برگزاری نمایشگاه قرآن جزو اولویت‌های مدیریت استان است

یلدا توکلی:  برگزاری نمایشگاه قرآن جزو اولویت‌های مدیریت استان است و  برپایی این نمایشگاه در شرایطی که شاهد جولان فرهنگ غربی در جامعه هستیم، کار بسیار بزرگی است و نباید آن را دست‌کم گرفت. اولین نشست سیاست‌گذاری نوزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان، با حضور معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری و نمایندگان دستگاه‌های متولی فعالیت‌های قرآنی استان در استانداری اصفهان برگزار شد.

 علی تمنایی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان در این نشست به بیان گزارشی از برگزاری هجدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان پرداخت و اظهار کرد: سال گذشته با همکاری شرکت نمایشگاه‌های استان، آیین‌نامه برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت تدوین و قرار شد نمایشگاه طبق این آیین‌نامه برگزار شود. همچنین در سال گذشته، دو نشست ستاد برگزاری، دو نشست شورای برنامه‌ریزی و ۸ جلسه نشست‌های مربوط به کمیته‌های ذیل ستاد شامل تبلیغات و رسانه، پشتیبانی، محتوا و نظارت و نظرسنجی تشکیل شد.وی افزود: در هجدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان، سه نظرسنجی از سوی شرکت نمایشگاه‌ها، جهاددانشگاهی واحد اصفهان و سه تن از استادان و مربیان قرآن انجام شد که جمع‌بندی این نظرسنجی‌ها، نتایج خوبی برای دوره بعدی نمایشگاه در اختیار ما قرار داد و این نتایج، مبنای برگزاری نمایشگاه نوزدهم خواهد بود.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان با بیان اینکه مهم‌ترین نکته این نظرسنجی‌ها، افزایش چشمگیر مخاطبان نمایشگاه بود، گفت: طبق آمار شرکت نمایشگاه‌ها، ۴۰ هزار نفر از هجدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان بازدید کردند که در مقایسه با سال پیش از آن بسیار خوب بود. البته استان اصفهان از حیث تعدد و تکثر مراکز، مربیان، متربیان، قاریان و حافظان قرآن، واجد رتبه اول در کشور است و ظرفیت‌ها و استعدادهای خوبی در این استان وجود دارد که لازم است در نمایشگاه قرآن و عترت از آنها استفاده شود. همچنین در سال گذشته، سطح فضا و گستره نمایشگاه نیز در مقایسه با قبل افزایش یافت.

وی به دو نقطه ضعف هجدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان اشاره کرد و ادامه داد: اولین مورد، حضور نداشتن دانش‌آموزان و قشر نوجوان و جوان در نمایشگاه بود. با توجه به اینکه نمایشگاه در نوبت بعدازظهر و زمان تعطیلی بخشی از مدارس برگزار می‌شد، امکان حضور قابل توجه، منسجم و سازمان‌یافته دانش‌آموزان وجود نداشت. از طرف دیگر، مکان برگزاری نمایشگاه با شهر اصفهان فاصله داشت و با توجه به ایام ماه مبارک رمضان، رفت‌وآمد به آن دشوار و زمان‌بر بود.

تمنایی اضافه کرد: در نشست‌هایی که به منظور رفع مشکلات مربوط به برگزاری نمایشگاه برگزار کردیم، پیشنهاد شد که نمایشگاه پنج روز پیش از ماه رمضان آغاز شود تا شاهد حضور پررنگ دانش‌آموزان باشیم و سه روز هم در ماه رمضان برگزار شود تا از برکت این ماه استفاده کنیم. از طرف دیگر با توجه به دور بودن نمایشگاه بین‌المللی اصفهان، از چند مکان دیگر شامل محل سابق نمایشگاه‌ها، مصلای اصفهان و گلستان شهدا بازدید کردیم. محل سابق نمایشگاه‌ها در حال بازسازی است و مذاکراتی با شهردار اصفهان انجام شد که اگر به‌موقع آماده شود، اولین گزینه مطرح است. مصلا نیز فاقد زیرساخت‌های مربوط به سرمایش و گرمایش بوده و قابلیت فضای نمایشگاهی را ندارد. گلستان شهدا هم به لحاظ بنای جدید و وسیعی که در آن احداث شده و خیمه حسینی که از قبل در آنجا وجود دارد و هم اینکه نوعی همپوشانی بین حضور مردم در برنامه‌های ماه رمضان و نمایشگاه می‌تواند اتفاق بیفتد، دومین گزینه مطرح است. نشستی نیز با حضور مدیرکل بنیاد شهید استان برگزار کردیم که قول مساعد برای همکاری در خصوص برگزاری نمایشگاه در گلستان شهدا داده شد و شهرداری نیز قول تجهیز مکان نمایشگاه را در این محل داده است.

