اجرای طرح غربالگری ۵۳ بیماری متابولیک ارثی در اصفهان

مسئول واحد مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از اجرای طرح غربالگری ۵۳ بیماری متابولیک ارثی در اصفهان در نیمه اول سال ۱۴۰۲ خبر داد. مهدی فارسی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از اجرای طرح غربالگری بیماری‌های متابولیک ارثی روی ۲۷ هزار نوزاد ۳ تا ۵ روزه در ۵ شهرستان پایلوت خبر داد و اظهار داشت: در این طرح ۲۷ کودک بیمار شناسایی و تحت درمان قرار گرفتند.

وی افزود: بیماری‌های متابولیک ارثی در زمان بارداری قابل تشخیص نیست و باید بدو تولد از طریق آزمایش خون تحت غربالگری قرار بگیرند، همچنین برنامه غربالگری PKU نیز از جمله بیماری‌های ژنتیکی است که در حال حاضر در کل استان در حال اجرا است و تا کنون بیش از ۲۵۰ کودک مبتلا به فنیل کتونوری شناسایی و تحت درمان، مراقبت و رژیم غذایی قرار گرفته‌اند.

مسئول واحد مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بیان داشت: به دنبال اجرای طرح پیشگیری از بروز تالاسمی ماژور که برای کلیه زوجین هنگام ازدواج صورت می‌گیرد، در صورت اینکه زوجین مشکوک یا ناقل ژن تالاسمی باشند با تشکیل پرونده تا پایان دوره باروری خانم، تحت مراقبت کارشناسان بهداشتی قرار گرفته و در صورت بارداری، با انجام آزمایشات لازم بر روی جنین در صورت ابتلاء جنین به بیماری تالاسمی ماژور به صورت قانونی دستور سقط تا قبل از هفته ۱۸ بارداری داده می‌شود. خوشبختانه در طی ۵ سال اخیر بروز تالاسمی به صفر رسیده است.

وی اضافه کرد: غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان از دیگر برنامه‌های تعریف شده در طرح کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیردار است در حال حاضر غربالگری از پاشنه پای نوزادان در کلیه مراکز منتخب نمونه گیری در سطح استان انجام می‌شود. نام و آدرس مراکز منتخب در کارتی که در هنگام تولد در بیمارستان به والدین نوزاد داده می‌شود، آورده شده است. بهترین زمان برای انجام نمونه گیری ۳ تا ۵ روز پس از تولد است و باید ۷۲ ساعت کامل از تولد نوزاد گذشته باشد.

فارسی ادامه داد: در بعضی موارد نتیجهٔ آزمایش نوزاد غیرطبیعی خواهد بود البته به این معنا نیست که نوزاد حتماً بیمار است بلکه نیاز به بررسی بیشتر و در صورت لزوم آزمایشات تکمیلی دارد. در این موارد پرسنل بهداشتی درمانی به والدین نوزاد جهت پیگیری اطلاع خواهند داد. در صورت بیمار بودن نوزاد تحت مراقبت و پیگیری قرار خواهد گرفت و ذکر این نکته ضروری است که زمان در درمان نوزاد مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید از طلا باارزش‌تر است چرا که اگر درمان زودتر از ۲۸ روزگی شروع شود عقب ماندگی ذهنی و دیگر عوارض بیماری در کودک اتفاق نخواهد افتاد.

وی تصریح کرد: برای اجرای برنامه سلامت شنوایی و غربالگری کم شنوایی تا کنون زیرساخت مورد نیاز برای انجام غربالگری شنوایی در ۲۹ مرکز تحت پوشش دانشگاه فراهم شده علاوه بر بیمارستان در مراکز جامع سلامت و بهداشت هم ارائه خدمت می‌شود. زمان طلایی برای تشخیص کم شنوایی کودک تا ۳ ماهگی و زمان طلایی درمان تا قبل از ۶ ماهگی است که باید تحت درمان دارویی یا سمعک و کاشت حلزون گوش قرار بگیرند که یکی از اولویت‌های سال جاری وزارت بهداشت کاشت حلزون رایگان برای کودکان زیر ۴ سال نیازمند کاشت است.

وی با بیان اینکه هم اکنون یک مرکز کاشت حلزون گوش در اصفهان داریم که انجام این عمل برای کودکان زیر ۴ سال رایگان است. افزود: تاکنون ۷۰ درصد کودکان را تحت پوشش قرار دادیم در برنامه ریزی به دنبال تدارک زیرساخت‌های لازم جهت افزایش مراکز غربالگری و مراکز سطح دو و سه ارجاع هستیم تا بتوانیم پوشش را به ۱۰۰ درصد نزدیک کنیم. فعلاً سه مرکز سطح دو در شهر اصفهان فعال می‌باشد که از بقیه شهرستان‌ها هم به این مراکز ارجاع می‌شود. مسئول واحد مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از درمان ۵۵ کودک ناشنوا در سال ۱۴۰۰ خبر داد.

