راوی دانای کل به‌سبک قرآن

این فیلم به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و تهیه‌کنندگی سید محمود رضوی ساخته شده است. نویسندۀ فیلمنامه این اثر نیز بر عهدۀ ابراهیم حاتمی‌کیا بوده است. مریلا زارعی، فرهاد آئیش، بهنام تشکر و بهاره کیان‌افشار در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند. این فیلم در شرکت سیمافیلم تولید شده است.

تحلیل فنی فیلم موسی کلیم الله حاتمی کیا

نورپردازی در میانۀ فیلم موسی کلیم‌الله یعنی بعد از تولد حضرت موسی، از حالت نیمه تاریک به حالت روشن در می‌آید.

همچنین به پالت طیف غالب رنگ قهوه‌ای در سکانس‌های مربوط به زندگی بردگان رنگ‌های آبی و درخشان نیز اضافه می‌شود که این تغییر رنگ‌بندی ناشی از تبحر و دقت گروه کارگردانی اثر است.

باید اذعان کرد که ایجاد درخشندگی معنوی در نورپردازی و طراحی رنگ نیمۀ دوم فیلم به پای نورپردازی و رنگ‌آمیزی زیبا و جادویی فیلم محمد رسول‌الله(صلی الله علیه وآله) ساختۀ ارزشمند آقای مجید مجیدی نمی‌رسد.

فیلم موسی کلیم‌الله در سکانس‌های مربوط به شب از تاریکی مفرط رنج می‌برد به‌طوری‌که کاراکترهای فیلم روی پردۀ نقره‌ای سالن تاریک سینما هم به سختی قابل مشاهده هستند.

ای کاش کارگردانان ما به جای الگوبرداری از سینمای تاریک‌ هالیوود از روشنایی‌های صحنه‌های فیلم‌های روسی درس آموزی کنند.

فیلم موسی کلیم الله به طور کامل در استودیو ساخته شده است تا نیاز شدید فیلم به ساختمان‌ها و مکان‌های تاریخی را از طریق به‌کارگیری ویدئووال و جلوه‌های ویژۀ کامپیوتری رفع کند.

این موضوع مقداری از باورپذیری فیلم کاسته است؛ چرا که این همه جایگزینی نور خورشید به‌وسیلۀ نورهای مصنوعی هر چند با کِلوین بالا و استفاده از انیمیشن در برخی صحنه‌های پرتحرک، نوعی افراط به‌نظر می‌رسد.

جایگزینی فناوری جدید تولید مجازی(Virtual Production) به جای پردۀ سبز نیز کمکی به طبیعی درآمدن نماها نکرده است و نورهای گرم پروژکتوری و بادهای پنکه‌ای هم فضای بستۀ استودیو را محسوس می‌کنند.

از جمله موارد قابل تحسین فیلم(سریال) موسی کلیم‌الله تبعیت موسیقی این کار از موسیقی فاخر سریال یوسف پیامبر است.

این همانندسازی‌ها در موسیقی، گریم، طراحی صحنه و بازی‎ها باعث می‌شود مخاطبی که با آن سریال درآمیخته، حالا خیلی راحت‌تر کدهای کلامی ‌و تصویری روایت فیلم را رمزگشایی کند.

این سهولت رمزگشایی را در بخش حساس موسیقی، شخص کارن همایون‌فر ایجاد می‌کند که توانسته همان مسیر آهنگ‌سازی سریال یوسف پیامبر یعنی آقای پیمان یزدانیان را در خلق یک موسیقی معناگرا با تم عربی‌مصری طی کند.

درباره موسیقی و فیلمبرداری فیلم موسی کلیم‌الله باید گفت اگرچه از سریال یوسف پیامبر پیروی می‌کنند ولی کیفیت هر دو چندین برابر ارتقا یافته است و نادیده گرفتن این افزایش کیفیت بی‌انصافی محض است.

