اصفهان در مسیر توانمندسازی ناشنوایان

موضوع توانمندسازی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، به‌ویژه افراد دارای معلولیت، در سال‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های مهم نهادهای اجتماعی و فرهنگی کشور تبدیل شده است. در استان اصفهان، این موضوع با محوریت جامعه ناشنوایان، به‌واسطه اقدامات گسترده سازمان بهزیستی، حمایت‌های مسئولان شهری و استانی و ورود فناوری‌های نوین، وارد فاز تازه‌ای شده است.

گزارش حاضر مروری دارد بر آخرین اقدامات و برنامه‌های مرتبط با حمایت از ناشنوایان و معلولان در اصفهان، شامل رونمایی از سامانه‌های فناورانه، سیاست‌های حمایتی و مطالبه‌گری‌های نهادهای مردمی و مسئولان در راستای ارتقای کیفیت زندگی این اقشار.

۱. ضرورت و چشم‌انداز حمایت از ناشنوایان در اصفهان

سمیه کریمی، مدیرکل بهزیستی استان اصفهان، اعلام کرده است که حدود ۱۵ هزار ناشنوا و ۱۰ هزار نفر دارای مشکلات گفتاری در استان زندگی می‌کنند. این افراد نیازمند توجه و حمایت ویژه‌ای هستند تا بتوانند در جامعه حضور فعال و مستقل داشته باشند. کریمی با تأکید بر برابرسازی فرصت‌ها، گفته است: «جامعه باید برای همه عادلانه باشد و وظیفه ما فراهم کردن بستری است که ناشنوایان بتوانند آزادانه به اهداف و علایق خود دست یابند.»

این نگاه مبتنی بر عدالت اجتماعی، در سخنان سید جواد حسینی، معاون وزیر و رئیس سازمان بهزیستی کشور، نیز نمود یافته است. وی با ارائه آمارهای مهم، از جمله انجام ۱۸ میلیون غربالگری شنوایی و نجات ۵۰ هزار نفر از خطر ناشنوایی، ایران را در میان هفت کشور برتر جهان در حوزه حمایت از ناشنوایان دانسته است. حسینی معتقد است: «آموزش و پرورش باید منابع انسانی ناشنوایان را به سرمایه انسانی تبدیل کند تا عدالت توسعه‌ای محقق شود.»

۲. سامانه بارکد دیجیتال؛ نوآوری برای دسترسی‌پذیری

یکی از اقدامات برجسته و نوآورانه در اصفهان، رونمایی از نخستین سامانه بارکد دیجیتال برای معرفی آثار تاریخی به زبان اشاره است. این سامانه که با همکاری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان بهزیستی استان طراحی شده، امکان دسترسی مستقل ناشنوایان به اطلاعات تاریخی را فراهم کرده است.

این پروژه با نصب بارکد دیجیتال در کنار بناهای تاریخی، بازدیدکنندگان ناشنوا را قادر می‌سازد با اسکن بارکد، ویدیویی شامل اطلاعات کامل اثر تاریخی به زبان اشاره ایرانی مشاهده کنند. چنین ابتکاراتی نه تنها دسترسی فرهنگی را تسهیل می‌کند، بلکه نقش مهمی در افزایش حضور فعالانه ناشنوایان در عرصه‌های اجتماعی دارد.

با توجه به اینکه اصفهان بیش از ۲۲ هزار اثر تاریخی دارد، این طرح می‌تواند الگویی ملی برای برابرسازی دسترسی به میراث فرهنگی باشد و گامی مؤثر در جهت تحقق شعار «جامعه فراگیر و بدون مانع» تلقی شود.

۳. مطالبه‌گری و نقش نهادهای مذهبی و مردمی

آیت‌الله سید یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه اصفهان، در همایش هفته جهانی ناشنوایان، بر ضرورت گسترش دامنه خدمات بهزیستی تأکید کرده و خواستار حمایت دولت از مراکز مردمی نگهداری معلولان شده است. وی با بیان اینکه در بسیاری از شهرستان‌ها مراکز مردمی فعال هستند اما با چالش‌های مالی روبه‌رو هستند، خواستار تصویب مصوبه‌ای برای پشتیبانی از این مراکز شد.

امام جمعه اصفهان همچنین بر مناسب‌سازی اماکن عمومی، اطلاع‌رسانی مناسب درباره خدمات بهزیستی و افزایش آگاهی عمومی تأکید کرده است. وی گفته است: «خدمت به خانواده خدا، به ویژه کسانی که نیاز بیشتری دارند، از ارزش والاتری برخوردار است.»

این نگاه، بازتاب‌دهنده یک مطالبه‌گری اجتماعی است که تنها محدود به مسئولان دولتی نیست، بلکه از بطن جامعه و نهادهای مردمی نشأت می‌گیرد.

۴. طرح مشوق‌های مالیاتی و اعتباری برای اشتغال ناشنوایان

مهدی جمالی‌نژاد، استاندار اصفهان، با اشاره به مهم‌ترین دغدغه جامعه ناشنوایان یعنی اشتغال، طرح‌هایی برای ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار پیشنهاد کرده است. وی از اعمال سهمیه اجباری استخدام ناشنوایان در دستگاه‌های دولتی و اعطای مشوق‌های مالیاتی و اعتباری به بخش خصوصی خبر داده است.

این سیاست، اگر به‌صورت عملی اجرا شود، می‌تواند نه تنها نرخ اشتغال ناشنوایان را افزایش دهد، بلکه تغییر نگرش به ناشنوایی را از «معلولیت» به «هویت فرهنگی و زبانی» تقویت کند. جمالی‌نژاد همچنین بر رایگان کردن آموزش‌های تخصصی، مهارت‌آموزی، تحصیلات عالی و توسعه کیفی مترجمی زبان اشاره تأکید کرده است.

این رویکرد ترکیبی از سیاست‌گذاری، حمایت اقتصادی و توسعه آموزشی، الگویی نوین برای توانمندسازی جامع ناشنوایان ارائه می‌دهد.