مسئول واحد مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: بالای ۴۰ درصد علت مرگ و میرها ناشی از عوارض سه بیماری فشار خون، دیابت و سرطان است که وزارتخانه از سال ۹۴ برنامه “ایراپن” را برای کنترل فشارخون، دیابت، سرطان و بیماری‌های مزمن تنفسی تعریف کرد که در استان سند ۱۰ ساله طراحی شد که ۱۳ هدف تا سال ۱۴۰۴ مشخص شد از جمله کاهش ۲۵ درصدی مرگ زودرس ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان، دیابت و بیماری‌های مزمن ریوی، کاهش ۱۰ درصدی مصرف الکل، کاهش ۲۰ درصدی فعالیت ناکافی بدنی، کاهش ۳۰ درصدی در متوسط مصرف نمک، کاهش ۳۰ درصدی شیوع مصرف دخانیات در افراد بالای ۱۵ سال، کاهش ۲۵ درصدی شیوع فشارخون بالا و ثابت نگهداشتن میزان بیماری دیابت و چاقی است. دکتر فارسی اعلام کرد: در زمان حاضر که تاکنون ۷ سال از اجرای سند ۱۰ ساله استانی می‌گذرد نه تنها کاهشی در بیماری دیابت، فشارخون و سرطان نداشتیم بلکه روند افزایشی آن را شاهدیم زیرا که سیستم بهداشت و درمان کشور تأمین کننده تنها ۲۵ درصد سلامتی جامعه است و. ۸۵ درصد منوط به همکاری بین بخشی و مشارکت دیگر دستگاه‌هاست.

وی بیان داشت: آلودگی هوا، تغذیه نادرست و مصرف فست فودها، کاهش تحرک مردم، استرس، مصرف نمک، الکل و دخانیات در افزایش بار بیماری دیابت، سرطان، تنفسی و فشارخون نقش مستقیم دارد.

مسئول واحد مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به مطالعه آماری سال ۹۵ و ۹۹ گفت: پیش بینی‌ها جمعیت ۱۴ درصدی دیابت در ایران را ثبت کرده است که با اجرای طرح غربالگری دیابت، به آمار ۱۱ و نیم درصد رسیدیم که برای فشارخون آمار ۳۳ درصدی پیش بینی شد که معادل ابتلاء یک سوم جمعیت بالای ۱۸ سال است و تاکنون نزدیک به ۲۰ درصد شناسایی شدند. همچنین بر اساس آمار سال ۹۶ در زنان سرطان سینه، تیروئید و پوست بالاترین آمار را در استان اصفهان به خود اختصاص داده بود که این آمار برای مردان سرطان پوست، پروستات و روده بزرگ است و در مجموع دو جنس اصفهانی‌ها بیشتر به سه سرطان سینه، پروستات و پوست مبتلا هستند.

وی با اعلام اینکه مطالعات نشان داده تقریباً نیمی از مبتلایان به فشارخون و دیابت تا مرحله علامت دار شدن، از بیماری خود بی اطلاع هستند، اظهار داشت: در پروتکل‌های جهانی فشارخون حداقل بالای ۸ و حداکثر بالای ۱۳ را پر فشار خون می‌گویند که در ایران هنوز با پروتکل قبلی کار انجام می‌شود که حداقل روی ۹ و حداکثر روی ۱۴ تعیین شده است و اگر بر اساس پروتکل جهانی به موضوع فشار خون نگریسته شود شیوع فشار خون در استان و کشور بالاتر هم خواهد بود.

فارسی همچنین از اجرای طرح غربالگری سرطان روده بزرگ روی ۴۵۰ هزار نفر با انجام تست فیت (FIT) خبرداد و خاطرنشان کرد: در مدفوع ۳۰ هزار نفر خون مشاهده شده در واقع تست فیت آن‌ها مثبت بوده که یکی از علل بروز آن سرطان روده بزرگ است و از این تعداد ۱۷۰ نفر مبتلا به این سرطان بودند که در مراحل اولیه تشخیص و درمان صورت گرفت، و ۷ هزار و ۵۰۰ نفر پولیپ روده داشتند که خارج و از بروز سرطان در آینده برای این افراد پیشگیری شد.

وی به اقدامات پیشگیری از بروز سوانح و حوادث در استان اصفهان و تشکیل کمیته جامعه ایمن با محوریت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در کلیه شهرستان‌ها اشاره کرد و ادامه داد: یکی از معضلات امسال موضوع غرق شدگی بود به طوری که آمار غرق شدگی طی ۴ ماهه اول امسال با کل آمار یکسال گذشته استان برابری می‌کند که سهم استخرهای کشاورزی به عنوان محل غرق شدگی بیشتر بود که در این راستا با جهاد کشاورزی جلسات هماهنگی گذاشته شد.