توجه دانشگاه آزاد اسلامی با رویکرد حل المسائلی به رشد و توسعه مناطق روستایی

مسعود نصری در سمینار تخصصی رشد و توسعه بخش مرکزی شهرستان شاهین‌شهر که توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین‌شهر برگزار شد در جمع مسئولان اجرایی شهرستان شاهین‌شهر و میمه، متخصصان و سرمایه گذاران استان اصفهان، اعضای شورای اسلامی شهر و دهیاران بخش مرکزی شهرستان، ضمن تاکید بر ضرورت توجه به توسعه نواحی و مناطق روستایی در طرحهای بالا دستی خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود ۳۰ درصد از جمعیت کشور در ۶۱ هزار روستای کشور ساکن هستند و توجه به رفع مشکلات معیشتی بعنوان یک وظیفه اصلی شرعی و رفع فقر در مناطق روستایی، بهبود سطح و کیفیت زندگی روستائیان و بهره وری آنان و استفاده از طرحهای استراتژیک برای توسعه روستاها یکی از ملزومات توسعه روستایی است.

وی افزود: روستاها بعنوان مراکز تولید محور دارای ارکان ۱۴ گانه هستند که هر کدام از این ارکان می‌تواند زیرساختهای توسعه کشور باشند به نحوی که استفاده از سرمایه‌های عظیم روستائیان، استفاده از صادرات تولیدات روستایی و مسائل مختلف می‌تواند نقش اساسی در زمینه رشد و توسعه روستائی ایفا کند.

عضو هیأت علمی منابع طبیعی با اشاره به وضعیت کشاورزی در ایران، تصریح کرد: نگاهی به کشاورزی در ایران نشان می‌دهد که حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص ملی به این بخش اختصاص دارد و بیش از ۹۰ درصد غذای کشور از این بخش تأمین می‌شود و اشتغال حدود ۲۰ درصد از جمعیت بالای ۱۰ سال مربوط به بخش کشاورزی است.

وی افزود: تنوع شرایط اقلیمی با بیش از ۱۰ اقلیم متنوع موجب به وجود آمدن زیرساخت‌های اساسی خصوصاٌ در مسائل تولید انواع محصولات کشاورزی و باغی در سطح کشور است و در حال حاضر بیش از ۲۹ میلیون هکتار اراضی زمینهای زراعی در کشور وجود دارد.

نصری با اشاره به اهداف توسعه روستائی خاطرنشان کرد: برای تحقق اهداف توسعه روستائی می‌بایست به توسعه پایدار کشاورزی در روستاها توجه کرد. امروزه به دلیل محدودیت‌های شدید کمبود آب، کشاورزی دچار نقصان گردیده است.

وی افزود: اهمیت اساسی کشاورزی برای همگان محرز می‌باشد و برقراری امنیت غذایی متناسب با رشد جمعیت، فراهم نمودن محیط مناسب کسب و کار و ایجاد و افزایش اشتغال و درآمد در مناطق کشاورزی و روستایی و حمایت از بخش کشاورزی و محیط زیست باید مدنظر قرار گیرد.

این چهره دانشگاهی اذعان داشت: شرایط خاص کشاورزی ایران از یک طرف به گونه‌ای است که ۴۷/۳۳ میلیون واحد بهره برداری کشور یعنی ۷/۸۶ درصد از اراضی کشور که دارای کاربری کشاورزی هستند مساحت کمتر از ۱۰ هکتار دارند که بحث تولیدات صنعتی را دچار مشکل می‌کند.

وی افزود: پراکنش بسیار بالای زمین‌های کشارزی، سطح کشت ناهمگون محصولات کشاورزی و مباحث مختلف موجب می‌شود که سرمایه گذاری‌های مختلف در راستای نظام کلی دارای ریسک پذیری مناسبی باشد.

این استاد دانشگاه به سهم ۹۵ درصدی بخش خصوص در تولید و خدمات کشاورزی اشاره کرد و تصریح کرد: بالا بودن ریسک بخش کشاورزی نسبت به سایر بخشها فعالیت در این بخش را دچار نقصان می‌کند و خروج سرمایه از بخش کشاورزی به بخشهای خدمات وجود دارد.