وی بیان کرد: ایراد دیگری که به نمایشگاه سال گذشته وارد شد، حضور نداشتن مؤسسات قرآنی مطرح اصفهان در این رویداد بود. با وجود ظرفیت قابل توجه شهر از حیث تعداد مراکز و مؤسسات، حضور آنها در نمایشگاه سال گذشته کمرنگ و بی‌فروغ بود. قطعاً حضور مراکز و مؤسسات می‌تواند بر رونق نمایشگاه بیفزاید، اگرچه آنها در این خصوص نیازمند کمک‌های مالی هستند.

احمدرضا طحانیان، مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان اصفهان نیز در این نشست با بیان اینکه شأن قرآن آن‌قدر بالاست که هر کاری برای آن انجام شود، باز هم کاستی‌هایی وجود خواهد داشت، گفت: تدوین آیین‌نامه و تشکیل کمیته‌های ستاد برگزاری نمایشگاه، همدلی و هم‌افزایی، ظرفیت سالن نمایشگاه که جزو بهترین‌ها در سطح کشور است و برگزاری ۴۱ رویداد جنبی، از جمله نقاط قوت هجدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان بود. در کنار آن باید به مشکلات نیز اشاره کرد که بزرگترین آن نبود فضای تبلیغاتی بود. البته امسال تا حد زیادی این مشکل رفع شده است و می‌توانیم پوشش تبلیغاتی بهتری در سطح شهر داشته باشیم.

وی به دشواری رفت‌وآمد به محل نمایشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: این مکان آرام آرام در حال تثبیت شدن است و امسال در مقایسه با سال گذشته، تعداد بازدیدکنندگان دوبرابر افزایش یافت. همچنان معتقدم محل فعلی نمایشگاه‌ها بهترین گزینه برای برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت است و تمام تلاش خود را برای برپایی هر چه بهتر آن به کار می‌گیریم.

در ادامه، حجت‌الاسلام عبدالرسول احمدیان، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان به بیان پیشنهادهای خود برای برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت پرداخت و اظهار کرد: سال گذشته، نمایشگاه بین‌المللی قرآن در تهران به‌صورت موضوع‌محور طراحی شده بود که ایده بسیار مناسبی است و ما می‌توانیم آن را تکمیل کنیم. در نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان، همه مباحث قرآنی به‌صورت درهم گنجانده شده بود و افراد به‌طور هدفمند از نمایشگاه بازدید نمی‌کردند.

وی ادامه داد: ما می‌توانیم با محوریت قرآن، هدف‌گذاری کنیم و نمایشگاه نوعی تقسیم‌بندی مفهومی داشته باشد، مانند ترویج قرآن، حفظ قرآن، تفسیر قرآن، قرآن و خانواده، قرآن و کودک و… . آن وقت است که متوجه می‌شویم باید چه کسی را برای حضور در نمایشگاه دعوت کنیم.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: از طرف دیگر، می‌توانیم با برگزاری نمایشگاه تخصصی، نوعی برند کشوری در حوزه نمایشگاه قرآن و عترت برای اصفهان ایجاد کنیم، به این معنا که بر یک موضوع خاص قرآنی متمرکز شویم و تمام مؤسسات کشوری را که به‌صورت تخصصی در این زمینه فعالیت می‌کنند، به حضور در نمایشگاه دعوت کنیم.

