گفت‌وگو با یک نورولوژیست درباره اختلالات خواب در جامعه ایرانی

ایران از هر ۱۰ نفر، دو نفر اختلال خواب دارد

اختلالات خواب، که زمانی صرفاً به عنوان یک مزاحمت شبانه تلقی می‌شد، اکنون به عنوان یک اپیدمی خاموش در جوامع مدرن شناخته می‌شود که تأثیرات مخرب آن بر سلامت جسم و روان غیرقابل انکار است.

اختلالات خواب، که زمانی صرفاً به عنوان یک مزاحمت شبانه تلقی می‌شد، اکنون به عنوان یک اپیدمی خاموش در جوامع مدرن شناخته می‌شود که تأثیرات مخرب آن بر سلامت جسم و روان غیرقابل انکار است. از فراموشی‌های لحظه‌ای تا افزایش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی، کیفیت خواب ما مستقیماً با کیفیت زندگی‌مان گره خورده است. در این راستا، سرویس سلامت پایگاه خبری سپاهان خبر در گفت‌وگویی با دکتر مهرنوش مهربانی، نورولوژیست و فوق تخصص مشکلات خواب، انجام دادیم تا از میزان شیوع، علائم پنهان و جدی‌ترین خطرات ناشی از بی‌خوابی در ایران مطلع شویم.

سکته‌های مغزی و قلبی نتیجه بی‌خوابی و کم‌خوابی

دکتر مهرنوش مهربانی نورولوژیست و فلوشیپ خواب، اظهار داشت: کی از پر شکایت‌ترین بیماری‌ها، اختلالات خواب است که تقریباً روزه در بین مراجعاتمان با ما مطرح می‌شود. وی با اشاره به آمار نگران‌کننده، تأکید کرد: در ایران تقریباً از هر ۱۰ نفر، دو نفر به انواع مختلف اختلال خواب مانند بی‌خوابی، دیر به خواب رفتن، خواب‌آلودگی و چرت زدن، خُرخُر کردن، راه رفتن، حرف زدن و حتی غذا خوردن در خواب مبتلا هستند.

علائم پنهان کم‌خوابی؛ فراتر از خستگی روزانه

دکتر مهربانی به این نکته اشاره کرد که بخش بزرگی از افراد از مشکل خود بی‌اطلاع هستند. وی در پاسخ به این پرسش که «از کجا بفهمیم که مشکل خواب داریم؟» پاسخ داد: اگر اسامی را فراموش می‌کنید، یا اسم کسی را یادتان هست اما فامیلش یادتان نمی‌آید، یا مثلاً در بزرگراه رانندگی می‌کنید و خروجی را رد می‌کنید، این‌ها مواردی هستند که می‌تواند نشان‌دهنده اختلال خواب یا کمبود ساعت خواب باشد.
وی افزود : برخی افراد بیان می‌کنند که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده و خیلی زود سرما می‌خورند، یا اینکه بدون خوردن زیاد غذا چاق می‌شوند. در چنین مواردی، حتماً باید به مسئله خواب فرد توجه شود.

۸ ساعت خواب؛ یک ضرورت فیزیولوژیک

این متخصص نورولوژی تأکید کرد: هر فرد باید در ۲۴ ساعت حتماً ۸ ساعت خواب کامل داشته باشد؛ در غیر این صورت باید علت کم‌خوابی و بدخوابی‌ها بررسی شود.
دکتر مهربانی همچنین بر ارتباط متقابل اختلالات خواب با سایر بیماری‌های مزمن تأکید کرد: گستره اختلالات خواب بسیار زیاد است؛ مثلاً افرادی که فشار خون کنترل‌نشده یا دیابت کنترل‌نشده دارند، همچنین مبتلایان به اختلالات روان‌پزشکی، مستعد ابتلا به انواع مشکلات خواب هستند. او به طور ویژه به بیماران آسم اشاره کرد: از هر هشت نفری که در مترو یا تاکسی می‌بینیم، یک نفرشان آسم دارد؛ در این افراد، شیوع اختلالات خواب بسیار زیاد است و کسانی که آسم مقاوم دارند، نود درصدشان اختلالات خواب دارند.

جدی‌ترین عوارض: قربانیان سکوت شب

در پاسخ به سؤال در خصوص جدی‌ترین عارضه ناشی از اختلالات خواب، دکتر مهربانی هشدار داد: عوارض زیادی رخ می‌دهد، اما مهم‌ترین آن سکته‌های قلبی، سکته‌های مغزی، فراموشی یا آلزایمر، تصادفات رانندگی، فشار خون و قند خون بالا است که همگی در اثر آپنه (وقفه تنفسی) یا خُرخُر حین خواب یا بی‌خوابی و کم‌خوابی رخ می‌دهند.
او در پایان، انگشت اتهام را به سوی عادات مدرن گرفت و متأسفانه بیان داشت: این اختلال در نسل جوان به دلیل مشغول شدن‌های طولانی شبانه در گوشی موبایل و تبلت و انجام فعالیت‌هایی که واقعاً هیچ فایده‌ای برایشان ندارد، بیشتر است. وی تأکید کرد: ۸ ساعت خواب شبانه در جوانان و بزرگسالان الزامی و بسیار حیاتی است، البته این مدت زمان در کودکان و سالمندان متفاوت خواهد بود.