تیغ تیز سانسور در جیب «فیلیمو»

امیر شهاب زندآور: بعید است کسی سینمایی «از کرخه تا راین» را نشناسد، شاید در برابر تماشای آن مقاومت هم کرده ولی خیلی بعید است موسیقی متن شاهکار و ماندگاری که مجید انتظامی ساخت را نشنیده باشد.

بی شک «از کرخه تا راین» یکی از شاخص‌ترین، ماندگارترین و تاثیرگذارترین فیلم‌های دفاع مقدسی کشورمان محسوب می‌شود که به واسطه نوعی از روایت و نگاه به جنگ که در زمان خود به شکلی بدیع به مخاطب عرضه شد، به جرات می‌توان گفت به اندازه یک مکتب توانسته روشنگری کند. فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا، سیمای واقعی جنگ تحمیلی، از جان گذشتگی‌ها، رشادت‌ها و در لایه‌ای بالاتر، رئال‌ترین روایت و برش از جنگ را با غلبه تماتیک داستان و کنش‌های عاطفی شخصیت‌ها به مخاطب ارائه می‌کند. حالا طی روزهای اخیردیدیم و خواندیم که در اقدامی عجیب و غیرقابل انتظار که از سوی سامانه اینترنتی «فیلیمو» صورت گرفته، صحنه‌های انقلابی فیلم سینمایی «از کرخه تا راین» زیر تیغ سانسور رفته است!

این اقدام شک‌برانگیز، سانسور سکانسی پیرامون ارتحال و تشییع امام خمینی است که صحنه‌هایی بسیار تأثیرگذار در فیلم شکل می‌گیرد، این سکانس چند دقیقه‌ای متاسفانه توسط فیلیمو به صورت کامل حذف شده است و دلیل خاصی هم برای این سانسور عنوان نشده است. حتی زیرنویس‌های فیلم هم که بسیار روشنگر و انقلابی است، سانسور شده است. این رویکرد برای این سایت پخش محتوا که می‌بایست در مسیر آزادی بیان و منع سانسور حرکت کند، عجیب و غیرمنتظره است. لازم به ذکر است که نسخه اصلی «از کرخه تا راین» ۹۳ دقیقه است اما نسخه‌ای که در فیلیمو بارگذاری شده، ۸۸ دقیقه است.

به قول متن منتشره در خبرگزاری فارس: خدشه وارد کردن بر فیلمی چون «از کرخه تا راین» به این می‌ماند که موزه لوور را از شهر پاریس حذف کنید. این فیلم فراز و فرودهای خود را پشت سر گذاشته تا به اینجا رسیده و بجز در دوران اکران موفق سینمایی، بارها از تلویزیون نیز پخش شده است. «از کرخه تا راین» اولین اثر جدی ملودرام در حوزه جنگ در سینمای ایران به شمار می‌رود که بعداً آثاری مانند «کیمیا» ساخته احمدرضا درویش در سال ۱۳۷۳ و «میم مثل مادر» اثر مرحوم رسول ملاقلی‌پور در سال ۱۳۸۵ به این حوزه کم حجم از آثار دفاع مقدسی شاخص و فاخر، افزوده شدند.

اصغر نقی‌زاده هنرپیشه تعدادی از فیلم‌های حاتمی‌کیا در فروردین‌ماه سال ۹۴، در مراسم تقدیر از حاتمی‌کیا در خبرگزاری فارس در خصوص فیلم «از کرخه تا راین» گفت:‌ سر فیلم «از کرخه تا راین» وقتی قرار بود قرارداد امضاء کنم سیف‌الله داد مبلغی را به من پیشنهاد کرد که بسیار کم بود همان موقع به حاتمی‌کیا زنگ زدم و گفتم این پیشنها توهین به شعور من است. اما حاتمی‌کیا گفت ما نمی‌رویم فقط یک فیلم بسازیم بلکه می‌خواهیم یاد شهدا را زنده نگه داریم. من هم همانجا چک را سفید امضاء کردم. موقع اکران فیلم از کرخه تا راین عده‌ای به او گیر دادند اما رهبری فیلم را دیدند و خوششان آمد وگرنه این فیلم هم مانند «گزارش یک جشن» از سوی بدخواهان و معاندان با مشکل مواجه می‌شد.

حالا اما اقدام سامانه فیلیمو در سانسور اینچنین فیلمی جدای از هر دلیل یا توضیحی که بخواهند برای این اقدام ارائه دهند، می‌تواند زنگ خطری باشد برای تابوشکنی و دست‌درازی به مفاهیم و ارزش‌های انقلاب و جنگ تحمیلی و تمام آنچه که این مردم برایش از مال و جان خود بها داده‌اند.