وی اضافه کرد: معتقدم زمان برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان باید متفاوت با زمان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی قرآن در تهران باشد، به‌خصوص اگر برگزاری نمایشگاه تخصصی در دستورکار قرار گیرد و مؤسسات کشوری به حضور در آن دعوت شوند. در این صورت، انگیزه خوبی برای مردم، متخصصان، نخبگان، استادان و مبلغان برای شرکت در نمایشگاه ایجاد می‌شود. این انگیزه قوی در حال حاضر وجود ندارد و آنها معتقدند فراتر از آنچه می‌دانند و با آن سروکار دارند، از حضور در نمایشگاه به دست نمی‌آورند، هرچند که شاید چنین نگاهی درست نباشد.

احمدیان با بیان اینکه مکان و نحوه چینش نمایشگاه بسته به هدف از برگزاری آن متفاوت خواهد بود، گفت: اگر رویکرد تخصصی به نمایشگاه وجود داشته باشد، مکان فعلی نمایشگاه‌ها بهترین گزینه است، ولی اگر مخاطب ما عموم مردم باشند، مکانی در سطح شهر مناسب‌تر است.

محمدرضا جان‌نثاری، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری اصفهان پس از استماع نظرات حاضران در نشست با تأکید بر اینکه نمایشگاه قرآن و عترت باید طبق آیین‌نامه تدوین‌شده برگزار شود، اظهار کرد: اگر این نشست را به منظور سیاست‌گذاری کلی بدانیم، پرداختن به جزئیات در خصوص محتوای نمایشگاه چندان موضوعیت ندارد و باید سیاست‌های کلی مطرح شود؛ اینکه برگزاری نمایشگاه لازم است یا نه و اگر ضرورت دارد، چه زمانی، چه مدت و با چه محتوا و ترکیبی باشد.

وی با اشاره به دیدگاه‌هایی که در خصوص محتوای نمایشگاه مطرح شد، گفت: اگر این نشست تشکیل نمی‌شد و برای برگزاری نمایشگاه دغدغه‌ای وجود نداشت، وظیفه اهالی قرآن چه بود؟ آیا انتقاد نمی‌کردند که چرا جایی برای عرض اندام آنها وجود ندارد؟ صحبت سال گذشته نیز همین بود که چنین کارهایی باید مردمی پیش برود و نمی‌توان انتظار آنها را از نظام حکمرانی داشت. البته که حکمران موظف به فراهم کردن شرایط و لوازم است، ولی تأمین محتوا به عهده او نیست. اگر مراکز قرآنی طرح و برنامه و حرفی برای گفتن دارند، باید به میدان بیایند، از این فضا و موقعیت استفاده کنند و نداشتن امکانات را بهانه نکنند. بعضاً دستگاه‌های متولی خود مطالبه‌گر می‌شوند، در صورتی که باید توانمندی‌ها و دستاوردهای خود را عرضه کنند. اگر ما موظف به تأمین امکانات سخت‌افزاری نمایشگاه هستیم، فعالان و متولیان این عرصه نیز مکلف به تأمین محتوای آن هستند.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری اصفهان با بیان اینکه در خصوص مکان برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت دو دسته نظر وجود دارد، اضافه کرد: یک نظر این است که چون مردم برای رفت‌وآمد به محل نمایشگاه‌ها با دشواری مواجهند، نمایشگاه در سطح شهر برگزار شود و نظر دیگر این است که چون مکان‌های پیشنهادی در سطح شهر فاقد ظرفیت لازم هستند، از همان ظرفیت محل نمایشگاه‌ها استفاده شود و اگر اشکالی وجود دارد، در رفع آن بکوشیم. استدلال‌هایی که در خصوص هر دو نظر مطرح می‌شود، قابل تأمل و استماع است. اگر بتوانیم اشکالات محل نمایشگاه‌ها را رفع کنیم تا مردم به سهولت به این مکان رفت‌وآمد داشته باشند، درخور این است که بیشتر راجع به آن فکر کنیم، چون اگر بحث بر سر سهولت دسترسی و رفت‌وآمد مردم باشد، مکان‌های سطح شهر نیز با اشکالاتی مواجهند که این موضوع را دچار خدشه می‌کند. حتی اگر بنا به برگزاری نمایشگاه تخصصی باشد، حتماً به امکانات بیشتری نیاز است. بین گزینه‌های پیشنهادی نیز بهتر است فقط در خصوص سالن گلستان شهدا و محل نمایشگاه‌ها تأمل شود.

