بحران زیست‌محیطی در شرق اصفهان بالا گرفت

تالاب بین‌المللی گاوخونی، یکی از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های ایران و مأمن حیات پرندگان مهاجر و گونه‌های آبی، در شرایط بسیار خطرناکی قرار گرفته است. براساس جدیدترین پایش‌های علمی مرکز تحقیقات مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی، شاخص سمیت گرد و غبار این تالاب بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است که این امر هشداری جدی برای سلامت محیط زیست و مردم منطقه محسوب می‌شود.

افزایش چشمگیر آلودگی فلزات سنگین و پیامدهای زیست‌محیطی

به گزارش اخبار اصفهان کارشناسان این مرکز در آخرین مطالعات خود، بار دیگر نسبت به شرایط بحرانی تالاب گاوخونی هشدار دادند. غلظت فلزات سنگینی نظیر کادمیوم در گرد و غبار تالاب، سه برابر شده است. همچنین میزان فلزات سرب و روی به طور قابل توجهی افزایش یافته‌اند. این مواد سنگین، به شدت برای سلامتی انسان مضر بوده و می‌توانند باعث بیماری‌های تنفسی، مشکلات عصبی و سایر مخاطرات زیست‌محیطی شوند.

شاخص بار آلودگی (Pollution Load Index – PLI) که مهم‌ترین معیار سنجش شدت سمیت گرد و غبار است، از رقم ۲.۵ در سال‌های گذشته به ۴ در آخرین پایش رسیده است، عددی که نشان‌دهنده وضعیت بحرانی و بدتر شدن کیفیت هواست. علاوه بر این، نرخ فرونشست گرد و غبار نیز از ۴۶ تن به ۲۲۴ تن در کیلومتر مربع در سال افزایش یافته که معیاری برای افزایش حجم گرد و غبار منتشر شده به هوا است.

خشکسالی و خشک شدن تالاب؛ کلید بحران زیست‌محیطی

رییس مرکز تحقیقات بیابان‌زدایی و مبارزه با گرد و غبار دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه تالاب گاوخونی تقریبا به‌طور کامل خشک شده است، گفت: عدم تامین حق‌آبه زیست محیطی تالاب، به زودی باعث فعال شدن منابع تولید ریزگردهای سمی در شرق و مصب تالاب می‌شود که نه تنها استان اصفهان بلکه استان‌های همجوار و حتی تهران را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

وی افزود: برای مقابله با این بحران، ضروری است جریان دائمی و حداقل ۱۰ تا ۱۵ مترمکعب در ثانیه آب به سمت تالاب تامین شود. این اقدام حیاتی می‌تواند ضمن احیای تالاب، از گسترش ریزگردهای سمی جلوگیری کند و سلامت زیست محیطی و اجتماعی منطقه را حفظ نماید.

مدیریت پایدار منابع آب تضمین آینده این اکوسیستم ارزشمند  

دکتر سارا موسوی، کارشناس برجسته محیط زیست و تغییرات اقلیمی، در این زمینه اظهار داشت: «تالاب گاوخونی نمونه‌ای بارز از چالش‌های زیست‌محیطی ناشی از خشکسالی‌های شدید و بی‌توجهی به منابع آبی است. افزایش فلزات سنگین در گرد و غبار می‌تواند به مخاطرات جدی برای سلامت انسانی منجر شود و شهرهای اطراف را در خطر قرار دهد. احیای تالاب تنها راهکار پایدار برای مهار آلودگی است. مدیریت پایدار منابع آب و همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های دولتی و مردم محلی می‌تواند آینده این اکوسیستم ارزشمند را تضمین کند.»

پیامدهای ترسناک در حوزه محیط زیست

این بحران زیست‌محیطی که ناشی از خشک شدن تالاب گاوخونی و افزایش آلودگی در گرد و غبار است، دارای کلیدواژه‎‌هایی مهم برای جلب توجه و افزایش آگاهی عمومی در فضای دیجیتال می‌باشد. عبارت‌هایی چون «آلودگی تالاب گاوخونی»، «سمیت گرد و غبار اصفهان»، «خشکی تالاب و ریزگردهای سمی»، «حق‌آبه زیست محیطی گاوخونی» و «بحران محیط زیست ایران» باید به‌صورت هدفمند در محتوا، رسانه‌های اجتماعی و خبرها مورد تاکید قرار گیرد تا ضمن افزایش نگرش عمومی، فشار افکار عمومی و سیاسی برای اقدامات جدی‌تر تشدید شود.

تالاب گاوخونی نه‌تنها یک اکوسیستم بین‌المللی بلکه قلب تنفسی شرق اصفهان است که خشک شدن و افزایش سمیت در گرد و غبار آن را به کانون یک فاجعه زیست‌محیطی تبدیل کرده است. تأمین حق‌آبه و اجرای دقیق سیاست‌های مقابله با گرد و غبار باید اولویت اصلی مدیریت محیط زیست کشور باشد تا از بروز فاجعه‌ای بزرگتر جلوگیری شود.