آمار افتخار آفرین اصفهانی‌ها

اقدامات فرهنگی، آموزش‌های مستمر و رفع موانع زیرساختی، زمینه‌ساز توسعه اهدای عضو در استان شده‌اند.
به گزارش اخبار اصفهان ; استان اصفهان در سال ۱۴۰۳ با رشد ۷۵ درصدی در حوزه اهدای عضو، گام مهمی در توسعه فرهنگ اهدای عضو و نجات جان بیماران نیازمند پیوند برداشت. به گفته مریم خلیفه سلطانی، مسئول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی مرکز آموزشی درمانی الزهرا(س) اصفهان، طی این سال از بیماران مرگ مغزی در استان ۱۸۳ عضو حیاتی برداشت شد که ۱۵۰ مورد آن به بیماران نیازمند پیوند رسید.

او با بیان اینکه از ابتدای امسال تاکنون پنج مورد اهدای عضو در استان انجام شده، افزود: اکنون حدود ۷۰۰ پرونده فعال و غیرفعال در فهرست انتظار پیوند کلیه وجود دارد و بیشترین تعداد بیماران منتظر پیوند، مربوط به کلیه است. وی همچنین با اشاره به آغاز پیوند کبد از مرداد ۱۴۰۳ خاطرنشان کرد که لیست انتظار این نوع پیوند هنوز طولانی نشده و تعداد بیماران در صف پیوند قلب نیز که در بیمارستان چمران انجام می‌شود، زیاد نیست.

فرهنگ‌سازی، پایه توسعه اهدای عضو

خلیفه سلطانی مهم‌ترین عامل رشد اهدای عضو در سال گذشته را اقدامات گسترده فرهنگی و اطلاع‌رسانی در جامعه و بیمارستان‌ها دانست. به گفته او، این دستاورد با حمایت مسئولان استانی و تأمین امکانات و منابع لازم توسط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان محقق شده است.
او تأکید کرد: تداوم آموزش و اطلاع‌رسانی نقش حیاتی در تغییر نگرش عمومی دارد و فرهنگ‌سازی تنها در صورت استمرار مؤثر واقع می‌شود. به گفته وی، نباید تنها به مناسبت‌هایی چون ۳۱ اردیبهشت، روز ملی اهدای عضو، اکتفا کرد بلکه باید این موضوع را به‌صورت مداوم در جامعه مطرح کرد.

چالش رضایت خانواده‌ها و باورهای نادرست

مسئول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی الزهرا(س)، عدم رضایت خانواده بیماران مرگ مغزی را اصلی‌ترین مانع در مسیر اهدای عضو دانست. به گفته وی، در بسیاری از موارد به دلیل کمبود آگاهی، خانواده‌ها تحت تأثیر شایعاتی چون تغییر ظاهر جسد پس از برداشت عضو قرار می‌گیرند یا به دلیل تردید در تصمیم‌گیری، فرصت طلایی برداشت عضو از بین می‌رود.
او بر لزوم آموزش عمومی و تخصصی تأکید کرد و گفت: دوره‌های آموزشی برای پرسنل درمانی و غیردرمانی در بیمارستان‌ها هر ساله برگزار می‌شود و در مناسبت‌های مختلف نیز با حضور در مجامع عمومی، اطلاع‌رسانی و صدور کارت اهدای عضو انجام می‌شود.

روند شناسایی بیماران مرگ مغزی

در تشریح روند شناسایی و پیگیری بیماران مرگ مغزی، خلیفه سلطانی گفت: هر روز با مراکز درمانی تماس گرفته می‌شود و موارد مشکوک به مرگ مغزی شناسایی می‌شوند. پس از تأیید اولیه، تیم ما به بیمارستان اعزام می‌شود و در صورت مناسب بودن شرایط بیمار، گفت‌وگو با خانواده برای کسب رضایت آغاز می‌شود. در صورت رضایت، بیمار به بیمارستان الزهرا که تنها مرکز مجاز برداشت عضو در استان است، منتقل می‌شود.
او افزود: تأیید مرگ مغزی توسط یک تیم پنج نفره انجام می‌شود که چهار نفر از سوی وزارت بهداشت و یک نفر نماینده پزشک قانونی هستند. این گروه پس از بررسی کامل و در صورت تأیید همه اعضا، فرایند برداشت عضو را آغاز می‌کند.

تسهیل زیرساخت‌ها و خدمات حمایتی

خلیفه سلطانی با اشاره به چالش‌های سال‌های گذشته مانند کمبود تجهیزات و نیروی انسانی، خاطرنشان کرد: با حمایت مسئولان استانی و دانشگاه علوم پزشکی، بسیاری از این مشکلات برطرف شده است. تجهیز آمبولانس‌ها، تأمین نیروی متخصص و گسترش زیرساخت‌ها موجب شده فرایند اهدا و پیوند با دقت و سرعت بیشتری انجام گیرد.
وی همچنین افزود: تمام هزینه‌های مرتبط با اهدای عضو در بیمارستان‌های دولتی رایگان است و آمبولانس‌های ویژه انتقال بیماران مرگ مغزی برای انجام مراحل خاکسپاری نیز بدون دریافت هزینه در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرند.

پیوند از افراد زنده و آغاز برداشت قرنیه

در خصوص پیوند کلیه از افراد زنده، خلیفه سلطانی گفت: این روند خارج از ساختار دانشگاهی انجام می‌شود و واحد فراهم‌آوری عضو تنها بر آن نظارت دارد. امور اجرایی این نوع پیوند توسط انجمن‌هایی مانند انجمن حمایت از بیماران کلیوی و خیریه حضرت ابوالفضل (ع) انجام می‌شود و این فرآیند تحت نظارت وزارت بهداشت قرار دارد.
همچنین او از آغاز برداشت قرنیه و نسوج چشمی در استان اصفهان خبر داد و گفت: این اقدام از اسفند سال گذشته آغاز شده و نقش مهمی در بازگرداندن بینایی به بیماران دارد.

ظرفیت‌های اهدای عضو در کشور

براساس آمار، سالانه حدود سه هزار مورد مرگ مغزی قابل اهدا در کشور رخ می‌دهد اما تنها از یک‌سوم آن‌ها اعضا برداشت می‌شود و دو هزار مرگ مغزی بدون بهره‌برداری از اعضای حیاتی به خاک سپرده می‌شوند. در صورتی که از هر بیمار مرگ مغزی، تنها سه عضو اهدا شود، می‌توان تا ۶ هزار عضو قابل پیوند را از این بیماران دریافت کرد.
گسترش فرهنگ اهدای عضو، آموزش عمومی و پشتیبانی ساختاری، عواملی است که می‌تواند این ظرفیت بالقوه را بالفعل کرده و جان هزاران بیمار نیازمند را نجات دهد.