بالاخره مردم خودرو را تحریم کردند

فرزانه مستاجران

تحریم خودرو و نخریدن آن داستان دیرینه دارد که هر بار با شکست مواجه شده است. در سالهای ۹۴ و ۹۵ چندین کمپین نخریدن خودرو در کشور راه افتاد. هرچند این کمپین ها برای مدت کوتاهی توانست قیمت خودرو را ثابت نگه دارد  اما دوباره بعد از مدتی به دلایل واهی چون تحریم و افزایش قیمت دلار ، خودروسازان به خود اجازه می دادند که افزایش قیمت محصولاتشان را اعمال کنند و مردم بیچاره هم میگفتند کاش زودتر خودرو خریده بودیم تا گرانتر نشده بود و یک بی اعتمادی نسبت به این کمپین ها شکل گرفت. این جریان تا سال ۹۷ و آخرین کمپین نخریدن خودرو ادامه داشت.  در سال ۹۷ علی کریمی بازیکن سابق تیم ملی فوتبال کشورمان با انتشار پستی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام از مردم درخواست کرد تا به مدت یک ماه خودرو، طلا و هر چیز گرانی که در بازار فروخته می‌شود را تحریم کنند و نخرند تا این حباب افزایش قیمت که عده ای سودجو به وجود آورده ا‌ند از بین برود. اما این کمپین هم به دلیل بی اعتمادی مردم به نسبت به کمپین های پیشین که نتیجه ای جز گرانی دوباره در پی نداشت با عدم استقبال رو به رو شد . هرچند هنوز هم بسیاری از سیاست مداران و اقتصاد دانان بزرگ دنیا بر این باور هستند که بهترین راه کاهش قیمت ها ، نخریدن و عدم تقاضا  از سوی مردم است اما باید گفت انحصار و بازار انحصاری قوانین مخصوص به خود را دارد که متاسفانه بازار خودرو در ایران به صورت کامل انحصاری است و از این قوانین تبعیت می کند.

از سال ۹۷ تا کنون نیز این انحصار به قدری شدت یافته که توانسته قیمت خودرو را چندین برابر افزایش دهد و پراید که روزی یک ماشین بی مصرف و به درد نخور و بی کیفیت بود ( البته هنوز هم همانطور است!) نزدیک به ۱۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری شود. همان پرایدی که به دلیل بی کیفیتی سالانه جان هزاران نفر از هموطنان ما را در جاده های کشور میگیرد!

در این چند سال روند خرید خودرو نیز تغییرات شگرفی کرده است و دو خودرو ساز داخلی به صورت قطره چکانی آن هم با ثبت نام و قرعه کشی به مردم خودرو میفروشند. کجای دنیا امسال پول خودرو را میدهند و سال بعد تحویل میگیرند ، آن هم به قیمت روز؟! اما در کشور ما همه این داستان ها که بیشتر به تخیلات یک ذهن منفی نگر شباهت دارد ، در واقعیت اتفاق افتاده و جالب اینجاست که هنوز هم مردم از این روش استقبال میکنند. البته نمیتوان به مردم ایراد وارد کرد زیرا تورم و بی ارزش شدن پول کشور باعث شده مردم به بازار خودرو به چشم یک سرمایه گذاری نگاه کنند که باعث می شود حداقل اندکی از کم شدن ارزش پولشان جلوگیری کتد. البته این گرانی خودرو به حدی رسیده است که دیگر مردم نیز دچار یک خود تحریمی شده اند به گونه ای که در ثبت نام خودرو که همین هفته قرعه کشی آن انجام شد، استقبال به یک چهارم مرحله قبل رسیده بود. دومین دور پیش‌فروش فوق‌العاده خودروهای داخلی با ریزش قابل توجه حجم پیش‌خریداران همراه شد. این اتفاق اولا تحت تاثیر افزایش قابل توجه نرخ کارخانه‌ای محصولات در پیش‌فروش رخ داده و کاهش  رانت قیمت در پیش‌فروش مرحله دوم نسبت به مرحله اول نیز موثر واقع شده است. میتوان گفت ، اثر واقعی‌سازی قیمت بر کاهش تقاضای کاذب، کاهش قدرت خرید مشتریان به‌دلیل افزایش نرخ رسمی خودروها و البته  کم اعتمادی شهروندان به صحت و سقم قرعه‌کشی خودروسازان از دلایل این تحریم خرید خودرو است که به صورت خودجوش راه افتاده و امید است ادامه پیدا کند.