وی با تأکید بر اینکه هدف از برگزاری نمایشگاه قرآن ترویج فرهنگ قرآنی است، گفت: وقتی فضای عمومی جامعه را رصد می‌کنیم، می‌بینیم که فرهنگ غربی در حال جولان دادن است. در چنین شرایطی وقتی ما تابلوی نمایشگاه قرآن را بالا می‌بریم و نشان می‌دهیم که فرهنگ قرآنی هنوز در این شهر جایگاه دارد، تأثیرگذار است و می‌تواند فضای غالب را بشکند. هرچه این کار با کیفیت و غنای بیشتری انجام شود، نتیجه بهتری خواهد داشت، ولی باید به این فکر کنیم که اگر این نمایشگاه وجود نداشته باشد، چه می‌شود؟ بنابراین حتی با وجود حداقلی از کیفیت، لازم است که نمایشگاه قرآن برگزار شود و باید حواس‌مان به این تابلوها باشد. برگزاری نمایشگاه کار بسیار بزرگی است و نباید آن را دست‌کم گرفت.

جان‌نثاری تصریح کرد: با توجه به هدف از برگزاری نمایشگاه لازم است که درباره مکان آن به دقت فکر شود و از اتخاذ تصمیمات احساسی بپرهیزیم. چشم‌انداز نمایشگاه را نیز باید در نظر گرفت و حداقل برای ۵۰ سال آینده آن برنامه‌ریزی کرد، اینکه هر سال در جای مجزایی برگزار شود، نمی‌تواند ایده مناسبی باشد. در خصوص مکان برگزاری، عواملی مانند سرمایش و گرمایش، رفت‌وآمد، پارکینگ، تعداد سالن‌های جانبی و حتی زیبایی ظاهری حائز اهمیت است و باید راجع به این‌ها فکر کرد.

وی در خصوص زمان برگزاری نمایشگاه قرآن و عترت نیز گفت: این پیشنهاد را که نمایشگاه در زمانی غیر از ماه مبارک رمضان برگزار شود، ایده مناسبی نمی‌دانم. ماه رمضان، بهار قرآن و چنین مناسبتی به شدت تأثیرگذار است؛ بنابراین زمان برگزاری باید محدود به ماه رمضان باشد و اصلاً بابت این مناسبت است که نمایشگاه قرآن برگزار می‌شود. برای حضور اقشار خاص در نمایشگاه نیز نیازمند برنامه‌ریزی هستیم و اشکال کار در زمان برگزاری نیست. اصل بر برگزاری نمایشگاه قرآن در ماه مبارک رمضان است و محدودیت‌ها را باید با استفاده از ظرفیت‌های مردمی برطرف کرد.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری اصفهان بیان کرد: در خصوص محتوای نمایشگاه نیز معتقدم که دعوت ما برای حضور در نمایشگاه باید عام‌تر باشد و همه کسانی که در این عرصه دستی بر آتش دارند، به کمیته محتوایی دعوت شوند و نیازمندی‌های آنها بررسی شود. ما در این زمینه قائل به مردمی بودن، حمایت ضمنی و فراهم کردن شرایط هستیم.

وی با تأکید بر اینکه برگزاری نمایشگاه قرآن جزو اولویت‌های مدیریت استان است، گفت: در تبدیل نشدن نمایشگاه به فروشگاه نیز نباید افراط کرد. وقتی می‌گوییم نمایشگاه به فروشگاه تبدیل نشود، منظور این است که مکانی برای خرید و فروش هر کالایی نباشد، ولی اگر تولیدات و ملزومات قرآنی در نمایشگاه به فروش برسد، نه تنها هیچ اشکالی ندارد، بلکه حتماً نیز لازم است و خرید و فروش در نمایشگاه باید به همین موارد منحصر شود. شاید یکی از جذابیت‌ها برای مشارکت‌کنندگان در نمایشگاه نیز عرضه تولیدات و محصولاتشان باشد، البته به شرط اینکه با قرآن مرتبط باشد و شامل هر کالایی نشود.