اصفهان، یزد و قم پیشرو در تامین مسکن نخبگان

حرکت به‌سوی بنیاد نسل دوم

خدایگان در نشست خبری با اشاره به برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان، سال جاری را آغاز تحولات بنیاد دانست و گفت: «در حال ارتقای بنیاد از نسل اول به نسل دوم هستیم. سال ۱۴۰۴ زیرساخت‌ها تکمیل می‌شود، سال ۱۴۰۵ گام‌های اجرایی برداشته خواهد شد و در سال ۱۴۰۷ نیز هوشمندسازی و جریان‌سازی در حوزه نخبگان انجام می‌شود.»

به گفته وی، شعار بنیاد در این مسیر «دانایی، توانایی، مانایی» است. در بخش «دانایی»، تمرکز بر شناسایی نخبگان بر مبنای دانش و علم آن‌هاست. خدایگان افزود: «سامانه‌ای یکپارچه و هوشمند برای شناسایی نخبگان ایجاد شده که طی آن ثبت‌نام به‌صورت خوداظهاری انجام می‌شود، اما تحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از هوش مصنوعی صورت می‌گیرد.»

وی با تشریح ساختار هرم نخبگی، مراحل مختلف شناسایی استعدادها را از دانش‌آموزان تا پژوهشگران برجسته برشمرد و افزود: «بر اساس این هرم، بسته‌های حمایتی ویژه‌ای برای هر سطح از نخبگان طراحی شده تا زمینه رشد آن‌ها فراهم شود.»

احیای طرح‌های حمایتی و توسعه برنامه‌های استانی

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان همچنین از احیای طرح «احمدی روشن» خبر داد و گفت: «در این طرح ۱۵۰۰ مسأله ملی احصا شده و در کنار آن طرح‌هایی مانند «شهید وزوایی» نیز اجرا می‌شود که تاکنون ۲۵۰۰ دانشجوی مستعد شناسایی شده‌اند.» او از «پژوهشیار» به‌عنوان یکی دیگر از طرح‌های حمایتی بنیاد یاد کرد که هدف آن، حمایت از دانشجویان دکتری است. در طرح «همیار صنعتی استانی» نیز رؤسای استانی بنیاد با شناسایی مسائل بومی، حل آن‌ها را با مشارکت نخبگان محلی دنبال می‌کنند. وی با اشاره به طرح «شهید بهشتی» برای توانمندسازی اساتید در جهت حل مسائل کشور گفت: «این طرح در حال بازنگری است و پس از نهایی شدن، مشارکت اعضای هیئت علمی در حل چالش‌های ملی افزایش خواهد یافت.» خدایگان تأکید کرد که طرح‌های یادشده مکمل یکدیگر هستند و بنیاد در همه آن‌ها به علوم انسانی نیز توجه دارد. به‌گفته او، در هر استان یک طرح در حوزه علوم انسانی تعریف شده است. همچنین، شیوه‌نامه‌ای برای شناسایی و حمایت از هنرمندان مستعد تدوین شده است.

توجه به استعدادهای دارای معلولیت

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان از تدوین شیوه‌نامه‌ای برای حمایت از افراد دارای معلولیت خبر داد و گفت: «نخستین دوره المپیاد مهارتی مستعدان دارای معلولیت با حمایت بنیاد برگزار شده و مراحل نهایی تدوین شیوه‌نامه حمایتی در حال انجام است.»

تمرکز بر معیشت، اشتغال و مسکن نخبگان

خدایگان دو چالش اصلی نخبگان را معیشت و مسکن عنوان کرد. به گفته وی، در حوزه اشتغال طرح‌هایی همچون جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی از شهریور سال گذشته آغاز شده و تاکنون پرونده ۳۸ هزار نفر بررسی شده است. وی افزود: «فراخوان چهارم جذب نخبگان در شهریور سال جاری منتشر خواهد شد و کیفیت کد رشته‌های استخدامی در آن ارتقا یافته است.»

او همچنین به نهایی شدن آیین‌نامه جذب و نگهداشت نخبگان در سازمان امور استخدامی اشاره کرد و گفت: «در این راستا، ۱۷۰ ردیف استخدامی برای نخبگان به‌عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه‌ها اختصاص یافته و ۲۰ درصد ظرفیت جذب اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های وزارت علوم و بهداشت به نخبگان تعلق خواهد گرفت.»
وی طرح «جهت» را از دیگر اقدامات بنیاد برای بهره‌مندی دانشجویان دکتری از فرصت‌های پژوهشی دانست و گفت: «فراخوان جدید این طرح از ۱۵ اردیبهشت آغاز شده و تا پایان ماه ادامه دارد. با اقداماتی که انجام شده، انباشت پرونده‌های بررسی‌نشده در این حوزه به صفر رسیده است.»

مسکن نخبگان در تهران، چالش اصلی

در ادامه، خدایگان به چالش تأمین مسکن نخبگان پرداخت و با اشاره به تشکیل کمیته ویژه در این حوزه گفت: «با نهادهای مرتبط جلساتی داشته‌ایم و برخی استان‌ها نظیر یزد و اصفهان عملکرد مناسبی داشته‌اند.»
او تهران را مهم‌ترین نقطه ضعف این برنامه دانست و گفت: «در تهران با محدودیت زمین مواجه هستیم، اما تلاش می‌کنیم با روش‌های ترکیبی این مسأله را حل کنیم.» وی افزود: «در استان یزد، ۶۰ هکتار زمین برای اجرای برنامه‌های بنیاد به نخبگان اختصاص یافته است.»

کمبود بودجه و الزامات توسعه

خدایگان در پایان با اشاره به کمبود اعتبارات بنیاد ملی نخبگان گفت: «برای اجرای کامل مأموریت‌های مندرج در سند ملی نخبگان به ۶ همت اعتبار نیاز داریم، در حالی که بودجه فعلی تنها ۵۰۰ میلیارد تومان است.»
او این رقم را کمتر از بودجه یک پژوهشگاه عنوان کرد و یادآور شد: «با وجود مسئولیت سنگینی که بر دوش بنیاد قرار دارد، منابع مالی متناسب با آن نیست.»