نقد بازیگری

به جز انتخاب مریلا زارعی بقیۀ بازیگران فیلم موسی کلیم‌الله در نقش‌هایی باورپذیر به کار گرفته شده‌اند و این مهارت انتخاب بازیگر منجر به جایزۀ جشنواره چهل و سوم فجر برای فرهاد آئیش به عنوان برترین نقش مکمل مرد شد.

ابراهیم حاتمی‌کیا در طراحی نقش هنرپیشه‌های فیلم موسی کلیم‌الله، نقش‌ها را سلیس و روان با هنرپیشه‌هایی دارای صدای قدرتمند و بازی عاری از هرگونه پیچیدگی به ثمر رسانده است.

او اگرچه شیفتۀ بازی چندبعدی افرادی همچون پرویز پرستویی و بابک حمیدیان است ولی می‌داند که مخاطب سریالی طولانی با داستانی برگرفته از حقایق تاریخی، نیازمند تماشای بازی روان و بی‌تکلفی در ایفای نقش است و بازی‌های پیچیده و مملو از ادا و اطوار به درد تئاترهای شکسپیر یا سینمای پست‌مدرن می‌خورد و مخاطب خاص خودش را می‌طلبد.

همچنین انتخاب مجدد برخی بازیگران سریال یوسف پیامبر و شبیه‌سازی بازی‌ها و نقش‌ها محصول هوشمندی ابراهیم حاتمی‌کیا در سرمایه‌گذاری روی حافظۀ مخاطب است، تماشاگری که هنوز دل در گروی سریال قدرتمند یوسف پیامبر دارد و آن را به یمن تکرارش در قاب تلویزیون فراموش نکرده است.

همین شباهت‌ها است که مخاطب را سریع‌السیر بر ریل فهم دقیق اثر قرار داده و زحمت هر گونه مقدمه‌چینی و گرم کردن ذهن مخاطب را در فصول ابتدایی سریال کم می‌کند.

همه دیده‌ایم بسیاری از کارگردانان در فصل اول سریالشان تلاش می‌کنند مخاطب را با جهان و جهان‌بینی اثر آشنا کرده تا شاید در فصل‌های بعدی بتوانند قصه‌های اصلی‌شان را بیان کنند، حال آنکه فراست ابراهیم حاتمی‌کیا در به‌کارگیری الگوها و موتیف‌های سریال یوسف پیامبر در فیلم موسی کلیم‌الله راه را بر او مرتفع کرده است.

خانم مریلا زارعی از جمله هنرپیشه‌های درخشان آثار ابراهیم حاتمی‌کیا است و بر خلاف پرویز پرستویی و بابک حمیدیان، همیشه بازی روان، طبیعی و باورپذیر از خودش ارائه داده است.

مریلا زارعی نقش را خوب می‌فهمد و خوب ارائه می‌دهد و در تعامل با هنرپیشۀ نقش مقابلش سطح بازی خودش را پایین نمی‌آورد بلکه نفر مقابل را بالا می‌کشد مانند کوهنوردی که وزن طناب هم‌نورد ضعیفش را بر دوش خود حمل می‌کند.

مریلا زارعی پنجاه ساله در فیلم(سریال) موسی کلیم‌الله با آن چهرۀ سرد و گرم چشیده برای ایفای نقش زنی باردار که مادر دو کودک خردسال هم هست پیر به نظر می‌آید و این نقش در تمام دو ساعت و پانزده دقیقۀ فیلم، همچون وصله‌ای ناجور است.

از سوی دیگر مخاطب این سریال سابقۀ ذهنی از نقش‌آفرینی خانم مریلا زارعی در فیلم‌های تاریخی ندارد به‌جز نقشی دوردست در سریال ولایت عشق که آن هم خوب از آب درنیامده بود و این خلأ ذهن مخاطب ضربه به جایگاه نقش یوکابد(مریلا زارعی) در فیلم موسی کلیم الله می‌زند.