به مناسبت روز خودکفایی گندم؛ جشن نا تمام!

به مناسبت روز خودکفایی گندم؛
جشن نا تمام!

آن موقع قرار شد هر سال ۲۶ آبان به عنوان روز خودکفایی گندم در کشور جشن گرفته شود اما با نگاهی به تقویم امسال متوجه می شویم که حتی این روز در تقویم برای همیشه به ثبت هم نرسید چه برسد به اینکه جشن گرفته شود!نه تنها امسال بلکه چند سالی است که کشور روی خودکفایی را ندیده و کار به جایی رسید که حتی مجبور شدیم در برخی مواقع از کشورهای نه چندان دوست ، نیز واردات گندم داشته باشیم! آیا ما واقعا در سال ۸۳ به خود کفایی رسیدیم؟ آیا مسئولین کشاورزی آن دوران منظورشان خود کفایی در گندم بود یا خود اتکایی؟ و چرا سیاسیون کشور به جای استفاده از لفظ خود اتکایی از لفظ خود کفایی استفاده کردند تا محبوب تر و کاراتر از بقیه ادوار به نظر برسند؟ تبعات این تغییر کلام برای کشور چه بود؟
در حالی مسئولین سال ۸۳ از خودکفایی گندم نام بردند که به اعتقاد آنها دیگر هیچ وارداتی در زمینه گندم نباید در کشور صورت می گرفت اما ای کاش این مسئولین اندکی پند پذیر بودند.
رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۶۸ در حالی که کشور را به مرز خوداتکایی گندم رسانده بودند در بیانات خود فرمودند:« اگر بخواهیم‌ کشورمان‌ به‌‌طور نسبی‌ به‌ استغنا و خودکفایی‌ و بی‌نیازی‌ از دیگران‌ نایل‌ شود، باید در روستاها سرمایه‌ گذاری‌ کنیم‌ و زحمت‌ بکشیم‌. پایه‌‌ اول‌ خودکفایی‌، خودکفایی‌ در امور تغذیه‌‌ مردم‌ است‌. این‌که‌ می‌گوییم‌ خودکفایی‌ نسبی‌، به‌ خاطر آن‌ است‌ که‌ یک‌ کشور نمی‌تواند به‌ طور کامل‌ از دیگر کشورهای‌ جهان‌ بی‌نیاز باشد. تبادل‌ میان‌ ملت ها و کشورها، امری‌ عادی‌ و معمولی‌ تلقی‌ می‌شود. عمده‌ این‌ است‌ که‌ یک‌ کشور بتواند روی‌ پای‌ خود بایستد و اساس‌ زندگی‌ خود را تامین‌ کند… امیدواریم‌ ان‌شاءا…‌ همه‌‌ این‌ کارها به‌ نحو شایسته‌ و مناسبی‌ انجام‌ گیرد و در کنار کارهای‌ صنعتی‌، استعداد عظیمی‌ که‌ در کشور ما برای‌ فعالیت های‌ کشاورزی‌ نهفته‌ است‌، مورد توجه‌ قرار گیرد.»
ایشان آن سال ها یعنی حدود ۳۰ سال پیش از خود کفایی نسبی نام بردند و تاکید داشتند نباید ارتباط خود را با جهانیان قطع کنیم اما مسئولین وقت تنها هدفشان خود کفایی محض گندم بود.
به همین دلیل تلاش برای خودکفایی گندم باعث ایجاد بحران شدیدی در بخش خوراک دام شد، چون میل به کشت گندم به منزله خداحافظی با کشت جو بود.
حاصل آن شد که انبارهای خوراک دام یکی یکی خالی شدند و هر روز دام‌های بیشتری به کشتارگاه می‌رفتند.
به دنبال کاهش خوراک دام و طیور خیلی زود قیمت گوشت قرمز و مرغ افزایش پیدا کرد و بعد نیز قیمت تخم‌مرغ و انواع محصولات لبنی گران شد.
این چرخه ادامه یافت تا حتی قیمت خود گندم نیز به دلیل جانشینی با جو در غذای دام گران شد و مردم از این خود کفایی نتیجه ای جز گرانی ندیدند.
باید گفت اتفاقی که در حوزه کشاورزی و در بخش گندم وقوع یافت خوداتکایی بود، ولی مدیران سیاسی ما آن زمان از عبارت «خودکفایی» استفاده کردند.
امسال نیز بعد از چندین سال تجربه معاون وزیر کشاورزی اعلام کرد به خودکفایی گندم رسیده ایم اما باز هم واردات گندم داشتیم آن هم گندمی که در ایران کاشت می شود و لزومی برای واردات آن نبود.
به نظر می رسد اسرار بر خودکفایی گندم باعث شده به دیگر محصولات کشاورزی اعتباری تعلق نگیرد و جالب اینجاست که کشاورزان گندم کار نیز از اوضاع موجود و قیمت های حمایتی دولت برای خرید گندم راضی نیستند.
به هر حال امروز یادآور جشنی است که به همگان نشان می دهد ما می توانیم البته اگر اراده کنیم و این اراده همراه با برنامه ریزی و مدیریت باشد .