خودکشی آسیبی دردناک بر پیکره جامعه

شاید تا به حال در اطراف خود آدم هایی را دیده باشید که حرف از خودکشی می زنند و مدام در مورد آن سخن به میان می آورند ،اما یادتان نرود که فکر خودکشی و مخصوصا اعلام خودکشی را باید جدی گرفت. اما در این میان مهم این است که بدانیم خودکشی یک مرگ قابل پیشگیری است و زمینه‌ها، عوامل و تعیین‌کننده‌هایی دارد که باید شناسایی شود و با تقویت حمایت اجتماعی و مداخله موثر از شمار افرادی که تصمیم به خودکشی دارند کاسته شود.

تمایل به خودکشی یک مشکل بهداشت عمومی

هر خودکشی یک تراژدی است که خانواده‌ها، جوامع و کل کشورها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اثر طولانی‌ مدت روی افراد به‌جا می‌گذارد.هر سال در سراسر جهان تعداد زیادی از مردم اقدام به خودکشی می‌کنند که ۷۰۳ هزار نفر آن‌ها جان خود را از دست می‌دهند. مقایسه آمار خودکشی در جهان نشان می‌دهد که این پدیده فقط در کشورهای پردرآمد اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه در سراسر جهان رخ می‌دهد. تمایل به خودکشی یک مشکل بهداشت عمومی جدی است. با این حال، با مداخلات به موقع می‌توان از آن پیشگیری کرد.

تداعی‌کننده فضای یاس و ناامیدی

خبرخودکشی و مرگ، خواه ناخواه تداعی‌کننده فضای یاس و ناامیدی است. برخی افراد برای ادامه زندگی و مبارزه در شرایط سخت به انگیزه‌های قوی نیاز دارند و خبر خودکشی و اقدام به خودکشی پوچ بودن این تلاش برای تحمل شرایط و دست کشیدن از سعی و مبارزه را به مخاطبان منتقل می‌کند.

تاثیرات منفی بیشتر بر جامعه

دکتر سیمین کاظمی یک جامعه‌شناس است وی معتقد است :اشخاصی که تصمیم‌شان به خودکشی را اعلام می‌کنند برای جلب توجه دیگران به وضعیت‌شان، خودشان اعلام خبر را به عهده می‌گیرند، تا از تاثیر خبر بر دیگران و واکنش آنها مطلع شوند. چنین اقدامی اگر از طرف افرادی باشد که در طول زندگی و فعالیت‌شان، چهره‌ای تاثیرگذار و فعال بوده‌اند ممکن است تاثیرات منفی بیشتری بر جامعه بگذارد و دیگرانی که زمینه خودکشی دارند به این کار تشویق شوند. وی ادامه داد: شخصی که تصمیم به خودکشی را در فضای عمومی اعلام می‌کند می‌خواهد توجه اطرافیان را به وضعیتش جلب کند و شفقت آنها را برانگیزد و این کار ممکن است برایش تسلی بخش باشد که بعد از مرگ کسانی به یادش خواهند بود. برای همین ممکن است شخص، در حالی‌که خودش را نابود می‌کند اما سوابقش در فضای مجازی را باقی بگذارد.

خودکشی دشوارترین تصمیم انسان

خودکشی شاید دشوارترین تصمیم انسان است و برای همین ممکن است  برخی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و حتی او را در هیات یک انسان خاص و متفاوت ببینند و  نسبت به گذشته و افکار و عقاید شخصی که خودکشی کرده کنجکاو شوند تا چیزی غیرعادی، جالب، یا هر چیزی که توضیح دهنده تصمیم او به خودکشی باشد، را پیدا کنند. برای همین جستجو در سوابق او و رجوع به نوشته‌هایش حتی برای افرادی که او را نمی‌شناخته‌اند و دوستی و رابطه‌ای با او نداشته‌اند، اهمیت پیدا می‌کند.

رسانه ها در اعلام خبر خودکشی دقت لازم را داشته باشند

وی افزود: در شرایط دشوار اقتصادی اجتماعی و با افزایش تنهایی و انزوا، افرادی هستند که مستعد خودکشی‌اند و افکار خودکشی دارند و از کمک‌های روانپزشکی و تخصصی به دلایل فرهنگی یا اقتصادی برخوردار نیستند.  افرادی که با افکار خودکشی مشغولیت دارند، با دیدن نمونه‌های خودکشی به خصوص توسط آدم‌های موجه و سرشناس ممکن است فکرشان را عملی کنند یا بخصوص از شیوه‌های خودکشی آنها تقلید کنند. برای همین لازم است رسانه ها در اعلام خبر خودکشی دقت لازم را داشته باشند و چندان وارد جزییات غیرلازم نشوند، و هشدارهای لازم را بدهند و منابع حمایتی را معرفی کنند. مثلا همزمان با اعلام خبر گفتگو با روانپزشکان را نیز منتشر کنند.