بهای بهایی به اصفهان

بهاءالدین محمد بن‏ حسین عاملی، معروف به شیخ بهائی  دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری است که در فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات تبحر داشت و نه تنها سرآمد دوران خود بودبلکه هنوز دانش  ساخت برخی از آثارش، چون حمام شیخ بهایی کشف نشده است.از شیخ بهایی در حدود ۹۵ کتاب و رساله  در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک  بر جای مانده است.

هر چند شیخ بهایی در اصفهان متولد نشد اما آثار این دانشمند بزرگ  در تمام اصفهان مشهود است. او در بعلبک متولد شد. شیخ بهایی دوران کودکی را در جبل عامل در ناحیه شام و سوریه زیست.

در ۱۳ سالگی او و خانواده اش به ایران آمدند و در قزوین سکونت یافتند. بعد از فوت پدرش ، به اصفهان آمد و شخصیت علمی و ادبی و اخلاق و پارسای شیخ بهایی باعث شد تا از ۴۳ سالگی شیخ‌الاسلام اصفهان شود و در پی انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان (در ۱۰۰۶ قمری)، از ۵۳ سالگی تا آخر عمر (۷۵ سالگی) منصب شیخ‌الاسلامی پایتخت صفوی را در دربار مقتدرترین شاه صفوی، عباس اول برعهده داشته باشد.

 این دانشمند بزرگ در مدت طول زندگی ۷۵ ساله اش خدمات و آثاری برای مردم ایران بر جای گذاشت که هزاران سال وقت لازم است تا به معرفت این آثار دست پیدا کرد.تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان  هنوز بعد از گذشت چندین سال باعث شده است تا این شهر از شر سیل در امان باشد و حق آبه شیخ بهایی که البته چندین سال است از سوی مسئولین نادیده گرفته شده است برکات زیادی برای اصفهان و دیگر استان ها به همراه داشته اما نادیده گرفتن این حق آبه خسارات جبران ناپذیری به شهر وارد آورده است.

کاریز زرین کمر در نجف آباد نیز از دیگر آثار وی در جریان آب است. مسجد امام اصفهان که از فاخر ترین آثار تاریخی کشور است به واسطه آثار شیخ بهایی شهرت بیشتری یافته است. تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب و خاتمه دادن به یک سلسله اختلاف نظر بود که مفتیان ابتدای عهد صفوی راجع به تشخیص قبله عراقین در مدت یک قرن و نیم اختلاف داشته اند.

هم چنین ساخت ساعت مسجد که به وسیله نور و سایه ساعت دقیق را مشخص می کند و به دستور شیخ بهایی در این محل ساخته شده است. بعد از گذشت چندین سال از زیستن وی هنوز مناره های منارجنبان به یاد او سر به فلک کشیده اند و در حرکت هستند.

شیخ بهایی عالمی بود که در بیشتر عرصه های  علمی آثار فاخری دارد . یونسکو به دلیل این آثار فاخر سال ۲۰۰۹ را به نام شیخ بهایی نام گذاری کرده بود. بازگشت به عقب همیشه هم بد نیست .

گاهی اوقات باید به پشت سر نگاه کرد و دید چگونه دانشمندان کشورمان با از خود گذشتگی به خلق آثاری پرداخته اند که طی سالیان دراز هنوز مفید است اما استفاده نمی شود.

طومار نامه شیخ بهایی آنچنان موشکافانه به تقسیم آب پرداخته است که تنها کاری که می توان در حد این طومار نامه انجام داد مهندسی معکوس و بست دادن آن به سراسر ایران است. شاید روزی برسد که دیگر خشک سالی و سیل را در کشور نبینیم.