیادی هست

علیرضا خواجه‌احمد عطاری، رئیس دانشگاه هنر اصفهان، در واکنش به این موضوع توضیح داد که باوجود تدابیر امنیتی برای محدود کردن ورودی‌ها و کاهش هزینه‌های نگهبانی، مشکلاتی همچون استفاده نابه‌جا از سکوهای پیرنشین و واکنش برخی ساکنان مناطق مجاور مبنی بر ریختن روغن سوخته به این بنا، همچنان باقی است. وی افزود که طرح جامع ساماندهی و مرمت این بخش به‌زودی اجرا خواهد شد؛ طرحی که شامل مرمت در چوبی قدیمی، بازگرداندن رنگ و ظاهر اصلی بنا و نصب نرده‌های متناسب برای جلوگیری از نشستن روی سکوها است. اجرای این طرح با همکاری متخصصان مرمت و با هدف حفظ اصالت و زیبایی تاریخی بنا در دستور کار دانشگاه است.

مرمت و حفاظت با بهره‌بردار است

از سوی دیگر، امیر کرم‌زاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان، بر اساس ماده ۹۸ قانون برنامه ششم توسعه، نقش بهره‌بردار بنا در مرمت و نگهداری بناهای تاریخی را حیاتی دانست و تأکید کرد دانشگاه هنر، به عنوان بهره‌بردار این خانه تاریخی، مسئولیت قانونی مرمت و حفاظت از آن را برعهده دارد. وی با اشاره به محدودیت‌های بودجه‌ای در بخش میراث فرهنگی استان، یادآور شد که ظرفیت‌های مالی محدود سازمان میراث فرهنگی موجب شده تا دستگاه‌های بهره‌بردار خود موظف به تأمین هزینه‌های نگهداری و مرمت باشند و میراث فرهنگی بیشتر در نقش نظارتی عمل کند.

باتوجه به اهمیت حفظ بافت تاریخی و معماری اصیل اصفهان، مرمت اصولی و اجرای طرح‌های ساماندهی در خانه سوکیاس می‌تواند ضمن حفظ این میراث ارزشمند، به ارتقای کیفیت آموزشی دانشکده مرمت و افزایش جذب گردشگران فرهنگی کمک شایانی کند. به‌کارگیری فناوری‌های نوین در مرمت، پیاده‌سازی نظارت دقیق، همراه با مشارکت دستگاه‌های مختلف، ضامن حفاظت پایدار این میراث خواهد بود. ایجاد انگیزه برای همکاری میان دانشگاه، میراث فرهنگی و جامعه محلی، کلید موفقیت پروژه‌های مرمتی در شهر تاریخی اصفهان است.

این موضوع به‌عنوان یک مطالبه جدی جامعه فرهنگی و پژوهشی، زیر ذره‌بین رسانه‌ها و نهادهای مسئول قرار دارد تا هرچه سریع‌تر با اقدامات تخصصی، آسیب‌های وارد شده به خانه «سوکیاس» رفع و شرایط برای حفاظت بلندمدت این گنجینه تاریخی فراهم شود. چنین رویکردی نه تنها به حفظ تاریخ و هویت شهر کمک می‌کند، بلکه به ایجاد نمادی از تعامل میان فرهنگ، آموزش و حفاظت میراث نیز میانجامد.