وی افزود: طبق پیش بینی انجام شده در سال ۲۰۲۵ تقریباً ۹۳ درصد از اشتغال کشورها دربخش خدمات و سه درصد در بخش کشاورزی و چها درصد در بخش صنعت خواهد بود و این در حالی است که شاهد آن هستیم که کشاورزی به سمت روش‌های نوین و استفاده از تکنولوژی‌های نو در حال حرکت است.

سرپرست واحد شاهین‌شهر توجه مدیران و تصمیم گیران در بخش روستایی به شاخص‌های توسعه پایدار ضروری برشمرد و خاطرنشان کرد: ابعاد شاخص‌های توسعه پایدار به مسائل محیط زیست، اجتماعی و اقتصادی توجه دارند به نحوی که اگر در برخی از مناطق به مسائل اقتصادی توجه بیشتر شده باشد شاهد آن هستیم که در مسائل دیگر دچار نقصان شده و دچار معضلات و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست شدند و این سه بعد که موجب توسعه پایدار می‌شود باید بصورت متوازن مدنظر قرار گیرد.

وی افزود: در کیفیت محیطی پایدار وقتی که به مسئله توسعه پایدار روستایی توجه کنیم باید علاوه بر بخش‌های اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی، بحث حکمرانی مدیریتی و کاربری فضایی را باید مورد توجه قرار گیرد.

نصری ارتقای زیرساخت‌ها را برای افزایش خدمات در بخش گردشگری را ضروری دانست و افزود: در طراحی پایدار علاوه بر اینکه ما باید به مسائل پایداری اجتماعی که یکی از اساسی‌ترین آنها انسان و جامعه است توجه کنیم و افزایش همبستگی‌های اجتماعی و مشارکت مردمی را بعنوان یک نقش اساسی و محوری در طرح‌های توسعه مطرح کرد.

وی افزود: در نظام اسلامی توجه به الگوی زندگی مردم یکی از ضروریات بشمار رفته است و کیفیت زندگی کانون توسعه اجتماعی انسانی است و ارتقا کیفیت به بحث سلامت، محیط زیست و امنیت اجتماعی و فیزیکی و حتی شرایط بهتر مسکن روستائیان می‌بایست مورد توجه قرار گیرد و مشکلات مربوط به حوزه آب و محیط زیست را برای برنامه ریزی آتی در دستور کار قرار دهیم.

نصری، با اشاره به پتانسیل مطلوب و مناسب روستاهای بخش‌های مرکزی و میمه شهرستان به دلیل همجواری با شاهین‌شهر اذعان داشت: در اهداف توسعه روستایی بحث حفظ حقوق طبیعت و انسان بسیار مهم است و مشارکت محوری، دانش محوری و عدالت محوری و حفظ ارزش‌ها و میراث فرهنگی باید مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: بنابراین اهداف توسعه پایدار بطور کلی بهبود معیارهای زندگی، بالا بردن بهره وری در مناطق روستایی، تضمین فرآیند توسعه و خودگردان کردن با توده مردم و همچنین کمترین قطع رابطه با رسوم سنتی و عدم تمرکز اداری است که بتوان فعالیتهای مختلف را در این حوزه شاهد باشیم.

مدرس منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی، مشارکت گروههای مورد نظر و مردم در تصمیم گیری را از نکات قابل توجه دانست و خاطرنشان کرد: راهبردهای توسعه روستایی در دولتهای مختلف مورد توجه بوده است و در برنامه‌های پنجم، قبلی و آتی توسعه در مواد مختلف به مسئله توسعه روستایی توجه شده است که بحث ایجاد صندوق‌های محلی اعتبارات و بحث الگوهای مدیریتی از نکات بارز آن بشمار می‌رود.

