رفع نگرانی‌های زیست محیطی یا فشار شبکه‌های مسدودشده اجتماعی!

مکان برگزاری جشن «شادمانه وحدت» در اصفهان از بستر زاینده‌رود به حاشیه پل خواجو تغییر یافت تا نگرانی‌های فعالان محیط زیست برطرف شده و همزمان تلاش شود پیام احیای زاینده‌رود حفظ شود، همچنین توانمندی مطالبه‌‌گری اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام بیش از هر زمان به اثبات برسد.

سوابق و اهمیت زاینده‌رود

زاینده‌رود بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که در سال‌های اخیر به دلایل کاهش منابع آبی، خشکسالی، برداشت بی‌رویه آب و مشکلات مدیریتی خشک شده است. این خشکی علاوه بر کاهش منابع آب سطحی، باعث افت منابع آب زیرزمینی و تشدید فرونشست زمین در دشت اصفهان شده است. رودخانه طبق زمان‌بندی خاصی برای آبیاری زمین‌های کشاورزی شرق و غرب اصفهان جریان می‌یابد.

تغییر مکان جشن وحدت «امت ماه»

شهردار اصفهان، علی قاسم‌زاده، پس از دریافت اعتراضات فعالان محیط زیست، اعلام کرد که مکان برگزاری جشن «امت ماه» که از تاریخ ۱۵ تا ۱۸ شهریور برگزار می‌شود، از بستر خشک رودخانه به سنگ‌فرش‌های پارک مجاور پل خواجو منتقل شده است. هدف اولیه برگزاری جشن در بستر رودخانه تاکید بر ضرورت احیای زاینده‌رود بود اما اعتراض‌ها به عادی‌سازی خشکی آن منجر به این تغییر شد.

واکنش فعالان محیط زیست

«شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد منابع طبیعی و محیط زیست استان اصفهان» با صدور بیانیه‌ای نسبت به برگزاری مراسم تفریحی در بستر خشک زاینده‌رود اعتراض کرد. آن‌ها هشدار دادند که چنین اقداماتی ممکن است بحران خشکی رودخانه را به‌عنوان وضعیت عادی تلقی کند و پیگیری احیای آن را در جامعه کم‌اثر سازد به همین دلیل خواستار تغییر مکان برگزاری برنامه به حاشیه رودخانه شدند.

بیانیه شورای هماهنگی تشکل‌های مردم‌نهاد

این شورا در نامه‌ای خطاب به شهردار اصفهان، تصمیم تغییر مکان برنامه را اقدامی مسئولانه و هوشمندانه خواند که نشان‌دهنده توجه به دغدغه‌های جامعه محیط زیستی است.

برنامه‌های جشن «امت ماه»

این جشن با حضور خوانندگان و هنرمندان مطرح کشور از جمله عموپورنگ، حامد همایون، محمد علیزاده، مصطفی راغب، حسن ریوندی و محمداصفهانی برگزار خواهد شد و تلاش دارد شور و نشاط فرهنگی را در آستانه هفته وحدت تشویق کند.

تاثیرات زیست‌محیطی خشکی زاینده‌رود

• کاهش تدریجی آب رودخانه باعث افت سطح آب‌های زیرزمینی شده است.
• بحران فرونشست زمین در مناطق مختلف اصفهان افزایش یافته است.
• مشکلات مدیریتی منابع آب و برداشت غیرمجاز، از عوامل تشدید کننده این وضع هستند.

بررسی‌های علمی و راهکارها

مطالعات متعدد توسط دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی همچون دانشگاه‌های اصفهان و صنعتی اصفهان، سازمان محیط زیست و سازمان آب منطقه‌ای نشان می‌دهد که بازگرداندن جریان پایدار آب به زاینده‌رود نیازمند مدیریت جامع آب، کنترل برداشت‌ها، بهینه‌سازی مصرف کشاورزی و اجرای پروژه‌های احیای محیط زیست مانند افزایش پوشش گیاهی ساحلی است.

تکمیلی ، نتیجه‌گیرانه و …

تصمیم شهردار اصفهان مبنی بر تغییر مکان برگزاری جشن وحدت از بستر رودخانه به حاشیه آن، نشان‌دهنده توجه به نگرانی‌های محیط زیستی و جامعه محلی است. این رویداد فرهنگی می‌تواند بستری برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به بحران آب و ضرورت احیای زاینده‌رود باشد و به همبستگی اجتماعی در این زمینه کمک کند. این در حالی است که از منظری دیگر چنین برنامه‌ای و چنین تغییر رویکردی علاوه بر همه دغدغه‌های واقعی مسئولان شهری نمایشگر زور و توان شبکه‌های اجتماعی هم هست. شبکه‌هایی همچون اینستاگرام ، تلگرام و … که با وجود فیلترینگ اما نقطه عطفی بر توانمندی مطالبه‌‌گری اجتماعی هستند، چه در اصفهان چه تهران!