هوای ناپاک، نتیجه همکاری مردم و مسئولین!

فرزانه مستاجران

در دنیا مرسوم است  هر گاه سیاست مداران و مسئولین قصد دارند توجه مردم کشورشان را به موضوعی معطوف کنند ، یک روز خاص از سال را به آن موضوع اختصاص میدهند . موضوع محیط زیست از آن مسائلی است که لزوم توجه به آن در دنیا احساس شده و به همین دلیل در کشورهای مختلف روزی به آن اختصاص داده شده است. حفظ محیط زیست و تامین زندگی سالم در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار، روزهای نمادین خاصی مرتبط با حفظ محیط زیست در دنیا به خود تعلق داده است  که از جمله آنها روز جهانی محیط زیست، روز زمین پاک، روز هوای پاک و غیره می باشد. روز هوای پاک در دنیا تحت عناوین مختلف از جمله روز بدون خودرو، روز بدون دود و … در کشورهای مختلف نامگذاری شده و اقدامات خاصی در این روز جهت تنویر افکار عمومی صورت گرفته است. در ایران نیز هر سه شنبه روز بدون خودرو نام گرفته است که اولین باردر سال ۱۳۹۵ مسئولین شهرداری اصفهان ، روزهای سه شنبه بدون خودرو شخصی و با وسایلی مانند دوچرخه ، سر کار خود حاضر می شدند و کم کم این روز در تمام کشور بست داده شد. اما هوای پاک یکی از مهم ترین شاخص های محیط زیستی است که در کشور ما۲۹ دی ماه به این روز اختصاص داده شده است.

مردم تهران ،اصفهان، مشهد و.. دیگر شهرهای بزرگ کشور در بیشتر روزهای سال به خصوص زمستان ها  با مشکل آلودگی هوا رو به رو هستند. از سال ۱۳۷۴ تا کنون یعنی نزدیک به ۲۴ سال است که روز ۲۹ دی ماه به عنوان روز ملی هوای پاک نام گذاری شده است اما در این ۲۴ سال نه تنها از شدت آلودگی کاسته نشده بلکه شدت آن به حد غیر قابل قبولی رسیده است. پدیده آلودگی هوا در مناطق شهری، یکی از ره آوردهای انقلاب صنعتی است که از سیصد سال قبل شروع و با توسعه صنعتی و زیاد شدن شهرها بر میزان و شدت آن روز به روز افزوده می شود. اما بر اساس آمار طی ۲۴ سال گذشته تعداد کارخانه های صنعتی آنچنان رشدی در کشور نداشته و یا بهتر است بگوییم رشد کارخانه ها بسیار کمتر از میزان رشد آلودگی های زیست محیطی بوده است در نتیجه باید عوامل دیگری نیز در این جریان دخیل باشند.

 بر اساس تحقیقات، وسایل نقلیه موتوری در شهرهایی مانند تهران بیش از ۹۵ درصد از منواکسید کربن موجود در هوا را تولید می کنند که تنفس آن، به سکته های قلبی و مغزی منجر می شود. وسایل نقلیه موتوری مشکلی اساسی هستند زیرا دی اکسید نیتروژن که مهمترین آلوده کننده هوا است را تولید می کنند. افزایش بی حد و مرز وسایل نقلیه و عدم کفایت وسایل نقلیه عمومی باعث شده است آلودگی هوا در دو دهه اخیر رشد روز افزون و چشمگیری داشته باشد.

هم اکنون ۹۱ درصد جمعیت جهان روزانه در معرض آلودگی‌ شدید هوا هستند و هر سال هفت میلیون نفر به دلیل غلظت بالای ذرات معلق در هوا جان خود را از دست می‌دهند. برای کاهش آثار آلودگی هوا مردم و مسئولین هر دو باید با هم  تلاش کنند .  استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در سفرهای روزانه درون شهری به جای خودروهای شخصی از وظایف مردم است در حالی که مسئولین باید سهولت استفاده از این  وسایل را محیا کنند.

 به عنوان یک شهروند و یا یک مسئول امروز از خود بپرسیم ” سهم من در کاهش آلودگی هوا چیست؟ ” یک جواب منصفانه میتواند وجدان مان را آرام تر کند . اگر واقعا هیچ سهمی در کاهش آلودگی زیست محیطی نداریم ، امروز شروع کنیم تا سال دیگر در چنین روزی در جواب این سوال از خود، حرفی برای گفتن داشته باشیم.