وی افزود: در عصر امروزه که به عصر اطلاعات نامگذاری شده مدیریت، توانایی و دانش بسیار مهم و ضروری است و توجه به مدیریت کارآفرین در عصر حاضر مهمترین بخش توسعه اقتصادی و اجتماعی در مراکز جمعیتی می‌باشد.

سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین‌شهر بررسی تجربه کشورهای پیشرفته و استفاده از منویات رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی را در رشد و توسعه بخش روستائی مهم برشمرد و افزود: ایران اسلامی دارای استعداد سرشار معنوی و مادی با ذخایر غنی و متنوع و زیرساخت‌های گسترده و برخورداری از نیروی انسانی متعهد و کارآمد و دارای عزم راسخ برای پیشرفت است و اگر الگوی اقتصادی بومی برگرفته از فرهنگ انقلابی انجام شود و مباحث اقتصاد مقاومتی که یکی از اساسی‌ترین آن استفاده از جمعیت جوان تحصیل کرده و متخصص است مدنظر قرار گیرد، عصر کنونی می‌تواند عصر طلایی برای جهش اقتصاد در کشور باشد.

نصری با اشاره به ضرورت تعامل بین صنعت و دانشگاه تصریح کرد: توجه به سرمایه گذاری‌های مشارکتی و سرمایه گذاری سهام در پروژه می‌تواند در توسعه بخش روستائی نقش بسزایی ایفاد کند که یکی از اساسی‌ترین آن بحث شرکت‌های تعاونی است که می‌تواند بعنوان یکی از منابع درآمدی در روستا باشد.

وی افزود: دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین‌شهر با تدوین طرح‌های تحول و رشد و توسعه از آمادگی لازم برای همکاری مشترک با سرمایه گذاران و دستگاههای اجرایی مرتبط برخوردار است و با استفاده از پتانسیل موجود در دانشگاه می‌توان گامهای موثری در رشد و اعتلای میهن اسلامی برداشت.

فرماندار شهرستان شاهین‌شهر و میمه در ادامه این سمینار با اشاره به ظرفیت‌های شهرستان در حوزه‌های مختلف به ویژه گردشگری در روستاها گفت: یکی از طرح‌های اصلی دولت در برنامه‌های پنجم و ششم توسعه، توجه جدی به رشد روستاها در حوزهٔ گردشگری است.

علیرضا بصیری، مهاجرت از روستاها به دلیل نبود اشتغال و صنعت را از معضلات جامعه برشمرد و افزود: باید بستر لازم جهت سرمایه‌گذاری در روستاها فراهم شود به نحوی که همهٔ خدماتی که مردم در شهرها دریافت می‌کنند، در روستاها نیز برای روستائیان فراهم باشد تا انگیزهٔ ماندن در روستا برای جوانان فراهم شود.

وی به سفر شش میلیون گردشگر خارجی به کشور در نه ماهه نخست امسال اشاره کرد و گفت: خوشبختانه همه روستاهای شهرستان شاهین‌شهر و میمه با داشتن آب و هوایی خوب و مناظر و طبیعت دیدنی، قابلیت سرمایه‌گذاری در زمینه گردشگری را دارند و چه خوب است که با فراهم آوردن بسترهای لازم در روستاهای شهرستان، زمینه حضور گردشگران خارجی فراهم شود.

نمایندهٔ عالی دولت در شهرستان به حمایت‌های دولت از سرمایه‌گذاران حوزهٔ گردشگری هم اشاره‌ای کرد و اظهار داشت: دولت تمام قد، همه حمایت‌های لازم از افرادی که در زمینه گردشگری قصد فعالیت دارند را انجام می‌دهد و کلنگ‌زنی مجموعه مهستان نقش‌جهان با هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه که هفته گذشته با حضور معاون محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شد، گواه این مدعاست.

وی افزود: بررسی دستاوردهای روز دنیا در حوزهٔ گردشگری، فراهم کردن زیرساخت‌های توسعه روستایی برای جلوگیری از مهاجرت و زمینه‌های لازم برای سرمایه‌گذاری گردشگری روستا از نکات قابل توجه به شمار می‌آید.