برخورداری و فقر، سینه به سینه هم در اصفهان

یکی از بحث‌ برانگیزترین موضوعات کشور در سال‌های اخیر معیار تعیین خط فقر است، نرخ فقر در اصفهان بر اساس گزارش‌ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ۹۵/۱۱ درصد اعلام‌شده که عددی متناقض نسبت به شعار برخوردار بودن این استان است.

به گزارش  مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خط فقر در سال ۹۷ را با رشد  ۲۵ درصدی گزارش کرده‌است. برخی صاحب‌نظران درآمد ماهانه سه میلیون تومان را معیاری برای خط فقر می‌دانند، بعضی دیگر ۲میلیون و ۷۰۰ هزار تومان را ملاک قرار می دهند و این در حالی است که به‌تازگی زمزمه‌هایی از معیار قرار گرفتن درآمد ماهانه پنج میلیون تومان برای نشان دادن خط فقر در کلان‌شهرهای تهران و اصفهان به گوش می‌رسد.

معیارهایی همچون تفاوت دستمزد در شهرهای مختلف، اختلاف قیمت زمین، مسکن و اجاره‌بها، تفاوت آموزش، هزینه درمان و… برای خط فقر در نظر گرفته می‌شود. در این زمینه رسول خضر، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با تأکید بر اینکه رقم خط فقر با توجه به تورم باید تغییر پیدا کند، اظهارمی کند: «خط فقر را سه میلیون تومان تعریف کردند اما به نظر من خط فقر الآن با این وضعیت گرانی باید تغییر پیدا کند؛ فکر می‌کنم خط فقر به پنج میلیون تومان در شهرستان‌ها و در تهران به ۱۰ میلیون تومان نزدیک می‌شود، این واقعیت را باید بپذیریم.»

احمدرضا معینی، رییس کانون هماهنگی شورای اسلامی کار اصفهان نیز درباره تعیین رقم خط فقر تصریح می‌کند: رقم خط فقر در استان‌های مختلف متفاوت است. ضمن اینکه متأسفانه در کشور ما جامعه آماری درستی وجود ندارد و هر نهاد به‌طور جداگانه آماری ارائه می‌دهد.

وی می‌افزاید: به‌عنوان‌مثال نرخ تورم اعلام‌شده از سوی مرکز آمار با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، اصلا هم‌خوانی ندارد و هیچ عقل سلیمی آن را نمی‌پذیرد.

معینی اظهار می‌کند: بنا بر آمارهای غیررسمی، رقم خط فقر زیر دو میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است، اما با توجه به ارقام استخراجی از شهرهای مختلف در حال حاضر خط فقر در استان‌هایی مانند تهران و اصفهان تا رقم پنج میلیون تومان هم تعیین می‌شود.

پایین آمدن قدرت خرید مردم

با ترسیم نقشه فقر از سوی موسسه عالی آموزش و پژوهش در مدیریت و برنامه‌ریزی در سال گذشته بسیاری از باورهای مردم در رابطه با میزان فقر موجود در شهرهای مختلف به هم‌ریخت. نمونه بارز آن را می‌توان اصفهان نام برد، شاید باور مردم نسبت به رتبه فقر در استان برخورداری همچون اصفهان بسیار متفاوت از واقعیت موجود بود ولی نتیجه این رتبه‌بندی حقیقتی دیگر را نشان داد که حاکی از فراوانی مشکلات در کلان‌شهر اصفهان است.

در این شرایط بررسی شاخص‌های فقر در اصفهان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین استان‌های کشور از اهمیت زیادی برخوردار است، در سال‌های اخیر همواره اصفهان در رتبه بالای جدول قرار داشته و امسال نیز به دلیل گرانی ارز و کاهش قدرت خرید، شرایط ناخوشایندتر از گذشته شده است. این نتایج در حالی به‌طور واضح به نمایش گذاشته می‌شود که بسیاری، اصفهان را استانی برخوردار می‌دانند و خود خواهانه مانع از توجه مسئولان و حتی اختصاص اعتبارات مناسب‌تر به این استان می‌شوند، البته بر اساس آمار موجود این فقر در برخی از شهرستان‌ها به‌ویژه در شرق استان اصفهان با شدت بسیاری ریشه دوانیده و در تعدادی از شهرستان‌ها همچون شهرستان‌های مبارکه، نجف‌آباد، خمینی‌شهر و فلاورجان، میزان فقر بسیار
کم‌رنگ‌تر است.

در این‌باره مرتضی سامتی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با تأکید بر رشد فقر در اصفهان نسبت به ابتدای سال  می‌گوید: خط فقر تعاریف متفاوتی دارد، عده‌ای الگوی تعیین خط فقر را تأمین مواد غذایی و امکانات اولیه برای یک خانوار می‌دانند و از این‌رو درآمد ماهانه دو میلیون تومان را برای خط فقر در نظر می‌گیرند، عده‌ای دیگر بر اساس اهداف توسعه‌ای همچون خوراک، پوشاک، مسکن، آموزش و بهداشت، خط فقر هر شهری را تعریف می‌کنند و البته تعاریف متفاوتی که برای هرکدام معیارهایی در نظر گرفته می‌شود. وی می‌افزاید: نکته قابل‌توجه آن‌که در شرایط فعلی به دلیل افزایش نرخ دلار، قیمت تمام مایحتاج معمول مردم افزایش حداقل ۲.۵ برابری داشته و این به معنای رشد ۲.۵ درصدی فقر در بین مردم است.